Kübave Haiti. Büyük Okyanus’taki Karayib adalarından ikisi. her iksi de 1492’de Kristof Kolomb’un ismiyle anılan ve adına keşif denen işgallere maruz kalıyor. Her ikisi de ispanyol toprağı ilan ediliyor.Sonraki dönemlere değin her ikisi de yerli nüfusun katledildiği, köle ticaretinin yapıldığı birer koloni devlet haline geliyor. Tek fark şu ki, Küba İspanyolların elinde kalırken Haiti’yi Fransızlar ele geçiriyor.

küba ve haiti haritada bu kadar yakınlar
küba ve haiti haritada bu kadar yakınlar

19.yy her iki ülkenin de bağımsızlığını kazandığı yüzyıl oluyor. yüzyılın en başında Haiti (1804) ve en sonunda Küba (1899) artık birer bağımsız devlet olarak dünya coğrafyasında yerlerini alıyorlar.1. Dünya Savaşı’nın ardından değişen dünya dengeleriyle birlikte yeni emperyalist güç ABD yanıbaşındaki bu iki ülkeye “ayırım yapmadan” müdahale ediyor. ABD, 1915’de Haiti’yi işgal ederken, 1933’te de Küba’da Batista diktatörlüğünü kuruyor.Buraya kadar her şey ne kadar da benzer değil mi? neden olmasın ki? iklim, coğrafya, tarih ve hatta düşman aynı olduktan sonra…

Ancak 1959 yılı iki ülke karşılaştırmalı tarihi açısından bir dönüm noktası oluyor. 1959’da Fidel Castro ve Ernesto Che Guevera‘nın da önderlik ettiği devrimci hareket Küba’da Batista diktatörlüğünü deviriyor ve bağımsızlığını ilanı ediyor. Peşinden de çeyrek asırlık bir ömre dayanan küba sosyalizmini inşa ediyor. Haiti ise esaretini kıramıyor ve bağımlı ve kapitalist bir ülke olarak varlığını sürdürüyor.Coğrafya hala aynı, iklim hala aynı ama tarih değişiyor. Bugünden baktığımızda Küba ve Haiti bambaşka iki ülke haline geliyor.İşte Birleşmiş Milletler sosyal göstergeler verileri:SağlıkOrtalama yaşam süresi:
* Küba: 76 (erkek), 80 (kadın)* Haiti: 59 (erkek), 63 (kadın)Bebek ölüm oranı:
* Küba: binde 5* Haiti: binde 495 yaş altı ölüm oranı:
* Küba: binde 7* Haiti: binde 72Okur yazarlık15 yaş üstü okur-yazarlık oranı:
* Küba: %100 (erkek), %100 (kadın)* Haiti: %55 (erkek), %51 (kadın) kaynakGelir durumuKişi başına düşen gelir:
* Küba: 4165 USD* Haiti: 455 USDTahmin edebileceğiniz üzere diğer göstergeler açısından da durum pek farklı değil. Örneğin Küba’nın IMF‘ye olan borcu 0 (yazıyla sıfır), Haiti’nin ise çok. Küba’da eğitim ve sağlık hizmetleri dünya ortalamasının çok üstünde bir kaliteyle ve herkese eşit olarak verilirken Haiti’de BM göstergeleri durumu belli ediyor. Ya da aynı kasırga Haiti’de yüzlerce insanın ölümüne sebep olurken Küba can kaybı vermeden atlatabiliyor.Daha fazla uzatmayayım. 1959 yılına kadar birbirine çok benzeyen bu iki ülkenin aralarında bugün bir uçurum oluşmuşsa bunun bir nedeni olmalı?nedir acaba?