bildirgec.org

🙂

“Nesneler kullanılır,tekrar yerlerine konur,onların içinde yaşanır:Onlar aletten başka birşey değildir.Ya ben,beni etkiliyorlar.Dayanılır şey değil…”
“Nesneler yalnızca baktığımız şeyler değil,onlar aynı zamanda bakanlardır”
gibisinden çıkarsamalar yapmış varoluşçuluğun simgesi Jean Paul Sartre bir kült olan “Bulantı” adlı eserinde.Nesne olarak algıladığı elini attığı her şeyin, aynı zamanda kendisinin de varlığını eş zamanlı olarak benimsediğini savunuyor Sartre ve bu derinden hissedilen varlık kavramının her yerde karşısına çıkıyor olması bir süre sonra onda bulantı hissini kaçınılmaz kılıyor.Eser,alıntılanan bu kısıma,Roquentin adlı karakter aracılığıyla çok daha geniş açılardan bakıyor,ben henüz okumadığım için geniş bir kitap çözümlemesi yapamayacağım ama çözümlenmiş şekilde rastladığım bir makale,bana çocukluğumun yaratıcılıklarını hatırlattı.

Tahmin ediyorum ki küçüklüğünde neredeyse herkes beynini ‘kapı’ya neden ‘kapı’diyorlar gibisinden sorularla meşgul etmiştir,ya da şimdi söyleyeceğimi herkesin deneyimlediğinden emin değilim ama belki çoğu kimse benim gibi bir televizyonun düğmesini şaşkın bakışlarla arka arkaya 10 kez açıp kapatmıştır ve bu davranış bende,yaşına yakıştığı gibi 3 yaş civarında sergilenmemiştir,tamamen teknik olayı çözme,onu anlamlandırma adına eyleme geçmiş olacağım ki dokunduğum ve televizyonun üzerinde eş zamanlı olarak yanan kırmızı ışığa hayat verdiğimi gözlemlerken o tuş ile bütünleştiğimi,bir yandan elimle onu hisetmeye çalışırken bunu yapamadığımı hatırlarım ben.Hareket imkanı benim elimde olan nesneleri anlamlandırmaya çalışırken,ortaya çıkan kinetik enerjinin büyüsüne kapılıp nesneden daha da soyutlanmama şahit olmuştur zavallı beynim.Ve bu kadar kafa yormanın üstüne onlara haddinden fazla bir varoluş anlamı yüklememek de olmaz tabi,havada kalır tüm çocukluk uğraşlarım.Bu bahsini ettiğim,cansız varlıkların gerçekten de cansız mı olduklarına dair sorgulamaların,diğer durumlar gibi çok sayıda çocukluk dönemine şahitlik ettiğini tahmin ediyorum.
Boş bir odada,sıkılmaya doymayan klasik bir çocuğun,yapacak uğraş bulamadığı zamanlarda etrafındaki nesneleri izleyip onlara anlamlar yüklemesi kaçınılmazdır.Genellikle yetişkin çocukları barındıran misafir evlerinin odaları böyle çıkarsamalara şahitlik ederler,ne kutsal odalardır o misafir odaları,nasıl orjinal bir beyin jimnasitiğine,çocukların akıl almaz gelişim süreçlerine araç olmuşlardır bilmezler hiç…Mi desem? Biliyorlar mıdır acaba? İşte bu soru etrafında dönüp durduğum çoktur.Sıkılganca karşısında oturduğum kapı ve tam üzerinde onun gözü addettiğim tokmağı…İşte orada,bana bakıyor,gülmediği ne malum…Hareket edenler gülebilir,kapı hareket ediyor,tokmağı da öyle;kendi kendini hareket ettirebilenler gülebilir,çiçekler böcükler bunu yapıyor,görmemişim güldüklerini;tamam,taaamam insanlar gülebilir,çünkü gülecek bi çift göz ve bir ağızları var,hayır olduklarından değil gülmeleri;güldüklerini belli etmeye yarıyor onlar;yani onlarsız da gülünebilir,tıpkı onları olmayan ağaçlar,böcükler gibi;taamam sadece aklı olanlar,birşeyi algılayabilip komik bulanlar gülebilir;yoo birşeyi algılama yetisini kaybedip delirenler de sürekli gülebilir,ama onlar da insan,yani sadece insanlar mı gülebilir…Yani gülebilmenin canlı olmakla değil insan olmakla mı ilgisi varmış.E kapı tokmağı insan değil,gülemez evet ama canlı da mı değil?Hadi hem canlı hem algılama yetisi olan birşey,bir çiçeği örnek verelim,sabah olunca açması güneşten midir tek,gülüyor olamaz mı ve gecenin karanlıklarına en içten de ağlayan?
Aman tanrım,neler söylüyorum ben,saat tam 02.21,yeterince açık sanırım…

