Ortodoks bir Coptic Rahibi
Ortodoks bir Coptic Rahibi

Al Jazirra/English’te bir tartışmada karşılaştım Coptic kavramı ile. Mısırlı Hristiyanlara Coptic deniyormuş. Dinleri farklı olmasına rağmen, dil ve etnik kökenleri Müslümanlarla ortak. Coptic, Yunanca kökenli bir tabir. Geçtiğimiz hafta Mısır’da ilk defa bu insanların sorunlarının tartışıldığı bir Coptic konferansı düzenlendi. Baskılar nedeniyle bundan önceki konferansların ABD ve Avrupa’da yapıldığı belirtildi programda. Nüfusun %10’unu oluşturan Hristiyanların yaklaşık %90’ı Coptic Hristiyan Ortodoks Kilisesi’ne bağlı ve Mısır, Ortadoğu’da (ve Kuzey Afrika’daki) en büyük Hristiyan nüfusu barındırıyor. Dünya çapında ABD, Avrupa vb.’ne yayılan sayı ise 1.5 milyon dolayında. Konferansta eşit vatandaşlık haklarının elde edilmesi, daha fazla siyasi temsiliyet (454 kişilik parlamentoda sadece 5 Coptic milletvekili bulunmaktaymış), tüm vatandaşlara ortak kimlik kartı tahsisi (kısaca, din bilgisinin kimliklerden kaldırılması talebi), kiliseler üzerindeki kontrolün kaldırılması ve Hristiyanlara kilise tamir/inşa haklarının verilmesi (camilerde böyle bir kontrol yokmuş) taleplerini dile getirmişler. İbadethanelerin tanzimi konusunda da talepleri olan Coptic’lerin bu görüşleri için tartışmaya katılan bir siyaset bilimci, devletin her türlü ibadethane için ortak bir kanun düzenlemesini ve hepsi ile aynı ölçüde ilgilenmesi gerektiği önerisini getirdi. Mısır’dan kat kat zengin bir sosyal yapıya sahip ülkemiz için de okunması gereken bir süreç olarak düşünülebilir belki bu gelişmeler. Zira azınlıklar, cemaatler vb. etkenler gündemimizin sıcak konuları olmalarına rağmen (Aleviler ve temsil, Heybeliada Ruhban okulu, Ekümeniklik, vb.), yeni konular değil, ihtimal Tanzimat’tan beri tartıştığımız hususlar.Kimdir Coptic’ler diye arattığımda,şöylebir Wikipedia girişi buldum ve şaşırdım…Coptic, bizdeki Kıpti imiş meğerse. Ayrıca Mısır’da gerçekleşen dini çatışmalara dair de şöyle bir habere rastladım bu kanalın arşivinde.hamiş: Kimlerdir diye araştırırken ilginç bir de habere rastladım, bir süre önce Avrupa basınının gündeme getirdiği karikatür krizinin benzeri, sınırlı bir coğrafyada, sınırlı insanlarla Mısır’da gerçekleşmiş. Onlarca Kıpti’nin yaralandığı olaylara, yine bir gazetede çıkan bilgiler neden olmuş.Yerli kaynaklardan eski bir habere buradan ulaşabilirsiniz. Şahsen, Müslüman mezhepler arasındaki çatışmalara (Şii-Sünni) veya Yahudi-Müslüman çatışmalarına (Filistin-İsrail) gayet aşina iken, Hristiyan-Müslüman çatışması görmek beni şaşırttı. (Seksenlerde Lübnan’da sıklıkla görülen Falanjist-Müslüman çatışmalarından sonra bir süre sessizlik olmuştu zira bu kavgada). Meğerse nefret çığlık çığlığa imiş, bizim haberimiz yokmuş.Kan her yerde dursun dileriz efendim, kan her yerde dursun…İrenler buna kalmadı vardı yolına turmadıHakk’ı gerçek sevenlere cümle âlem kardaş gelür