bildirgec.org

Geçenlerde cnbc-e’de eskaza son yarım saatini yakalamış ilgiyle seyretmiştim yentl‘ın. Taa ki delikanlıya herşeyi açıklama sahnesi gelene kadar.

Filmi bilmeyenler için oraya kadarki özetini şöylecene şeediyim: Yentl (Barbara Streisand) Orta Avrupa’da yaşayan küçük bir yahudi kızıdır, evde babası tarafından (kızlara yasak olmasına rağmen) Tevrat öğretilmektedir. Babası günün birinde ölür ve Yentl Tevrat öğrenimini sürdürmek için erkek kılığına girerek bir okula yazılır. Burada Avigdor (Mandy Patinkin) ilen kanka olur. Lakin kendisine aynı zamanda abayı da yakmıştır. Yakışıklı Avigdor’a tek abayı yakan kendisi değildir, erkeğini mutlu etmek üzere yetiştirilmiş ev işi ve nakış kızı Hadass (Amy Irving) de Avigdor’a hasta olmaktadır. Ve hatta Avigdor da Hadass’e karşı hiç de boş değildir.

Her nasıl oluyorsa Avigdor Hadass ile Anshel (Yentl erkek ayağına yatınca aldığı isim)’in arasını yaparak onları evlendirmeyi başarır. Yani bir başka değişle sevdiği ve kendisini seven kızı en yakın arkadaşıyla evlendirip kendine bir nevi çile terapisi uygulama yolunu seçer.

Anshel/Yentl ise foyasını meydana çıkarmamak uğruna Hadass ilen evlenmek zorunda kalır. Hadass başta ürkek ve çekingen olmasına rağmen Anshel’e zamanla tutulur, onun iyi kalpliliği, inceliği, kendisine verdiği değer karşısında hayrete düşer ve kocasına karşı bir hayranlık beslemeye başlar.

Anshel, Hadass’in gerdek isteklerini ustaca manevralarla sürekli bertaraf ederek gerçek cinsiyetini uzun bir müddet saklamayı başarır.

Anshel/Yentl, Avigdor’u evlerine davet edip ikilinin arasını yapmaya da çalışır arada ama başarılı olamaz, çünkü hepsi ikisinin gerçek hislerini bilmesine rağmen, kanka-yenge-evimin direği muhabbetleri devreye girerek bu duruma engel olur.

Bu yalanı daha fazla sürdüremeyeceğine kanaat getiren Yentl, bir gün Avigdor’u yanına alarak neresi olduğunu anlayamadığım bir şehre gider (Brno falan olabilir). Yolculuğun sloganı “sana büyük bir sır açıklayacağım” dır. Yentl-Anshel yol boyunca Avigdor’un merakını gidermez, ve şehre varınca açıklayacağım diyerek geçiştirir.

Veeee kaldıkları yerde (otel odası olması muhtemel ama daha ziyade oturaklı bir eve benzeyen bir yer burası) Yentl kadın olduğunu açıklar. Avigdor siktir lan şeklinde yaklaşınca ispat amaçlı soyunmak zorunda kalır. Avigdor’un gözleri yuvalarından oynamıştır. Çok sinirlenir, eline geçirdiği herşeyi “sen şeytansın” diyerek Yentl’a fırlatır. Yentl ise ağlayarak derdini anlatmaktadır. Bu elektrikli sahne ikilinin birlikte odanın ortasında diz çökmek suretiyle el-ense biçiminde sarılarak hüngür hüngür ağlamasıyla dinginliğe kavuşur. Yentl bu arada Avigdor’a ona aşık olduğunu da söyler.

İşte tam bu noktada Avigdor’un ağzından şu cümleler dökülür: “Ben de bende bir gariplik olduğunu düşünüyordum. Çünkü ben de seni sevdim. Cildin, cildin o kadar yumuşak ki”. Evet Avigdor ya kankası Anshel’dan gerçekten hoşlanmış bir gizli eşcinseldir; ya Allah-ü Teala insanı öyle bir yaratmıştır ki, erkek zannedilecek kadar erkek kılığında (veya tersi) de olsa yaydığı enerji karşısındakine tesir edebilir; ya da Avigdor odada yarı çıplak bir hatun yakalamışken bu fırsatı elden kaçırmanın süper aptal bir hareket olacağını gayet iyi bilen sağlıklı bir delikanlıdır. Birbirlerine dokunurlar, sarılır, duygusal dakikalar geçirirler, sahne kapanır.

Avigdor’un amacına ulaşıp ulaşmadığını anlamadığımız gecenin sabahında ikili otelin (ya da her neyse oranın) önünde vedalaşırlar, ve bir daha görüşmemek üzere ayrılırlar. Hayli dokunaklı final sahnesinde ise kadın kılığına dönmüş Yentl Özgürlük Abidesi’ne doğru ilerleyen bir gemide yapısal açıdan bildiğimiz pop müzik formatından uzak bir şarkıyı haykırarak seslendirmekte, o sırada Avigdor ve Hadass’a yapılan kesmede kendileri Yentl’dan gelen iyilik mesajları dolu kartı mutlu yuvalarının bahçelerinde çoluk çocuk okumaktayken görünmektedir.

Adalet mülkün temelidir.