böylesinin hatırladıkça gülecek ne çok anısı vardır:)

Neden bir kitap yazmıyorsun dedim, işim gücüm yok onunla mı uğraşayım, mazallah kitap çok satar ünlü münlü olurum hayatımı mahvedemem dedi.

Kitaplara konu olabilecek bir hayattı onunkisi, hırsız bir ailenin herşeye ragmen o kötü hayattan uzak tutmaya çalıştıgı, nezaretlerde dayak yiyip, hapislerde süründüğü dönemleri yurtdışı gezisi diye ona yutturdukları bir çocukluk geçirmişti. Ailenin cici kızıydı, o eve girince küfürler susar, para lafları konuşulmaz evde düzgün bir hava eserdi, zaten genellikle Büyükada’daki teyzesinde kalırdı, ailesi ona hiç yokluk göstermezdi o bir prensesti.

Bugün size çocukluğumda en çok zaman geçirdiğim oyuncaklardan söz etmek istiyorum: “K’nex”lerden … İlk olarak Yeniyüzyıl (2000 yılından sonra adı Yenibinyıl oldu, sonra da kapandı) gazetesi ile birlikte ücretsiz verilmesi sayesinde ilk “k’nex”lerime sahip olmuştum.

Parçalar birikti birikti. En son saydığımda 860 küsur parçadan oluşan bir sete sahiptim. “Legonun üç boyutlusu” olarak en basit haliyle tanımlayabileceğim “k’nex”ler, değişik renk ve boyutta çubuklar ve bağlayıcılardan (connectors) oluşuyor.

Yer sofrasının etrafına oturmuştuk. Hevesle bekliyordum. Ağzımın suyu akıyordu. Her darbeyi dikkatle takip ediyordum zira haksızlığa zerre tahammülüm yoktu. Sıcak ekmeğin kokusu yayılmıştu havaya. Bıçak tatlı tatlı hareket ettikçe ekmeğin üzerinde keşke daha kalın olsa be dediğim kahverengi bir tabaka oluşuyordu. Bir an hareket durdu. Heyecanlandım. Sanırım dakikalardır korkunç bir açlıkla beklediğim o an gelmişti. Annem başını kaldırdı. Saçlarını ortadan ayırırdı annem. Gözleri kapkaraydı. Gülümsedi. Elindekini uzattı. Gülümsedim. Sarelle sürülmüş ekmeğimi alıp sıradaki kardeşin ekmek için gözlerini anneme dikişini izleyerek yemeye başladım.Her şeyin az olduğu zamanlardaydık. Her şey kıymetliydi. Fakirdik. Oldukça fakirdik. Sarellenin çeşmeden aktığı zamanlardaydık. Bazen babam sarelle kavanozunu doldurmaya giderken beni ya da kardeşlerimden birini de götürürdü yanında. Çeşmeden akan çikolata küçücük kafamda harika bir sihir gösterisiydi. Filmlerdeki gibi yemek masası yoktu evimizde. Zaten masayı koyacak yerimiz de yoktu. Her pazar yer sofrasının etrafında dizilirdik. Hergün yenmezdi sarelle çünkü pahalıydı. Ama babam bizim herşeyi tatmamızı isterdi. Haftada birgün herkese bir dilim sarelleli ekmek. Ayin gibi. Bir dilimden fazla olsaydı keşke. Belki kardeşim yemezdi kimbilir. Yok yok küçükten hayır yoktu. Belki ağabeyim ha? Ohoo, bitirmiş bile…

Bebeklikten itibaren insanların çogu karakteristik özellikleri belirmeye başlar, büyüyünceye kadar iyice belirginleşir.

