bildirgec.org

Bazı kısımlara katılıyorum, bazılarına katılmıyorum. Ama, kimi üyelerin kendi fikirlerini referans gösterip karşıdakiyle alay etmesine içerlediğimi belirtmeliyim.Daha da ilginç olanı, Mine G. Kırıkkanat’ın şu sözleri.

12 Eylül gününü hayal meyal hatırlayan bizim kuşak, büyüyüp de üniversiteye başlayınca, anne ve babalarının okuduğu Cumhuriyet gazetesinin renksizliğinden ve gittikçe boğuculaşan Kemalizminden rahatsız olmaya başladı. Daha çok yönlü ve daha özgürlükçü bir gazete arayışlarına cevap vermeye ‘aday’ Radikal, kentli orta-üst sınıf meslek sahibi gençlerin yeni gazetesi oldu. Reklamlarında ‘o bir radikal’ denen figürler arasında Özal’ın da olması, ’80’lerin liberalizm dalgasına eleştirel yaklaşan bazılarını işkillendirdiyse de gazete, pazar eki ve bazı köşe yazarları sayesinde bu insanları da okuru yapmayı başardı. Aslında Radikal’in şizofrenik denebilecek bir yanı vardı, hâlâ da var. Özellikle arada ‘iyi şeyler de oluyor’ türünden atılan başlıklar, yazılan haberler, gazetenin ‘büyük medya’ ile ortaklaştığı noktaları gösteriyor. Köşe yazarlarının bazıları ise, genel yayın yönetmenlerinin korumaya çalıştığı ve ilk sayfada sergilenen statükoculuğun karşısında yer alıyor.Gazeteler eskiden belirli bir siyasî görüşü yansıtırdı. Benzer düşüncelere sahip insanlar aynı gazeteyi okur, birbirleriyle aynı köşe yazarlarına göndermeler yaparak konuşurlardı. Şimdi ise gazeteler büyük marketlere benziyor; herkesin, düşüncelerini kendininkilere yakın bulduğu birkaç yazarı var. Radikal, örneğin hem 28 Şubat’ı destekleyenlere hem de karşı çıkanlara aynı anda hitap edebiliyor. Bu gazetede ilginç olan da, hem o/hem bu vaziyeti. Aslında aynı şizofrenik vaziyet okurda da var. Okur, Paris’te yaşayan Mine G.’nin, Kürtlere, İslâmcılara, Araplara ve ‘yığınlara’ yönelik bir nefret barındıran köşe yazılarını da, ‘muhalif’ olarak nitelendirilebilecek yazarların popülizme kaçmayan tepkilerini de aynı hazla okuyor. Okurların sol/muhalif/radikal duruşlu zannettikleri Mine G.’nin nasıl bir yerde durduğu, bu yazının konusu. Mine G., ırkçı/dışlayıcı bir elitizm konumunda duruyor ve bu konum, Kemalist elitizmin modernize edilmiş bir hali. Radikal gazetesi, pek çok başka şey gibi böyle bir elitizmi de içerisinde barındırabiliyor.Mine G., hem Milliyet muhabiri hem de Radikal’de köşe yazarı. Kuvvetli ve kendini öne çıkarmayı seven bir kadın. Fransız kültürünün hoşluğunu anlatırken, metroda ona güzel olduğunu kibarca söyleyen adamın kendisini sinirlendirmeyişini örnek gösterecek kadar da iddialı. Köşe yazarlarının resimlerinin köşelerinde yer almasına hiç itirazı olmayacak biri, zira yazılarını süsleyen ortadaki fotoğraflarda bazen kendi de oluyor. Küçük fotoğrafta ise önce yüzünün bir tarafını görüyorduk, sonra cin bakışlı halini gördük, şimdi de daha ağırbaşlı ve hüzünlü halini görüyoruz. Bu fotoğraflar, standart köşe yazarı vesikalığından daha şık. Yazarın görüntüsünün de önem kazandığı şu günlerde Mine G.’nin bu fotoğrafları çok önemsediği belli.Mine G., eski bir Cumhuriyet yazarı olarak solun dünyasında bulunmuş biri. O zamanlar yüksek kültürü ve medeniyeti, sol temsil