Gurbet kuşları göçtü: Halit Refiğ
Kahraman Çayırlı

mitoloji.info adresinden alınmıştır.
mitoloji.info adresinden alınmıştır.

Gurbet Kuşları’nı izlemeyen bir sinemasever var mı? Ya da 80lerde çocuk olup, Müjde Ar’lı Teyzem’i görmeyen? Ya da Trt ekranlarında dizi furyasının başlamasının işaret fişeğini çeken efsane Aşk-ı Memnu’yu? Filmi yakılan Kemal Tahir uyarlaması Yorgun Savaşçı’yı?…

tulumba.com adresinden alınmıştır.
tulumba.com adresinden alınmıştır.

Atıf Yılmaz’ın, Ömer Kavur’un gitmişliğine alışamamışken, Türk Sineması çok önemli bir neferini daha kaybetti. Halit Refiğ’iGurbet Kuşları’ndan Teyzem’e…
1934 yılında İzmir’de dünyaya gelir, ünlü yönetmen. Şişli Terakki Lisesi’nde ilk ve orta öğrenimini bitirdikten sonra Robert Koleji’nde mühendislik eğitimi görür. Yedek subay olarak Kore’de askerliğini yaptığı zamanlarda 8mm amatör filmler çeker. “Akşam”, “Yeni Sabah” gazetelerinde, Nijat Özön ile beraber yayımladıkları “Kim” ve “Sinema” adlı dergilerde sinema eleştirileri yazar. Esaslı sinema hikayesi ise “Yaşamak Hakkımdır” filminde Atıf Yılmaz’ın asistanlığını yapması ile başlar.İlk filmi “Yasak Aşk”ın yönetmenlik koltuğunda oturduğunda sene 1960’tır. Derken “Şehirdeki Yabancı”, 1964 yılında sinemamızda köyden kente göç temasının çarpıcı işlenişi ile dikkat çeken “Gurbet Kuşları”, Osmanlı’nın son dönemlerini anlatan, bol entrikalı “Haremde Dört Kadın”, kültür çatışması üzerinde duran “Bir Türk’e Gönül Verdim” filmleri gelir. Moskova, Yeni Delhi ve Sorrento Film Festivalleri’nde muhtelif ödüller getirecektir bu filmler, Refiğ’e. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Yönetmen Ödülünü ilk kez Halit Refiğ alır “Gurbet Kuşları” ile.70li yıllarda televizyon filmlerine yönelir, başarılı yönetmen. 1974 senesinde ilk defa İDGSA Film Arşivi tarafından başlatılan eğitim çalışmalarına katılır, Sinema Kursları’nda öğretmen olarak görev alır. 1975 yılından itibarense İDGSA Sinema-TV Enstitüsü’nde Öğretim Görevlisi olarak çalışmaya başlar.1975 yılında çektiği “Aşk-ı Memnu” televizyon tarihimiz için bir milat olur. O dönem epey ses getiren Aşk-ı Memnu’nun peşinden birçok televizyon dizisi çekilir. 1981 senesinde Kemal Tahir’in aynı isimli romanından uyarlanan “Yorgun Savaşçı” filminin yakıldığı ilan edilir. Yorgun Savaşçı, 1993 yılında televizyonlarda gösterilir…Halit Refiğ kütüphanesi
Refiğ’in hayatı ve filmleri hakkında ayrıntılı söyleşilerin bulunduğu İbrahim Türk’ün kaleme aldığı “Düşlerden Düşüncelere” isimli kitap 2001’de yayımlanmıştır. Ayrıca yönetmenin “Sinemada Ulusal Tavır / Halit Refiğ Kitabı” adlı bir nehir söyleşi kitabı, 27 Mayıs darbesinin perde arkasını anlattığı “Şeytan Aldatması”, Cumhuriyet tarihinin kritik bir dönemini ele aldığı, tartışmalı “Gazi ile Latife”, filme çekilmiş Hanım’ın, İki Yabancı’nın, Köpekler Adası’nın ve henüz çekilmemiş Elveda Burgaz’ın senaryolarını bir araya getiren “Aşk ve Ölüm Senaryoları”, “Puşkin Erzurum’da” ve “Koca Sinan” adlı senaryoları, tüm anılarını cesurca anlattığı “Doğruyu Aradım, Güzeli Sevdim” isimli hatıra kitabı, “Gerçeğin Değişkenliği Kemal Tahir” ve “Doğu, Batı ve Türkiye” adlı inceleme kitapları yayımlanmıştır.Savunduğu, öncülediği Ulusal Sinema akımıyla, bir sinema kuramcısı olarak da Halit Refiğ’in Türk Sineması içinde önemli bir yeri var. “Ulusal Sinema Kavgası” isimli kitabı 1971 yılında yayımlanan Refiğ, Kemal Tahir’ci bir yönetmen olarak biliniyordu.Türk Sineması’nın en önemli bir-iki okulundan biridir, Halit Refiğ. Kimse eğitim-öğretim yılının son bulduğunu düşünmesin; kitapları, savunduğu fikirleri en çok da filmleriyle Halit Refiğ Okulu esas şimdi açılıyor…