Birde bazı şeyler var birbirine bakarak yada bakmayarak öğrenilen mesela yumruk atmayı, dövüşmeyi falan arkadaşlarından, televizyondan biraz da erkek çocuklarda içgüdüsel olan oynama dürtüsüyle gerçektiriyor bir erkek bebek.Veye kız çocuklar bebeklikten itibaren daha yumuşak renkli, cicili bicili şeylere yönelir.

Ama kafamı kurcalayan şeyler var, mesela benim oğlum küçükken benim ve tüm arkadaşlarımın hatta çocukların çogunun o yaşta yaptıgı şeylerden biri olan kremalı bisküvinin ortasındaki kremayı dişiyle kazıyıp iki bisküviyi tekrar üst üste kapatma eylemini nerden öğrendi? Bizim evde bunu yapan yok ki, en son kimbilir kaç yaşında yapmıştık, öyle çok yaşıtı olan arkadaşı da yok oğlumun, zaten koca kış evdeydi nerden biliyor bunu yapmayı, bazı şeylerin tüm çocuklarda içgüdüsel olarak bulundugunu söyleyebilir miyiz?Bakınız bu çok yaygın bir eylem, benim oğlum da yapıyor o halde hepimiz bunu içgüdüsel olarak öğrendik, yürümek gibi, gülmek gibi:)

Ben küçükken, dedem ve babaannem de bizimle otururdu. Babaannem de dedem de ben onları tanıdığımda çok yaşlıydılar.Zaten ben ilkokula başlamadan da ikisi arka arkaya gittiler.Babaannem çok yaşlı olmasına rağmen, stili olan bir kadındı.Hep aynı tür elbiseler giyerdi, robadan kesik ve belinde kuşak olan elbiseler.Bu elbiselerden birini terziye yollar,hiç prova olmadan aynı modelden yenilerini diktirdi.Elbise kumaşlarının hep İngiliz kumaşı olmasına özen gösterirdi. boynuna da çeşit çeşit renk ve desende mendiller bağlardı fular niyetine. Başında yemenisi vardı ( Rumeli de buna ŞAMİ denir). Bu yemeniden görünen 3 parmak saçı da hiç beyaz bırakmaz kına ile boyardı. Saçları ölene kadar hep uzundu, çok yaşlı olduğundan, artık iyice azalmış saçlarını her sabah tarar bu bir kısmı kınalı, bir kısmı beyaz saçları 2 kuyruk örüp ensesinde topuz yapar, sonra da şamisini bağlardı.Bir bayram arifesinde geceden saçına kına koyuyordu.Ben meraklı çocuk gözleriyle onu seyrediyordum.