ediyordu. Bugün ise solun böyle bir tekeli yok, dolayısıyla ‘tutarlı’ bir sol çizgi izlemeyen Radikal’de köşe sahibi olmak da yüksek kültür taşıyıcısı haline getirebilir sizi. Mine G., yüksek kültüre sahip, lafını esirgemeyen cesur yazarı oynuyor. Tempo dergisinde kendisiyle yapılan bir röportajda genel yayın yönetmenleri onu sevse de sevmese de Aydın Doğan ve Mehmet Ali Yalçındağ’ın ona olan sevgilerinin yerini sağlam kıldığını imâ ediyor. Yine aynı röportajda “Ben birisiyle kavgaya girersem, ben birkaç tüy kaybederim ama onlar çok kaybeder” diyor (Tempo, 21-28 Şubat 2001). CNN Türk’te Hakkı Devrim’in programında, Mehmet Y. Yılmaz’ın ‘onlar yazar’ diyerek diğer köşe yazarlarından ayrı bir yere koyduğu isimlerden Perihan Mağden ve Can Dündar’ı doğrudürüst bir açıklama getirmeden dışarıda bırakıp bu dört kişilik listede aslında sadece Çetin Altan ve kendisinin bu sözü gerçekten hak ettiğini iddia edecek kadar da güvenli. Zaten köşe yazarlığına gelişi de ona göre geç kalmış bir ‘terfi’:“Daha ilk günden, köşe yazarı olmaya hazırdım. Ancak çalıştığım gazetelerde, üst üste yığılan kitaplarımı görmemezlikten gelmeyi ve bana bu şansı tanımamayı tercih ediyorlardı. Ve bir gün, diğerlerinden daha cesur bir adam bu ‘makus talih’imi değiştirdi, Radikal yazarlarının arasına kattı beni” (13 Ekim ’97).O cesur adam şimdi aynı cesaretle Milliyet’i buduyor.Mine G. Kırıkkanat yazılarında Kürtleri, İslâmcıları ve yoksulları küçük düşürüyor. Örneğin Öcalan krizi sırasında yazdıklarıyla Kürt ulusunu aşağılıyor. Kürt kültürü, daha doğrusu Kürtlerin ‘kültür’süzlüğü üzerine yazdıkları kendisinin farkına varamayacağı kadar küçük düşürücü:“Eksiklik, PKK’ya karşı yapılan mücadelede bir Kürt sorununun varlığını görmemezlikten ileri geliyor. Ben Kürt kültürü hayranı değilim. Hatta göçebe menkıbelerinden oluşan sözlü bir yazının, ilkel tınılı gelenek ve göreneklerin, çağdaş anlamda kültür sayılmayacağını bile düşünüyorum” (22 Kasım ’98).Doğu’ya dair ne varsa nefret eden Mine G.’yi Avrupamerkezcilikle eleştirmek kendisi için pek bir şey ifade etmez sanırım. Sözlü kültürü küçümsemek, yazılı olanı sözlü olana üstün görmek, yazıyı ciddi, bilimsel ve tarihsel olanla, sözü de geri kalmış, ciddiyetsiz ve akıldışı olanla özdeşleştirmek tipik Avrupamerkezci bir tavırdır. Kürtleri sadece sözlü kültüre sahip, dolayısıyla geçmişte, yazı öncesinde yaşayan bir halk olarak tanımlamak, onları değişim ve eyleyicilikten uzak görmektir. Bir kültürü zamansal olarak geriye itmek, onlarla aynı zamanı paylaştığımızı inkâr etmek, o kültürle aramızda bir hiyerarşi kurmak demektir. Mine G.’nin Paris’te eminim adını duyduğu Derrida da, De la Grammatologie adlı eserinde, Levi-Strauss’un sözmerkezciliğini eleştirirken farklı yazı türlerinden bahseder. Yerli halklar tarafından kullanılan farklı biçimlerdeki fonetik ve ikonik yazılardan örnekler verir; sözü de bir yazı türü olarak görür. Batılı anlamda yazının yokluğu, hiçbir yazı türü olmadığı ya da o kültürün sadece sözlü geleneğe dayandığı anlamına gelmez. Mine G.’nin ‘ilkel tınılı gelenek ve görenekler’den neleri kastettiğini bilemiyorum, ancak kültürler için ‘ilkel’ tabiri artık kullanılmıyor, zira Batı sosyal bilimi özellikle de antropoloji disiplini, dayandığı varsayımların Batımerkezciliğini sorguluyor. Kadın/erkek, Doğu/Batı, beden/akıl, doğa/kültür gibi ilkel/modern de iktidar ilişkilerini yeniden üreten ve bileşenleri arasında hiyerarşi kuran ikili karşıtlıklardan. Ayrıca ‘kültür’ kavramı, neredeyse geçtiğimiz yüzyılın başından beri, Mine G.’nin kullandığı gibi sadece ‘çağdaş’ sanat ve edebiyatı değil başka şeyleri de ifade ediyor.Mine G.’nin Öcalan Türkiye’ye getirildikten sonra yazdıkları ise adeta o dönemden F tipi hapishanelere davetiye çıkarıyordu. Çakıcı’nın Fransa’da gördüğü muamele ile Öcalan’ınkini karşılaştıran yazar, bu konuda Türkiye’yi aslanlar gibi savunup Danielle Mitterrand’ın da ağzının payını verdiğinden söz ediyor (19 Şubat ’99). Öcalan yakalandıktan sonra basında, yanındaki kadınlara ilişkin çıkan çiğ cinsiyetçi haberlere Mine G. daha geç bir dönemde adi bir SAS romanını anlatarak katkıda bulunuyor. Mine G.’nin sözleriyle kitap,“Tüm kaçış dönemi boyunca yanında taşıdığı ‘portatif harem’, Evin, Gülizer ve Hatun takma adlı kızların PKK liderini bir yerlere kapılandırmak için nasıl ‘uğraştıklarını’ ayrıntılı olarak anlatıyor” (23 Haziran ’99).Medyanın bu konudaki tavrını eleştirmemekle kalmıyor Mine G., ‘portatif harem’ ifadesiyle kadınları bir de kendisi aşağılıyor. Abdullah Öcalan’ın kardeşleriyle görüştürülmesinin bütün gün sürmesine itiraz ediyor ve Çakıcı’ya yapılanları örnek gösteriyor:“Alaattin Çakıcı, bu cezaevinde bir hücrede tek başına kalıyor. Bir ay öncesine kadar, yaşamının güvencede olmadığı gerekçesiyle havalandırmaya çıkarılmıyor ve intihar eder gerekçesiyle hücresinde gece gündüz çok şiddetli bir ışık yanıyordu” (4 Nisan ’99).Mine G., Çakıcı’ya getirilen ziyaret kısıtlamalarının ve vücudunun her milimetrekaresinin aranmasının yasal olduğunu belirtiyor. Türkiye hapishanelerindeki uygulamaların, Fransa hapishanelerindeki kadar gaddarlaşmasını istiyor. Caydırıcılık, ancak insanlıktan çıkararak mümkünmüş gibi:“Türkiye’de entipüften suçlara hiçbir ülkede olmayan ağırlıkta hapis cezaları veriliyor. Nedeni açık, çünkü hapis kavramı aynı değil. Adam Fransa’da üç ay yattı mı, hayatı kararıyor. Bizde 20 yıl alsa hapiste gibi yaşamıyor” (4 Nisan ’99).Hayat karartmadıktan sonra hapishanenin ne anlamı var, değil mi?F tipi cezaevleri gündeme geldiğinde, devlet ve devlet organı gibi çalışan büyük medyanın sürekli ifade ettiği koğuş sistemi-örgüt üyeliği ilişkisine Mine G., çok evvelinden değiniyor:“Sorarım size, Türk hapishanelerinden çıkıp da dogmalarını, kafasını ya da tuttuğu yanlış yolu değiştiren kaç kişi gördünüz? (…) Örneğin aynı örgüte üye terör suçlularının Türk hapishanelerinde geniş genelinde aynı koğuşlarda yatmasını oldum olası yadırgamışımdır. İBDA-C’den TİKKO’ya tüm nifak odakları, hasta kafalarını kendilerine özel karargâhlar haline getirdikleri koğuşlarda aynı sekter koşullanma ve kurallarla doldurmayı sürdürüyor, hatta sapık davalarını içerde daha ‘özgürce’ güdüyorlar! Mafya ve kabadayı takımının yaşadığı hapishane ‘sefa’ları da cabası” (7 Nisan ’99).Siyasî mahkûmlar, şimdi yalıtılmış