bildirgec.org

Kimi zaman hüzünleri vardır insanın melankolik ve kırgın hallerinde gözyaşlarını, söylenemeyen kelimeleri, kimseye açık edilmemişleri parmaklarıyla yüreğinden akıp gelen hisleriyle Fars kültüründe yüzyıllar önce Rebab diye bilen ve modern kültürde gelişip az da olsa değişen kemanıyla gam ve kederi harmanlayıp içinizi yakarçasına, kemanını inleterek nağmelerini gözünüzde bir damla yaşa, boğazınızda takılı kalan bir nefese, yüreğinizi yakan bir kora çevirir; sözün bittiği yerdedir, ezgileri tanıdıktır dinleyene onun adı: Farid Farjad’tır.

Türkiye’nin Farid Farjad için değeri ve anlamı çok özel. Kendisini artık hiç gidemediği ülkesinde gibi hissediyor buralarda.

Farid Farjad 1938 yılında İran’ın Tahran kentinde dünyaya geldi. Rebab’ın evladı olan kemanla tanışması 4 yaşında olur ve kemanını bir daha sol elinden hiç ayırmaz. Eğitimini de yine müzik üzerine yapar. Tahran Müzik Konservatuarı’nda Klasik Müzik ve Batı Müzik Kültürü üzerine master yapar. Mezun olduktan sonra Tahran Senfoni Orkestrası’nda Başkemancı’lığa kadar yükselir. İran Müzik Tarihi’nde kendisinin çok önemli bir yeri vardır. İran Müzik kültüründen birçok derleme yapar ve akademik olarak da birçok faliyeti yürütür.Ancak müziği çok seven İran halkı 1979 yılında Ayetullah Humeyni’nin İslam Devrimi ile tanışır. Müzik artık yasaktır. Tüm devrimlerin aksine İran’daki devrim yasakların ve zorlamaların getirdiği sıkıntılı günlere gebedir. Bunu önceden gören Farid 1978 yılında müziğe devam edebilmek uğruna ülkeden çıkar ve Kaliforniya’ya gider. Türkiye’ye geldiğinde ODTÜ’de verdiği konser esnasında seyircilere şöyle seslenmiştir: “Türkiye ülkem kokuyor” demiş akabinde seyircilerin ve sevenlerinin yüreklerinde yara açan bir ses tonuyla “Ama ülkem burası kadar şanslı değil. Sizin babanız, Atatürk’ünüz var. Umarım bir gün benim ülkem de bu kadar şanslı olur.”

Farid Farjad, “Kemanı Ağlatan” namıyla tanınııyor.

Devrim onun müzik yapmasını yasaklayınca Amerika’ya kaçar. Aslında daha sonraları verdiği ropörtajlarda bunu: “Devrim benim için çok iyi oldu. Yoksa ABD’ye gitmezdim. Memleket hasreti çekmeyeceğimden kemanımla “o günler”i de aramazdım. Ülkemden ayrılmam beni daha çok kemana itti, hislerimi yansıtmak için. Ama yapacak bir şey yoktu, çıkmak zorundaydım. “Müzik yok artık.” demişlerdi. Ülkemi, insanlarımı çok özledim ama yapacak bir şeyim yok. Çünkü benim hayatım keman. Bunu yansıtamayacağım bir yerde yaşayamam. Kemansız bir hayatım olamaz.” diye ifade edecektir. Amerika’ya gitmek Farid Farjad’ı kemanıyla başbaşa bırakır. Hissettiklerini vatanına uzaklarda olmanında verdiği hislerle ve hüzünle melodilere dönüştürmeye başlamıştır.

Keman üstadının bilinmeyen yanlarından birisi de pipo tutkusu.

Farid Farjad ilk albümünü 1989 yılında Anroozha 1 (O Günler) Adıyla 51 Yaşında çıkardı. Sürgündeki onbirinci yılında müzik kariyerine geç gelen bir albümle adım attı. Albümlerinin tamamında sadece keman ve piyano kullanmıştır. İlk albümünde piyanoda Farjad’a, yakın dostu olan Abdi Yamini eşlik etmiştir. Abdi Yamini ile 1984 yılında tanışırlar ve çalışmaya başlarlar. Piyano ve kemanı kardeşleştiren ve müthiş bir uyum sağlamalarına neden olarak; dostluklarına ve hissettiklerinin aynı olmasına bağlıyor. Uzun yılların deneyimi kabına sığmaz ve yine aynı sene Anroozha ‘yi piyasaya sürer. Şarkılarındaki derin hüznün sebebi olan hasretliği ve gamı artık sadece kendi içinde yaşatmayacak albümlerindeki şarkılarıyla tek söz söylemeden dinleyecilerine ulaştıracak, paylaşacaktır. 1990 yılında Anroozha 3, uzun bir aranın ardından 1997’de Anroozha 4gelir. İlk dört albümde Abdi Yamini ona piyanoda eşlik eder. 2006 yılında gelen son albüm Anroozha 5‘te ise piyanist eşi Mitra Tavakoli Farjad kendisine hayatında olduğu gibi piyanoda eşlik edecektir. Özlediği geçmişindeki anılara, hayatına ithaf edilen bir hüzün gibidir; Anrooza adı “O Günlere” adanmış bir adak gibidir. Sol elindeki kemanına yüreğini koymuş bir adam tek bir söz söylemeden uzaklara alıp götürürken.

Dünyanın en iyi keman virtiözlerinden biri Farid Farjad hakkettiği değeri henüz bulamamış olsa da hayran kitlesi, Amazon’da yapılan bir ankete göre 20 milyonu geçmek üzere klasik müzikten sıkılan müzik dinleyicileri için en iyi alternatif olarak görülüyor.

Dünyada kemanını özgün doğu ritmleriyle en iyi icra eden keman üstadının en çok sevilen eserlerinden Golha, Taghtam Deh, Pari Kojai, Robabeh Jaan, Soghati başlıcaları olarak sayılabilir. Ayrıca Sarı Gelin ve Ayrılık adlı Türk Halk Müziği eserlerini de kemanıyla icra etmiştir. Halen Amerika’da yaşayan ve kemanındaki hüzünlü nağmeleriyle bizleri uzaklara kendi içimizde derinlere doğru bir yolculuğa çıkaran üstad 71 yaşında ve yeni bir albüm için çalışmalarına devam ediyor.

En çok sevilen eserlerinden “Tagatam Deh” İran’ın en büyük bestecilerinden Homayoon Khorram’in bir eseri.

Yazı için referans alınan kaynaklar:http://murshedeee.spaces.live.com/blog/cns!324C6126DCD7E618!2649.entryhttp://www.faridfarjad.nethttp://en.wikipedia.org/wiki/Farid_Farjadhttp://www.lastfm.com.tr/music/Farid+Farjad