bildirgec.org

virüs materyali

Virüslerin evrimsel kökeni ayrı ve büyüleyici bir sorundur. Virüsler etrafındaki tartışmalar daha çok şu iki görüş üzerinden yapılmaktadır;1) İstisnalar dışında virüslerin tüm ana sınıfları baz alındığında ökaryotik virüsler prokaryotik virüslere göre daha fazla çeşitlilik gösterir.2) Bununla birlikte ökaryotik virüsler bakteriyofajlarla ve çıkarcı genetik materyallere sahip prokaryotik virüslerle önemli sayıda gen paylaşırlar.Prokaryotik ve Ökaryotik virütik materyaller arasındaki ilişki her zaman komplekstir. Bu doğrultuda açıklama yapacak olursak, spesifik ökaryotik ve prokaryotik gruplar arasındaki direkt bağlantılar genellikle izlenebilir değildir. Bir saniyeliğine gelişmekte olan ökaryotik hücreleri daha sonra da ilkel gen havuzunu karşılaştırmaya tabi tutalım. Virüs potasıyla söz konusu ökaryotik hücre yapıları ve prokaryotik hücre yapıları arasında yapılacak geniş karşılaştırmalar aralarındaki mutualist ilişkiye dayalı anahtar-kilit ilişkisini ve virüslerin bu hücrelerle beraber evrimleşme sürecine dahil olduklarını gösterecektir.

virüslerin ortaya çıkışı üzerine bir hipotez

İlk virütik yapıların, yani günümüzdeki virüslerin ilk atalarının, 4000 milyon yıl önce denizde yaşamın başlamasından sonra ortaya çıktıkları düşünülebilir. Sığ su birikintilerinde başlayan prokaryotik ilk hücrelerin ökaryotik hücrelere uzanan evrimleşme sürecinde belirli safhalarda gerçekleşen spesifik olaylar sonucu hücrelerin kalıtsal materyallerinden ve protein yapılarından bir kısmının hücreden koparak ilk virütik ataları oluşturduğu düşüncelerden birisidir.3500 milyon yıl önce denizden karaya geçişlerinin başladığı düşünülen bakterilerle birlikte virüslerin de mutual bir düzende karaya geçiş yapmaları düşüncesi olağandır. Bunun dışında virütik ataların karasal forma geçmesinin ve karasal düzene ayak uydurmasının/evrimleşmesinin açıklayıcı bir tezi yoktur. Bakterilerin karaya geçişlerindeki evrimsel süreçte virütik ataların da bakterilerden etkilenerek evrimleştiği ve karasal özellikleri kendilerine dahil ettikleri en yaygın görüşlerdendir.1000 milyon yıl önce bitki ve mantarların kıyı bölgelerde koloniler oluşturarak ilk çok hücreli ökaryotik organizmalara evrimleşme sürecinde ilk bitkisel virütik organizmaların da bu süreçten etkilenen virütik ataların evrimleşmesi sonucunda ortaya çıktıkları en yaygın görüştür. Bu durum bitkisel ve hayvansal virüsler sınıflandırmasının yapılmasını sağlamıştır.

virüslerin evrimsel olarak sınıflandırılması

Hayvansal virüslerin ortaya çıkması ise eklembacaklı ve böceklerin bitki ve mantarlarla beslenmek için süründükleri 700 milyon yıl öncesine dayandırılmaktadır. Virüs aleminin en kalabalık grubunu da eklembacaklı virüslerinin oluşturduğu olgusu hayvansal virüslerin bitkisel virüslere oranla daha çok evrimleşmiş oldukları fikrine ulaştırır. Bu da populasyondaki oranlarını canlılar alemine göre ters orantılı bir şekilde artırmıştır. Bunun sonucunda ilk evrimsel sınıflandırma hayvansal virüsler ve bitkisel virüsler olmak üzere iki grupta yapılabildi. Bu ilk, en basit ve genel sınıflandırma şekliydi.Virüslerin atmosfer aracılığıyla da etki göstermesi 350 milyon yıl önce omurgalıların ortaya çıkıp atmosferden nefes almaya adapte olmalarıyla gerçekleşmiş olabilir. Bu evrimsel basamağın da tamamlanmasıyla virüslerin atmosfer ortamını da kullanarak taşınmaya adapte olacak şekilde evrimleşmiş olduğu fikri omurgalıların adaptasyonuyla ilişkilendirilebilir.Günümüzde infekte olduğu organizmayı çoğunlukla ölüme götüren virüslerin ilk atalarının neden birlikte evrimleştikleri hücreleri öldürmediği sorusuna verilen cevap evrimleşme sürecinde virütik ataların pragmatist bir rol izleyerek evrimlerine katkı sağlayacak şekilde konak hücreleriyle mutual bir ilişkiye girdiğidir. Söz konusu dönemdeki ilk virütik yapıların letal etkilerinin evrimsel süreçte kazanmamış olabilecekleri de bir diğer olasılıktır.Evrimsel sınıflandırma bu şekilde yapılabilirken günümüzde daha sık kullanılan sınıflandırma biçimi, virüsün birlikte evrimleştiği ve mutual bir düzen kurduğu konak hücre tipinden daha çok taşıdığı kalıtsal materyalin türüne göre iki grupta yapılmaktadır. Bu iki grup DNA Virüsleri ve RNA Virüsleridir.Önemli Not: Bu yazıda anlatılanlar tamamen tahmini bilgilerdir, bilimadamlarının yorumlarıdır. Bulunabilen en eski virüsler ya da virütik materyaller 20-30 yıllık partiküllerden oluşur. Bu yüzden virüslerin evrimiyle ilgili ya da evrimleşip evrimleşmedikleriyle ilgili beşeri kesin bir bilgi sunulamaz.