Ahab KaptanNiye Bendim,,,sonsuza bırakılmış sürgünAma bendim geleceğin ötesini gören.Yarıştan başka ne gelirdi elimdenMoby Dick’in görkemine çarpıldığım gün. (Şiir Şükran Kurdakul)

6 yaşında bir çocuktur henüz. 1832 yılında babası iflas etmiş ve ardından ölmüştür, bundan önce mutlu bir çocukluğu vardır. Çalıştığı birkaç işten sonra hayatı pek yavan bulur, İçten gelen bir deniz tutkusuna sahip olduğunu fark eder ve denize olan bu tutkusunun sesini dinler, bir süre sonra kendisini balina avcılarının arasında bulur. Güney Pasifik’te geçirdiği yıllarında çalıştığı geminin kötü koşullarına dayanamaz ve bu iş bana göre değil deyip gemiyi kendince uygun bir yerlerde terk eder.

23 yaşında Typee yerlileri tarafından tutsak edilir. Kader bu ya kendisini yine bir balina avcı gemisinin kaptanı kurtarır yerlilerin elinden. Kanı kaynayan genç bir delikanlıdır, bu gemide de gemide uzun kalmak istemez, bir iş nedeniyle kaptana karşı gelir. Deniz kanunlarına göre kaptan tarafından tutuklanır ama nedense bir süre sonra kaçmasına göz yumulur. Havai yöresinde takılmaya başlar, Paraya ihtiyacı olduğundan yine bir avcı gemisinde uzun yıllar zıpkıncı olarak balina kovalamaya başlar. Ülkesine dönünce yaşadıklarını anlatan Typee isimli romanı yazar ve yayınlar. Ancak Herman Melville’i dünya çapında üne kavuşturan yazdığı ikinci romadır, bu roman ölümsüz eserler, klasikler arasındaki yerini alır. MOBY DICK.
Belki büyürüm günün birindeDerim kalınlaşır korur içimiSıcak denizlerden buzlu sularaYıllarca bir üzgün balina
12 Ağustos 1819 da Nantucker’den ayrılan ve kayıplara karışan Kaptan George Pollard’ın dümeninde olduğu Essex adlı gemi bir balina saldırısı sonucu denizin dibini boylayan avcı gemisidir. Tıpkı aynı kaderi paylaşan Lydia, Two Generals, United States, Paulie ve daha niceleri gibi.Sırtında zıpkınların açtığı yaralardan oluk oluk boşalan kanlar ile kaçmaya çalışan ama insan denen ölüm makinasının elinden kurtulamayacağı anlayınca geri dönüp gemilere saldıran balinaların hafızalarında yazılıdır bu gemilerin adları. Silahlar bu kadar basit kalmayacak, eşitlik bozulacak ve insan vahşetine modern silahlarla devam edecektir. 1858 yılına Prince Zıpkını’nın bulunuşuyla amansız savaş teknikleri yine insanoğlu tarafından yazılmaya başlar. Zıpkın sandaldaki bir fırlatıcıdan atılır balinaya, sadece saplanmakla kalmaz, zıpkının ucundaki patlayıcı balinaya saplanınca patlar, onu çok ağır yaralar, vurulan balina eşini ve yavrusunu düşünmeye başlar, kanı oluk oluk akar, canı yanar, yalvarır avcılara, haykırır. Avcılar anlamaz onun çığlıklarından bir zıpkın daha saplarlar sırtına. Balina, belki vazgeçerler diye olanca gücünü son kez toplar ve can havliyle son bir kuyruk darbesi vurur sandala. Sandal parçalanır avcılar denize dökülür, ardından diğer sandallar sahneye çıkar. Bir zıpkın, bir zıpkın daha, dayanamaz balina ve teslim olur insana. Balina avın işte bu batan gemiler ve parçalanan sandallar, boğulan denizciler nedeniyle yüksek maliyetli olmaya başlar. 1937 yılında Norveçli Sven Foyn 90 metre uzaklıktan fırlatılabilen zıpkını geliştirir.

Balinaların soyunun tükenmesi tehlikesi işte bu zıpkınla başlar. 150 yıl savaşları denen süreçte katledilen her 700 balinaya karşın yalnızca 1 denizci ölür. Adil dövüş insanın umurunda bile değildir artık. Balinayı yenmiştir O ve tek hakimidir denizlerin.Belki beni bir avlayan çıkarAhab zıpkınıyla kanatır beniBinlerce mekik ve iplik sırtımdaDiplere kaçırırım katilimi.
Ahab, Moby Dİck kitabının kahramanıdır, romandan çekilen filmde Kaptan Ahab’ı usta oyuncu Gregory Peck oynar. Yelkenli bir geminin kaptanıdır, bir bacağını kopararak sakat kalmasına neden olan büyük beyaz balina Moby Dick in peşindedir. Bacağının intikamını alacaktır ondan. Nasıl olurda bir hayvan bir insanın bacağını koparabilir. Bu intikam duygusuyla denizlerde dolanmaya başar Ahab, aylarca bacağını koparan balinayı arar. Sonunda bulur onu, sakin sakin yüzerken yaklaşır yanına, bir zıpkın tam isabet, bir daha bir daha, Nefreti tükenmez, öldürmeden balinayı öcünü almış olmayacaktır. Evet bir bacağa karşı balinanın canı alınacaktır. Atlar sandaldan balinanın üstüne elindeki zıpkınla onlarca saplama yapar balinaya, bacağının öcü çok kanlı olur, ancak balinanın sırtınaki zıpkınlar ve karman çorman iplere dolanan Ahab, kurtaramaz kendini. Yendim onu yemdim diye zafer çığlıkları ata ata balina ile birlikte suyun dibini boylayınca bu trajik öykü de son bulur.Ta derinlerde o nefretiyleBen kılıfımla baş başaNe güzel ölürler ağır ağırİş bitip gemi batınca.
Melville, bir kaptanın el yazması hatıralarından okur Essex gemisinin hikayesini ve böylece oluşturur en çok satan kitabı Moby Dick’i.Melville İstanbul’a da gelmiş boğazlardan tekne ile geçmiş, yoğun sisle karşılaşınca Türk denizciler kendisine yardım etmiş, Prens Adaları’na da çıkmış İstanbul anılarını kitabına aktarmıştır.

Bugün de devam etmektedir insan balina ilişkisi ve vahşice avı.

Japonya ve İzlanda balina avını “bilimsel araştırma” adı altında sürdürüyor Norveç ise moratoryumu tamamen görmemezlikten geliyor bu 3 ülke yılda binlerce balina avlıyor insanlık ve bilim adına.Köpüren dalgalar sessiz derinlerÖlü gemicilerin hepsi düşPekod’un peşinde kıyıya vurdumKimseler beyaz demesin bana. (Şiir Barış Pirhasan)