Yıllar önce Aziz Nesin in bir kitabını okumuştum.Adı ben de çocuktum.Bu kitap usta yazarın Böyle Gelmiş Böyle Gitmez adlı iki ciltlik kitabının içinden seçilen kısa anılar.Çocuklar rahat okusun diye onların ilgisini çekecek bir bölümü farklı bir kitapta toplanmış.
Geçenlerde kızım Nare okusun diye yeniden elime aldım .Onun pek ilgisini çekmedi ama ben tekrar okudum.Fark ettim ki Aziz Nesin in çok uzun yıllar önce yaşadığı ve benim hayatıma hiçte benzemeyen çocukluğunda benim çocukluğumu çağrıştıran pek çok nesne var.Mesela dikiş makinesi.onun annesinin de bir dikiş makinesi varmış,bir gün evlerinde büyük bir yangın çıkmış herhalde o elle çevrilerek çalışan bir makineydi.Kadın 2 çocuğunu ve dikiş makinesini kurtarmış ilk önce yangından.Benim annemin de dikiş makinesi vardı ama ayaklı bir Singer. Siyah parlak metalden sanırım üzerinde sarı desenler de vardı.Ahşap bir konsola oturtulmuştu, konsolun altında birde minik çekmecesi.Orda iğne iplik falan dururdu.Eskiden her anne dikiş mi bilirdi acaba? hemen herkesin evinde bir dikiş makinesi olurdu.Kızlar evlenirken çeyiz olarak koca evine götürürmüş.Benim annemin makinesi benim hatırladığım ilk evimizde misafir odasında sonraki evimizde kendi yatak odasında dururdu.çalışmadığı zamanlar üstü masa örtüsü gibi özel bir örtü ile kapalı duru,.bazen bir sehpa ya da masa vazifesi görür üstüne ıvır zıvır konurdu.Ben ve kardeşim Haluk içinse bir oyun aracıydı ben ve o örtünün altına girer ellerimizle pedalına basar,yandaki büyük demir tekerleğini döndürürdük.Ne kadar hızlı basarsak tekerlek o kadar hızlı dönerdi
O dönen tekerleğe de ses çıkarması muhtemel bazı
objeler sürterdik ve hani bileyciler vardı eski onlar bıçak bileylerken çıkan bir ses vardır hah işte o sesi elde etmeye çalışırdık .Bulduğumuz çeşitli en ve boyda ki makas, kaşık, çatal( bıçak değil tabi bıçakla o yıllarda tanışmamıştık henüz.şimdi düşününce ne korkunç bir sesti diyorum.) hepsini o büyük demir tekerleğe sürterdik ve o sesi dinlerdik.
Bazen Haluk pedala basar bazen ben öyle uğraşır dururduk.Annem dikiş dikerken biz de tepesine üşüşürdük.Kumaşın o minik ayaktan çıkmasını iğnenin hızlı hızlı kumaşa batışını izlerdik.Bundan da anlaşılacağı gibi hep annemin dibinde olurduk.Annem çok korkardı bize hep eline iğne batmış insanlar oduğundan söz ederdi.Bayramlarda bana etekler, jileler kendine elbiseler dikerdi.Ama söylediğine göre dikişi ilk öğrendiği zamanlarda kız kardeşine ve kendine çok şık ve süslü kıyafetler dikermiş.Kloş etekler çok modaymış.Etek ölçüsünü alırken kardeşi ayakta durmaktan yorulur tek ayağı üstüne yüklenirmiş, öyle durunca da doğru ölçü alamaz,ölçü cetveliyle kardeşinin bacağına vurur düz durması için uyarırmış.Teyzem ablasının sonunda ona çok güzel bir şey dikeceğine emin olduğu için ses çıkarmaz provanın bitmesini beklermiş.Çok uğraşırdı bir şey dikmek için bunu da çok çok iyi dikiş bilmemesine bağlardı.Büyüdüğüm de benim zorumla bana etek filan dikerdi.Sonra bir gün kardeşim evlenirken istedi makineyi alt ayaklarını alıp üstüne cam kestirdiler.Evlerinin girişinde duruyor antre de üstünde Telefon,duvarda ayna dekor oldu.Ama hala ayakta.

tetris

metal slug

gamedaily, tüm zamanların en zor atari, nintendo vs. oyunlarını seçmiş. oyunların arasında çocukluğumuzun vazgeçilmez oyunlarından tetris ve metal slug serisi de var.

