Tarih sayfalarına bakacak olursak sağlığında haksızlığa uğrayan öldükten sonra kıymetlenen (Deniz Gezmiş ve arkadaşları) hatta Jeanne d’Arcgibi yüzyıllar sonra azize ilan edilen, öldükten sonra taç takılan (Ölü Kraliçe) gibi sayısız örneklerle karşılaşabiliriz. Öldükten sonra onurlandırılmayı bir kenara bırakın bir de öldükten sonra hain ilan edilen hatta daha fazlası da yapılan insanlardan birinden bahsedeceğiz.”On yurttaştan dokuzu benden nefret mi ediyor? ne önemi var; eğer tek silahlı olan içlerinde, onuncusu ise” sözlerinin sahibi Oliver Cromwell‘den bahsediyorum.Cromwell İrlanda ve İngiltere’de en nefret edilen devlet adamlarından biri, öyle ki tarihte unutulmak istendiği bile söylenir.

Kral Sekizinci Henry’nin ferman mührü emini ve sözüne bakarak özel hayatını şekillendirdigi, dini reform konusunda aklını çelen, eşini idam ettirmesinde en büyük rolü oynayan ama sonunda kendi kellesini de kaybeden Thomas Cromwell’ in soyundan gelir Oliver Cromwell . Yaşadığı dönemdeki resmi din olan Protestanlığı seçmemiş onun yerine koyu bir Puritan (pruten)dır.Londra Parlementosu’na mebus seçilmesinden sonra koyu renk ve sade kıyafetleriyle dikkat çeken Cromwell bir yıl sonra seçildiği parlementonun dağılmasıyla kabuğuna çekilir, on yıl sonra Uzun Parlamento’da tekrar mebus olur.Dönemin kralı I. Charles ile vergiler konusunda ters düşerler.Kral parlementodan daha çok vergi isterken parlementonun karşı çıkması bir iç savaş oluşturur. Artık ülkede yaşayanlar ikiye bölünmüştür, kral ve parlemento taraftarları..Cromwell bu savaşta kurulan parlemento ordusuna çiftliğinde çalışanları bile alır,kendisi de subay olarak savaştadır ve bunu Puritan’ların kazanması gereken bir savaş olarak görmektedir. Askerlere yağmayı, uygunsuz davranışları yasaklayarak oldukça disiplinli bir yol çizer.O dönem futbolu, küfür etmeyi, tiyatroyu yasaklar.Kadınların makyaj yapmasını, renkli elbiseler giymesini ,yılbaşı süslerini engeller.Kazandığı başarılar nedeniyle kendisine ıronsides(demir gibi güçlü manasında) denen Cromwell bir kaç yıl sonra tekrar başlayan iç savaşta bütün süvari birliklerin başına geçerek büyük bir başarı kazanır ,artık muhaliflerin en korktuğu kişidir.Kalıntı Parlamento denen parlementoyu siyasi çatışma yaşadığı üyeler yüzünden fesheder. ”Hemde Acele Edin ve Defolup Gidin.Oturumunuzu sonlandırmaya geldim”şeklinde başlayan oldukça ilginç bir söylemle.Yeni kurulan hükümette kendisine edilen krallık teklifini kabul etmeyen Cromwell, Lord Protector denen ve kral kadar olmasa da parlementodan daha güçlü olan ünvanı alır. Kızını kanserden kaybeder ve Lord Protector olduktan beş yıl sonra sıtmadan ve böbrek hastalığından hayatını kaybeder.

Ancak Cromwell‘in buraya kadar süren pek çok devlet adamı gibi savaşlarla, devlet işleriyle , isyanlarla süren yaşamı aslında bundan sonra daha da sıradışı bir hale gelecektir.Kendisinden sonra Devlet Koruyucu Lord ünvanı alan oğlu Richard yetersiz bulunacak, onun bulunduğu parlemento da fesh edilecektir. Amaç yeniden monarşidir.Babası I.Charles bu karışıklıklarda idam edilen II.Charles 23 Nisan 1661 yılında taç giyer (bu zamana Restorasyon Devri denir) İkinci Charles babasının öcünü almak için can atmakta ve bunlara sebep olan kişinin ölmüş olması onun için farketmemektedir.Görünen o ki Cromwell’in bu dünyada yapacak daha pek çok işi vardı.1661 yılında babasının intikamıyla yanıp tutuşan kral tarafından mezarından çıkarılan Cromwell zincirlerle bağlanır ve işkencelerden sonra dar ağacına asılır, iş bununla da bitmez başı da kesilir. Bunların yapıldığı yer azılı suçluların idam edildiği Tyburn’dur ve kalan ceset parçaları darağacına gömülür.Gömülmeyen kafası ise mumyalanarak kazığa geçirilmiş, 20 yıl boyunca rüzgar tarafından uçana kadar öylece kalmıştır.

Cromwell için çeşitli görüşler vardır, çoğu kişi tarafından sevilmese de İngiltere’nin en itibarlı on kişisi arasında üst sıralardadır, oluşturduğu askeri alt yapı yüzlerce yıl süper güç olarak bilindi.Yıllarca direge asılı kalan mumyalanmış baş daha sonra bir kaç yere satılmak istenir ama kabul edilmez ,sergilenerek para kazanılmayı düşünen kişilerce kullanılır.Oradan oraya gider sonra Cranch adlı biri tarafından boyanır.Yüzyıllar sonra iki bilim adamı kafatasını incelemeye alır ve bunun hakkında 100 sayfalık kitap yayınlar.İlk önce kafayı kabul etmeyen Sidney Sussex College 1960 yılında kabul eder ve 300 yıl aradan sonra bir yere gömer.