hücrelerinde, geri dönüşü olmayan zihinsel ve bedensel hastalıklara terk edildiler. Ama ne fark eder, onlar nasılsa ‘sapık davalarının’ peşinde koşan ‘hasta kafalar’.Mine G.’nin Fransa’ya tavrı, kendini onlar gibi Batılı olarak gören, ama bir Türk olarak da ezdirmemeye azmetmiş birinin tavrı. Bu, tipik bir beyaz Türk tavrı aslında: Batılılaştığım oranda Türklüğümden utanmam. Buradaki özgüven, “özsel bir Türk kimliği”ni aşınca ortaya çıkıyor. Mine G. gururla, Türkiye’de olup bitenleri değerlendirmek üzere Fransız televizyonlarına çağrıldığından söz ediyor. Bu gurur, çabalayarak “cahil Türklüğü” aşmak ve kendine Batılılar arasında bir yer bulmaktan kaynaklanıyor. Özü bozuk bir halk kitlesinin içerisinden çıkıp belli bir noktaya gelmiş olmanın gururu bu. Sahiplendiği ve Fransızlara karşı savunduğu Türklüğü de aslında bir “rağmen” Türklük. Orada Türklüğü savunması değil, onu kendisi için nasıl kullandığı önemli.Fransa’yı, özellikle de Paris’i ‘pis’ Doğuluların kirletmesine karşı son derece duyarlı. Türkiye’yi anlamadıkları zaman ise ‘kavrayışsız’ Fransızlara kızgın. Kürt sorunu ile ilgili olarak Fransa’yı eleştirmekten kaçınmıyor:“PKK’ya karşı verdiği savaşta Türkiye’yi ‘özel timler’ kullanmak; jakoben, yani merkezî devlet yanlısı bir cumhuriyet olmak, yasadışı yöntemlere başvurmak ve insan haklarını ihlâl etmekle suçlayan Fransa, Korsika’da bütün bu suçları işledi ve… adaya tıpkı bizim OHAL Valisi gibi ayrıcalıklara donatarak gönderdiği ‘terminator’ valiyi görevden almakla yetinmeyip tutuklamak zorunda kaldı! (…) Şimdi Türkiye’nin kendisine ders vermeye kalkanlara şöyle bir soru sormaya hakkı doğdu: ‘250 bin nüfuslu küçücük Korsika’da, bir avuç ayrılıkçıyla mücadele etmek için bile yasadışı terör hareketlerine başvuran Fransa, başında PKK gibi bir bela olsa neler yapar ve hukuk devletinden geriye ne kalırdı acaba?’” (7 Mayıs ’99).Biz Fransa’ya cevabımızı onların hatalarını dile getirerek verebiliriz. Burada binlerce insan ölmüş, aç kalmış, işkence görmüş, yerinden yurdundan edilmiş ne gam. Bunun ‘Ermeni soykırımı’ yasasının kabulünden sonra dile getirilen ‘siz de Cezayirlileri kestiniz’ tepkisinden ne farkı var? Fransa’yı anti-demokratik, jakoben cumhuriyetçi uygulamalarında örnek gösterenler, Korsika’ya ayrı statü tanıyan yasa kabul edilince ne yapacaklarını şaşırdılar. Avrupa’nın en tutucu uygulamalarını alma konusundaki uyanıklığımız, bizi Fransa’dan uzaklaştırmaya çalışacaktır artık. Bu da Mine G.’nin pek hoşuna gitmeyecektir. Zira kendisi aşk konusunda bile Fransızlara referans verince haklılığının kanıtlandığını düşünmektedir:“Ben aşkta taviz vermeye inanırım. Bir erkeği seviyorsanız ayağını da ovabilirsiniz, yemeğini de yaparsınız, ona kul köle de olabilirsiniz. Ben biraz alaturka düşünüyorum ama benim tanıdığım tüm zeki insanlar için böyle. Fransa’da feminist yazarlar da böyle düşünüyor” (Tempo, 22-28 Şubat 2001).Alaturkalık aslında korkunç bir şey ama Fransız feminist yazarlar bile böyle düşünüyorsa kadın-erkek meselelerinde modern olacağım diye kasmamak lazım tabiî.

Biraza bununla oynayın. (A)lıntıyı yayınlamış olmamız, onayladığımız anlamna gelmez.)