blufiles.storage.live.com

Gece geçmek bilmedi. Bazen böyle oluyor. İnsan hayatında bazı geceler çok uzun yaşanıyor. İşte onlardan biri, ben de durakladı bu gece. Çok yorgundum, erken uyumuştum; aniden açıldı gözlerim. Hayır, bir ses duymadım, biri de uyandırmadı. Açılan gözlerim, birden karanlığa bakakaldı. Kalktım, bir bardak su içtim ve saate baktığımda, saat ikiye beş vardı. Tekrar başımı yastığa gömdüm, yok bu gece uyku gezmeye çıkmış.
Peki, öyle olsun gece; sen ve ben beraber sabahlarız, o vakit. Daha önce açtığım gece lambamın altındaki kitaba uzandı ellerim. Jeff Abott’ın “Mahzen” adlı kitabı; oldukça heyecanlı bir kitap, zaten son sayfalardaydım, okudum ve hemencecik bitti. Tavsiye ederim, gece size misafir geldiğinde. Kitabı başucuma bıraktım. Tekrar denedim yastıkla bütünleşmeyi, nafile.
Yine ayaklandım, gecenin kararttığı evimin salonuna doğru. Köşe lambasını açtım ve kırmızı koltuğuma bıraktım kendimi, yavaşça. Yavaşça tekrar kalktım yerimden, televizyonu açmamla kapamam bir oldu. Kapama düğmesinin altındaki dolaptan albümlere elim gitti. Tüm albümleri kucaklayarak çıkarttım. Kırmızı koltuğa yayıldı, hepsini koyarken. En önce bebeklik ve çocukluk dönemi albümlerimi açtım, birer birer. Bir tanesinde ağlayan ben, diğerinde kahkahalar atan ben, derken aniden aklıma geldi; eski evimizin avlusunda koşuşturduğum ben.
Evet, hatırladım; çünkü beni kızdıran abimin peşinden deli gibi koşuyordum. Yormuştu beni ve çok ağlatmıştı o an, susturamamışlardı gün boyu. Sonra ilkokul dönemindeki fotoğraflar çıktı karşıma. Çok güldüm, 23 Nisan şenliklerinde pembe elbiseli kızı görünce; suratı buruşmuş, dizlerini birbirine dayamış V şeklinde ve bir eliyle elbisesini sımsıkı yukarı doğru tutmuş, belli ki acil tuvalet ihtiyacı gelmiş. Tekrar güldüm, çünkü fotoğrafta yanımda duran kardeşim fotoğraftaki bana gülüyordu, kahkahalarla. Şimdi de bana gülüyor mu bir yerlerden? Gülümseyen dudaklarıma akan gözyaşlarımı, ellerim kuruladı. Saat dört olmuş, daha bakılacak yığınla geçmiş hatıra defteri varken, gerisine bakamadım; benle başka gecelerde sabahlasınlar diye. Yastıkla tekrar bütünleşmeliydim, yeni bir hayat ışımadan ruhumu dinlendirmeliydim. Gecenin misafirliğine an itibari ile son verdim…

akşam yemeği sofrasını toplarken ve reklamları göz ucuyla izlerken, elimde masayı sildiğim bez, parlaklıklarına dayanamayıp kanepeye oturuveriyorum, çok renkliler ve bir sonrakini merak etmemek imkansız…

hipnotize olmuş bir çocuk gibi göründüğümü o an farkedemiyorum. biri bitiyor diğeri başlıyor. gazete zırvaları, cep telefonu zırvaları, bankalar, haluk biginer’in sesi, “ondan alsam”lar, müzikli reklamlar, heidi ve köylü kızlar, çikolata, dizi fragmanları…böyle uzayıp gidiyor…
bir ara yüzümü ekşittiğimi farkediyorum, ev arkadaşım o sırada kahkahalarla gülüyor. güldüğü bir reklam, ama o bunun farkında değil. yüzümü ekşittiğim şey bir reklam ve ben bunun farkındayım. gözümü, kulaklarımı , zihnimi kirlettiklerinin farkındayım.reklamcılık yapan, ekmeğini bundan kazananlara mı kızıyorum, izlemek zorundaymışım gibi gözlerimi ekrana mıhlamama mı, o kahkahaya mı, elimi nemlendiren sofra bezine mi, bir kaç reklama aldırış etmeden yapamayan beynime mi?neden iğreniyorum? neden açıklayamıyorum?ilerde bu emek işlerini izleyerek gülecek kuşaklar olacak mı?