Yemekteyiz denen şahane ötesi,demokratik,probiyotik,lezzetik gibi bu aralar kullanılması moda olan kelimelerle süslemek istedigim program dün bana bir yazı fikri vererek işe yaradıgını gösterdi.Evvelki gün yagız Anadolu delikanlısı Küçük Bey (küçüğü neden küçük yazmadım adamın adı harbiden küçük çünkü) evinde masası bulunmadıgından ötürü yer sofrası kurdu, yer sofrasını gören süpperötesi kıç boyu minili hostes kızımız, manken fizikli ve mankenden daha az akıllı sarışın kızımız feryad figanı basıverdi, var efenüm ben burada nasıl yemek yiyebilirim falanda fıstıkta bilmem ne. Küçük bey ona uzun etek hediye etti yine giymedi, tülbent verdi bacaklarını örtsün diye kar etmedi kadın hem yedi hem söylendi. Dolayısıyla yer sofralarını gören ben hemen gözümün önüne burasını getirdim :)Evlerde masada yemek yememize ragmen en sevdiğim şey yerde yemek yemektir,aslında mideyi iki büklüm yaptıgı için insanların daha az yemek yemesine sebep olan yerde yemek yeme şekli oldukça keyiflidir.Yer sofraları gelenekleri hatırlatır.Küçükken teyzemler yerde yemek yerdi(hala öyleler), önce yere sofrabezi serilir sonra üstüne elek konurdu(kocaman tepsi yükselsin diye) nedendir bilmem biz o elege kuş derdik, kuşu getir,kuşu götür diye.. En son tepsi(sini) gelirdi ve üzerinde yerdik, bazıları ise yasdıgeçi yer sofrası olarak kullanır.Ne kadar güzel geliyor şimdi o günler, yerde kalabalıkça yenen yemek, az geriye kaykıl, biraz yana kaçıl diye diye , üstüne çektigin sofrabezinin kokusu eşliginde sıcacık yemekler.Tanzimat’tan sonra Abdülhamid zamanında yer sofrasından masaya geçiş başladı,hatta erkekli kadınlı yemek yemelere de o zaman başladı. Şimdi Anadolu’da hala çogu yerde yer sofraları kullanılıyor. Ögrenci evlerinde kullanılma oranı da bir hayli yüksekmiş.Birde nostaljik olsun diye yer sofrası olan lokantalar var, genellikle şark usülü lokantalar öyle oluyor.Yer SofrasıBayramlık sevinçler dürülür yuka ekmeklereTek alüminyum tencerede pişirilir ve onda yenirOnlar paylaşılır yer sofrasında…Yemekler, dertler, hayaller, hayatlar…Geleceğe ait her şey…Kim daha çabuk yutarsa lokmasınıO daha fazla alacaktır sunulandanYaşam sınanır adeta her defasında;Plastik ekmek leğenleriyle yükseltilenAğır, kalaylı, bakır sinili yer sofrasında…Niyazi ÖzbekEvet yer sofraları iyi bir tecrübedir insana, yanında aynı sofrada yedigin insanı sevsen de sevmesen de onunla yakın olmak, birbirinize değmek zorundasınız, buda aynı sofrada yemek yenen biriyle insanın arasında ne kadar hatır oldugunun kanıtı.Teyzemler ev yada eşyalarını yenilemelerine ragmen hala yer sofrasında yiyorlar, kızları evlendi ,eşi öldü evin halkı azaldı yine de yer sofrasında inatla yemek yiyor, şişman oldugu için rahat edemediginden, o yemege gittigi zaman kızları yine yer sofrası kuruyor.Masa onun evinde başka yer sofrası kullanan (mesela köylerde) evlerdeki gibi bir kenarda üzerinde dantel örtüsüyle asilzade eşyası gibi öylece beklemiyor, teyzem evine asla masa almadı, onun evine misafirlige giden yerde yenilecegini bilir, herkesi bağdaş kurdurup çöktürür. Teknolojinin her eşyasına alıştım ama masa kullanmayı sevemedim der teyzem.Kimine göre çağdaşlıktan oldukça uzak gelir belki yer sofrası, yere çöm, bağdaş kur, üzerine sofra bezi çek falan filan, yemek yensin sofra bezi sirkele ölme eşeğim ölme… Yooo hiç öyle değil çok keyifli yerde yemek, bazen gece atıştırmalarımı ufak tepside yerde bile yaptıgım olur,ama kalabalık bir aileden alınan tat nerde …

Teyzeme sorarsan o parlak masada yemek yedigi zaman bir halt anlamıyormuş, anlamadıgı için yerde yiye yiye yüz kiloyu geçmiş olsa bile ona anlatamazsın, masada ruh yok diyor. Ara sıra yere sofra kurmak yeni evimde planım, bir bakır sini alıp ara sıra misafirlerime yer sofrası kurmak.Ne var yani medeniyetim mi göçüp gidecek,Japonlar da yerde yiyor, geleneklerinden taviz vermiyorlar. Her zaman olmasa da arada yerde yemeli insan, ama sevdigin insanlar varken, iki kişiyken masa daha avantajlı:) Birde şunu ekleyecegim, bazen kalabalık yenen yemeklerde çocuklara ayrı bir yer sofrası kurulur, masada yer olmadıgı için.

İnsanımız masaya geçiş yaptı, şerbet hatırlanmıyor,hoşaflar anca ramazanda büyüklerimizin evinde ara sıra pişiyor yani yazı yine geleneklere göreneklere baglanacak gibi 🙂 Evet yer sofraları kültürümüzün vazgeçilmez simgelerinden biri, fırsat buldukça en azından çok yakınlarımızla biraradayken kuralım yer sofrasını,hem piknik havasında oluruz. Yalnız yer yemez televizyon izlemek için apar topar kaçmayalım sofradan oturup sohbet edelim.Hadi yer sofralarını kuralım.