www.seymour.k12.wi.us/rle/art/images/artists/...
www.seymour.k12.wi.us/rle/art/images/artists/…

Dünyanın gelmiş geçmiş en önemli mimarları arasında olan Frank Lloyd Wright’ı okumanız için mimar olmanız şart değil; Wright’ın fikirleri ve felsefesinin yoğunluğu, kendini geliştirebilen görüş açılarına, farklı bir ufuk çizgisi belirleyecektir.1867’nin Haziran ayında dünyaya gelen Wright; mühendislik eğitimi sırasında ünlü tasarımcılarla çalışarak, profesyonel deneyim kazanmaya başladı. 19. yüzyılın önemli mimarlarından olan Louis Sullivan’la çalışırken henüz 25 yaşındaydı. Sullivan, Wright’ın başka yerlere iş yaptığını öğrendiğinde, onu işten kovdu. Kovulsa da Wright, ustası Sullivan’a her zaman destek çıktı. İçkiye düşkün usta Sullivan’ın işsiz kaldığı dönemlerde, Wright’ın büyük desteği olduğu ve hatta Sullivan’ın ömrünün son günlerinde de ona düzenli para yolladığı bilinmektedir. Sullivan’ın, hastanede kendi yazdığı kitabın kopyasını Wright’a verirken; “Frank, Amerika’da yeni mimariyi yaratan sensin, ama ben olmasaydım, sen bunu yapamazdın,” dediği, “The Fellowship, Frank Lloyd Wright ve Taliesin Üzerine Söylenmemiş Bir Hikâye” adlı kitabında mevcuttur. Buna rağmen usta Sullivan’ın kitabında, Wright’ın ismini hiç kullanmamış olması, Wright’ı derinden yaralamıştır.Gerçekleştirdiği 300’ü aşkın yapı eserleriyle, dünya görünümüne farklı imzalar atan Wright, temel ilkesi olan “Organik Mimarlık” ile yeni bir konsept başlattı. Fikirleri ve felsefesi ile birçok akıma (Empresyonizm’den Rasyonalizm’e kadar) ilham kaynağı oldu.1914 yılında Wright; eşini ve ev halkından birkaç kişiyi, eşi için özel tasarladığı evde, hizmetlisinin çıkardığı yangında kaybetti. Bu trajedinin, Wright’ın mimarisine etkisi çok büyüktür. Bununla birlikte, bütünlüğe önem veren tasarımlara yöneldi. 1920’lerde de pek çok projeye imza attı.1934 yılında kurduğu Taliesin eğitim kurumu ile formsal eğitime inanmadığını gösterdi. Taliesin eğitimi, yalnızca mimarinin yanında, bütün sanatların da buna katılması gerektiğini savunan bir yaşam biçimi şeklinde tanımlanabilecek bir kurum idi. Öğrenciler, Yale gibi okullarını bırakarak bu yaşam biçimine katılıyorlardı. Bazı öğrenciler ise buradaki eğitime 2 yıl bile sabredemiyor ve ayrılabiliyorlardı. Amerikan mimarlığını yeniden yazan bir ustanın; Wright’ın yanında yetişmiş bine yakın mimar bu eğitimden geçmiştir.Wright’ın öğrencileri çizime geçmeden önce, tarımla uğraşıyor ve inşaatlarda çalışıyorlardı. Teoriye gömülmeden önce, mimari ile hayat bütünleşmesini birebir yaşayarak öğreniyorlardı. Çizime geçebilme seviyesine gelmek, Taliesin’de büyük bir aşama idi. Bu yüzden de eğitimi erken terk edenler oluyordu. Müthiş bir felsefi disiplin yoğunluğu taşıyan bu yaşam biçimi, bazen konserler, şiirler ve Wright’ın konferansları ile süsleniyordu. Sullivan tarafından aynı sebepten kovulduğu için, Wright, Taliesin’deki çırak öğrencilerine dışarıda kendi işlerini de yapmalarına izin vermişti.Wright, o çağın çok ötesindeki eserlerini ortaya döküyordu. Çok fazla sayıda eseri olan Wright’ın mimari ve statik şaheserleri arasında bulunan Johnson Wax, Guggenheim Museum ve Fallingwater en önemli projeleridir. Wright’in projeleri arasında, o dönemde Arthur Miller’la evli olan Marilyn Monroe için Connecticut’ta bulunan dairesel plan da bulunmaktadır ancak çiftin boşanması ile hayata geçirilememiştir.“Doğa yaratıkları ortaya çıkardı… Sanat insanı” F.L.Wright

