AsimilasyonTarih boyunca bir cok toplumun sonunu savasmadan getiren daha az kanli ve daha uzun ve acili bir surec, ne yazik ki insanin agzindan tek seferde cikabiliyor. Ve o girdigi yerden bu kadar cabuk cikamiyor. Turk Dil Kurumu asimilasyonu ” ozumseme”, ” benzesme” olarak tanimliyor, toplum bilimi ise baskin olan yapinin, azinlik olan farkli etnik kokenlerden gelen toplumlari kendi icinde yavas yavas eritmesi olarak tanimliyor. Yok olan azinliklarin inaclari, dusunceleri, dinleri, dilleri, gelenek ve yasayis sekilleri olmuyor ne yazik ki; eriyip yok olan sey o toplumun bireylerinin benlikleri oluyor.Turkiye farkli etnik kokenlerden insanlara yuz yillar boyunca vatan olan Anatolia adi verilen topraklarin ustune kurulmustur ve bu topraklar uzerinde farkli kokenler Turkiye’nin bugunku etnik mozaigini ortaya cikarmistir.Ben kendi etnik kokenime baktigimda; bu asimilasyon surecinin hangi asamasinda oldugumu gorebiliyorum. Oncelikle, Koyumun adi Mckadu iken Yenimahale olarak degistirilmis, Vice olan ilcemin adi degisime ugramis ve Findikli olmus ve daha bunun gibi sayisiz asimilasyon politikalari.Asimilasyon sureci cok onceleri baslamis. Ilk okullarda Osmanlilar icin derler ki, elegecirdikleri topraklarda yasayan halklarin din ve dillerine dokunmazlar. Oysa bu ifade Daha kucucukken bana ogretilen ilk yalandan baska bir sey degildi, Gercek ise daha fakli idi; Osmanlilar yer degistirterek ve vergi affini gostererk lazlarin dini dilini degistirmeye baslamistir. Ve ben biliyorum ki isimlerimiz dahil bir cok seyimiz zor kullanilarak toplum disina itilerek degistirildi.Anadilim Lazca benim, ilkokula basladigimda Turkceyi cok az konusuyordum. Ben turkce ogrenirken, Lazca’yi bana zorla unuturdular. Insan anadilini nasil unutur demeyin ilk okulda Laz cocuklarina Lazca konusanlari ihbar etme gorevleri veriliyordu, lazca konusmakta israr eden cocuklar derslarinden birakiliyor yada Turkiye’ de oldukca yaygin olan ogretmen siddetine maruz kaliyorlardi. Bunun en aci tarafiysa bunlari yapanlarin icinde lazlarin da olmasiydi. simdiyse turkce kelime kullanamadan Lazcayi konusamiyorum, ve biliyorum ki benim gibi on binlerce insan var. benligimle birlikte anadilimide yitiriyorum. Cunku ben lazim diyemiyorum. kendi alfabemle yazilmis gazete okuyamiyor, radyo dinleyemiyor, televizyon seyredemiyorum.Lazlarin en buyuk ozelligi zorluklara karsi direnmeldir iste bu yuzden kulturlerini yuzlerce yil boyunca koruyabilmislerdir. Ben ve benim gibi insanlar bu zorluklara direndik, biz turklugun potasinda erimeye mahkum bir avuc insan degiliz. Her seye ragmen geleneklerimizi ve ozumuzu koruyabildik, benligime, ozume sahip cikarak siddetli asimilasyon politikalarina karsi direnek ayakta durabildim. Ama bu asimilasyon surecinde daha ne kadar devam eder ki boyle yetisen yeni nesil kendi etnik kokeknini tanimadan buyuyor, iste onlari Turkler kendi potalarinda eritmeyi basariyorlar. lazlarin turkce konusabildigini ve anlayabildigini one surerek lazca hic bir yayini desteklemiyor devlet. Amac zaten televizyon seyretmek radyo dinlemek degil ki amac dilin olmesini engellemek . Ama bu yaklasim iste tam olarak asimilasyon politikasinin gerekliligi. Butun bunlarin daha dramatik bir durmu var ki o da asimilasyon politikasinin ne kadar guzel islediginin gostergesidir. laz halkini sindirmisler ve halkimin cogunlugu bunu oldugu gibi kabul etmis. Bu, her ozgur ifade girisimini boluculuk sayan ve hemen hemen dunyadaki tum halklari turk yapamaya calisan bir zihniyetin basarisidir. Ancak kesinlikle bir ovunc kaynagi degildir.Yazimin en basinda dedigim gibi bir toplumu tum benligiyle yok etmek cok uzun zaman aliyor ve asimilasyon tam olarak bu surecin sonunu tanimliyor. daha acik ifade etmek gerekirse turkiye’de yasayan laz toplumu yok ol ma tehlikesinde… Okur yazarlik orani okuyabilmek ve yazabilmekle alakali degildir. Gercekten okumak ve gercekten dusuncelerini yazabilmektir. Lazlarin yasadigi bolgelerde Turkce okuyup yazabilme orani yuzde doksandokuzdur. ve size soruyorum sayin laz halki kendi anadilinizde, Lazca’ da, okur yazar oraniniz nedir kendi kulturunuzu ne kadar biliyorsunuz. Turkiye’de dogan her insan gibi bizde T.C. vatandasiyiz ama sunu artik anlayin biz T.C. ‘ye tabi Laz halkiyiz ve biz bu topraklada 4000 yildan fazla yasadik, atalarimizin bize miras biraktigi dunyada sadece bize has olan benliklerimizle sahip cikalim bu yok olus surecinin sonuna gelmeden, asimile olmadan.Mustafa O. Karatay.
