bildirgec.org

toynbee plakaları

1992 yılında, william j. o’neill (kimi kaynaklara göre bill o’neill) adındaki beyefendinin dikkatini, caddelere gelişi güzel gömülmüş tuhaf plakalar çekmeye başlamış. bu plakalar genellikle araç plakası boyutlarında ve her birinde de “KUBRICK‘in 2001‘indeki TOYNBEE FİKRİ JÜPİTER GEZEGENİNDE ÖLÜLERİ DİRİLTELİM (TOYNBEE IDEA IN KUbricK’s 2001 RESURRECT DEAD ON PLANET JUPiTER)”mesajının değişik varyasyonlarının yazılı olduğu kafa karıştırıcı nitelikte plakalar.renkleri ve düzenlemeleri küçük farklılıklar içermekle birlikte tüm plakalar ne olduğu tam anlaşılamayan sert bir maddeden yapılmış ve hepsi de “bütün gazete muhabirlerini öldürün, yalvarırım (murder every journalist, I beg you)” ve “boyun eğ, itaat et. (submit. obey.)” gibi en az ana mesaj kadar tuhaf dipnotlar içeriyor. plakaların yeni bir fenomen yaratma denemesi mi oldukları yoksa daha önemli bir amaca ve hedefa mi hizmet ettikleri bilinmiyor.
adamımız o’neill, bu garip plakaları araştırmaya koyulmuş ama çevresindeki hiçkimsenin bu plakaların orijini hakkında bir şey bilmediğini görenünce, plakalar hakkında bir websitesi yapmış. böylelikle o’neill, plakaların kendi bölgesine özgü bir fenomen olmadığını, benzer plakaların washington DC, pittsburgh, new york city, baltimore, boston da dahil bir çok birleşik devletler şehrinde de var olduğunu öğrenmiş. hatta ve hatta bazıları güney amerika; brezilya, artjantin ve şili’de bile ortaya çıkmış. şu ana kadar tam 130 adet plaka keşfedilmiş. yani bir şekilde birisi/birileri bu plakaları caddelere -ki bunların bazıları 7/24 işleyen caddeler- yakalanmadan ya da farkedilmeden gömüyor.

plakalarda adı geçen “toynbee”nin, büyük bir olasılıkla 1889 – ingiltere doğumlu, tektanrıcılığı hızla büyüyen global ekolojik krizinin nedeni olmakla suçlayan, tektanrıcılığa karşı yazılar da yazmış olan panteist bir tarihçi Arnold J. Toynbee olduğu tahmin ediliyor. kimi plakalarda bir görev nedeniyle jüpiter’de -tam olarak hortlamış olmasa da- yeniden doğan bir adamdan bahseden 2001: A Space Odyssey‘den sorumlu kubrick‘in adı geçiyor. toynbee ve kubrick’in eserleri arasında bilinen tek keşişme noktası ise toynbee’nin yazılarında bahsettiği tektanrıcılıkla alakalı bir adam olan zoroaster ve 2001: A Space Odyssey’in meşhur film müziği “thus spoke zoroaster“.plakalardaki işçiliğe bakılırsa, hepsi de bir kişinin eseri gibi gözüküyor ve bu adam ya bir şeylerden rahatsızlık duymuş ya da tuhaf bir espri anlayışı var. kendisi oldukça yaratıcı, sabırlı ve metodik bir insan olsa gerek ki mesaj iletmek için böyle bir yöntemi seçerek, 130 adet el yapımı plakaya zamanını ve emeğini sarf etmiş. ayrıca bu adamın, söz konusu yöntemi uygulayabilmek için seyahat ederken harcayabileceği bolca parası ve zamanı da olması gerekiyor.

bu plakaların kaynağı ile ilgili en umut verici ipucu 1983 yılında, dünya’da ölmüş insanların jüpiter’e götürülüp, orada diriltilmesi yoluyla jüpiter’in sömürgeleştirilebileceğini iddia eden philadelphialı sosyal yardım uzmanı James Morasco ile yapılmış gazete röportajıdır. 2001 yılında plakalar hakkında yazı yazmakta olan bir gazete muhabiri, 1983 yılında yapılmış olan bu orijinal röportaja denk gelir ve philadelphia’da kayıtlı tek james morasco’yu telefonla arar. telefona cevap veren hanım, bay morasco’nun gizemli bir rahatsızlık sonucunda gırtlağını aldırmak zorunda kaldığından dolayı telefona gelemeyeceğini söyler. başka bir gazete muhabiri de başka bir hikaye yazarken morasco adı ile karşılaşınca, morasco’yu arar ve telefondaki hanım kendisine eşi bay morasco’nun önceki mart’da (88 yaşında iken) öldüğünü ve sözü geçen plakalar hakkında rahmetli eşinin hiç bir şey bilmediğini söyler.morasco, bu plakaları yapan kişi olabilir mi kimse bilmiyor çünkü “morasco teorisi”nde bazı tutarsız noktalar var: plakaların tamamına yakını caddelere gömüldüğünde morasco 70li yaşlarındaydı ve ölümünden sonra da yeni plakaların yerleştirilmesi devam etti.bir başka toynbee-2001 bağlantısı da david mamet isimli pulitzer ödüllü bir oyun yazarının 1985 yılında yazdığı bir oyununda yer alıyor. mamet, “Goldberg Street” kolleksiyonunda, bir radyo programı sunucusu ile programı arayan, arnold toynbee, kubrick’in 2001 filmi ve ölü insanlar hakkında takıntıları olan bir dinleyici arasında geçen diyalogdan bahsediyor. bu oyun, ilk toynbee plakasının keşfinden 7 yıl önce ve morasco makalesinden 2 yıl sonra yazılmış.

olayın iç yüzü ile ilgili bir kaç bağlantı ve bilgi bulunmuş olmasına rağmen, bu plakaların amacı ve vermek istediği mesaj bilinmezliğini korumakta. 70 yaşındaki james morasco tüm bu plakaları caddelere gömmüş ve bir başkasına ölümünden sonra bu göreve devam etmesini vasiyet etmiş olabilir mi? yoksa kahramanımız, 1983 makalesinde bahsedilen teoriye kafayı takarak, kendi teorisini oluşturup harekete geçen hasta ruhlu bir insan mıydı? ya da bu işin sorumlusu kendi kendine tuhaf bir kubrick – toynbee bağlantısı kuran bir kişi olabilir miydi? bu konuya sizin de merakınızı yatıştıracak bir cevap verebilmek isterdim ama… çok üzgünüm ya; ben de bilimiyorum. bir kaç makale okudum (alkış!) ama ne yazık ki hiçbirinde bu konu hakkında bir sonuca ulaşılamamış olduğunu gördüm (aferim kızım cul, otur; sıfır!). isterseniz siz de bir göz atın (ilk ikisi -özellikle de damn interesting makalesi- kaynak aldığım asıl makaleler):background research – john charles taylor (toynbee.net)the mysterious toynbee tiles – alan bellows (damninteresting.com)out of this world – john stoehrresurrect dead on planet jupiter? – doug worgul…evet?