fotoğraf:www.wright-house.com
fotoğraf:www.wright-house.com

Wright’ın önemli bir eseri olan, 1937 yılında inşa edilmiş ve halen müze olarak kullanılan Fallingwater Kaufmann evi, (Şelale Evi) “Organik Mimarlık”ın ilk simgesi olarak addedilmiştir. Bir şelalenin üzerine yerleştirilen ev, kayalar üzerine oturtularak yapılmıştır. Bu, Wright’ın ideal ev kavramını da yansıtan bir projedir. Doğayla iç içe ve bir bütün olan bu ev, ideal hayat tarzını tarif eder bizlere. Şelale manzarasını göremezsiniz; Wright, “Şelaleyi görmek değil, yaşamak gerektiği” düşüncesi ile felsefesini gözler önüne sermiştir. Şelaleyi görmek isteyenlerin, terastan eğilmesi gerekmektedir. Şelale evinin içinden nehre inen basamaklar mevcuttur. Evin pencerelerinin taş duvarla birleştiği yerlerde doğrama bulunmamaktadır. Camlar, direkt olarak taşların arasında açılan oluklara yerleştirilerek takılmıştır. Ancak bu yapıtından sonra imza attığı projeler, şehir yaşamının ortasında oluşturulmuş projelerdir. Binanın inşaat safhasında Wright’ın projesindeki donatısı, Pittsburgh mühendislerince yeterli bulunmamış ve donatının güçlendirilmesi istenmiştir. Wright, evin sahibi Kaufmann’a şöyle demiştir: “Ben bu binaya senin tahmin edebileceğinin çok ötesinde yatırım yaptım. Eğer güvenini kazanamamışsam, projeyi cehennemin dibine atabilirsin.” Bu söz karşısında Kaufmann, Wright’a güven telkininde bulunur, fakat güçlendirme için de gerekeni yapar. Birçok kişi de daha sonra güçlendirme yapılmamış olsaydı, evin şimdiye dek çökmüş olabileceğini savunmuştur. Şelale Ev, şimdi müze olarak kullanılmaktadır.

www.artlek.com
www.artlek.com

Wright’ı tasarım ve yönetmelikler açısından en çok zorlayan projesi, Guggenheim Müzesi olmuştur. Müzenin inşaatı başlamadan, 10 yıllık bir proje çalışma suresi geçmiştir. Mimarlar arasında tartışılan; “Eğri duvarlara tablolar nasıl asılır?” sorusu, Guggenheim Müzesi’nin proje ve uygulama süreçlerinde temel sıkıntı konusu olmuştur. 90 yaşlarına yaklaşan Wright, Guggenheim’ın başyapıtı olacağını biliyordu. Birçok kişinin eleştirilerine maruz kalsa da; insanların bu binayı büyük bir hayranlıkla izlemesi ve sevmesi, Wright’ın “Mimarlık sanatların anasıdır” sözünü doğrulamaktadır.

www.artlog.com
www.artlog.com

“Yaratıcılık dürtüsü insanın içinde ölebilir, birçok sanatçı yeteneğini böyle yok etmiştir. Bir kere kaybolduğunda yaratıcılık tekrar kazanılması oldukça güç bir duygudur.” F.L.Wright.Wright, Picasso için söylediği “Primitif formları taklit ederken kendini düşürüyor, ona saygı duyuyorum, ama sadece bir palyaço olarak” sözüyle, Picasso ile ilgili hiç kimsenin söyleyemeyeceği aykırı düşüncesini dile getirmiştir.Wright, ölümüne sekiz ay kala kendi mezarını tasarlamıştır. Kendi mezarının yanına da sıralı bir şekilde çırak mimarların meza
r yerlerini düzenlemiştir.Frank Lloyd Wright, Arizona’da, 9 Nisan 1959’da, 92 yıllık geçmişini noktaladı. Son eşi Olgivanna Wright, kocasının ölümünden 26 yıl sonra ölmüştür. Olgivanna’nın vasiyeti üzerine, külleri Wright’ınkiyle birleştirilmiştir.“Bir vurmalı çalgıyı sesin nereden geldiğini anlamak için kesip açmak anlamsız. Sanatın gerçekliği de hiçbir zaman bilim tarafından açığa çıkarılamaz”F.L.WrightKaynak: Kitap adı: “The Fellowship, Frank Lloyd Wright ve Taliesin Üzerine Söylenmemiş Bir Hikâye”Frank Lloyd Wright’ın film gibi hayatı, film oluyor…