yorumlar
abi bana böyle yaşadığım yerin adı viçe’ydi fındıklı yaptılar bilmem neydi de ne oldu diye ağlamayın…bana kültürünün ön plana çıkan özelliklerinden bahset, ne bileyim kültürünü benimsememi sağlayacak yada bu da ülkemin bir parçası dedirtecek, bu kültüründe yaşaması gerek dedirtecek şeyler yaz.böyle “Anatolia” vurgularıyla salak saçma “yeni osmanlıcılık” akımının yanında bir diğer salaklık örneği “yeni romacılık” pörtletmeyin.hoş bugünlerde böyle hayat hikayeleri(!) anlatmak için gerçekten laz yada gerçekten kürt olmaya gerek yok.birkaç forum yada site gezip ben şöyleyim biz şu kadarız biz türk değiliz biz tabiyiz zart zurt diye kafasına esen ağlıyor bugünlerde…ben anlıyorum ki birtek türklük diye bir kimlik yok(!) onca lehçe ve farklılıklara rağmen tek bir kürt tek bir laz tek bir bilmem ne kimliği yaratmaya çalışanlar faşist veya asimilasyoncu olmuyor her nedense!sonra bu kürt’ün içinde hiç mi ermeni yok hiç mii fars yok hiç mi türk yok?yada bu laz’ın içinde hiç mi rum yok hiç mi makedonyalı yada gürcü yok hiç mi türk yok?
isbat isteriz.yok öle martaval okumak. ezberden gazel okumak.bize örnek ver belge göster.
bu ne deli saçmasıdır yahu.hepimiz Türk falan değiliz. Hepimiz TÜRKİYELİYİZ,ANADOLULUYUZ. bazımız Türrk,bazımız Çerkez, bazımız Kürt …
demek istemiştimle olmaz.madem asimilasyondan bahsediyoruz.diline ship çık da ne anlatmak istiyorsan onu de.
bu sitede, aynı şeyleri düşünemezsin zema illaki bir fark olmalı::))
otobüsteki tartışmalarda sıkışıp ne diyeceğini bulamayan kadınlar gibi sürekli yaygara yapıyorsun. akıllı cevaplar versen seviniriz.ben kişileri değil düşünceleri hedef göstererek konuşurum şahsi alınıp durmasan iyi edersin.ruh sağlığın açısından.selametle.
bu daha da büyük bir deli saçması bence… bu açıdan bakarsak istanbul’lu anadolu’lu sayılmaz mesela yada kktc’li hiç anadolu’lu değildir.aslında osmanlıcılık neyse türkiyelilik de o’dur… osmanlı da tutmayıp yok olan bir fikir bugün aynı mantıkda ve aynı şekilde “türkiyelilik” adı altında sunuluyor.tarihten ve geçmişten ders almayanların anlamayamadığı şey “türk olmanın” aslından türkiye cumhuriyeti vatandaşlığı olduğudur.haa eğer öyle değilse bundan sonra ben kürdüm diyenden, çerkezim ve lazım diyenden “dna kanıtı” isteyip %90 oranında safkan çıkmayanların kürtlüğünü, çerkezliğini ve lazlığını katiyen kabul etmeyeceğimdir…
Ela ela leğoseHamu yela leğoseEnan vura leftogaryalemenaspi leğose
Sana tarih öğretmenliği yapan kişinin kafasına…Yok olup gitti dediğin bir sistem bir devleti 3 çağda, 3 kıtada 600 yıl hükümran kıldı. Bu sistemle, daha 40 yılını bile doldurmadan çatırdamaya başlamış ve farklı etnik unsurları bir ana etnik unsur şemsiyesi altında toplamaya çabalamış ulusçu sistemi mi mukayese ediyorsun. Bu bölgede müslüman-türk osmanlı ve selçuklu’nun merkezi otoritesi belli dönemlerde kırılmaya uğradığında bile bu farklı dil ve dinlerden onlarca etnik gruplar bağımsızlık girişiminde bulunmadılar. Biz ise daha bi yüzyılını bile devredemeyen bir cumhuriyetin sürekli bölüneceği korkusu ile yaşıyoruz. Çünkü osmanlı evrensel ve çağına uygun sistemlerle halkına hükmediyordu ve yüzyıllar boyunca onca etnik grubu bir arada tutabildi. Ama bu genç cumhuriyet ise geçen çağda kalan ve faşist nasyonalist çağın geçici ara döneminden kalma sistemlerle ülkeyi bir arada tutmaya çalışıyor. Sen laz’a, kürd’e, çerkes’e, arab’a, ermeniye “ne mutlu Türküm” dedirtmeye çalıştığın sürece daha çok bölüneceğiz diye ağlarsın. Sonra da cahilce tarih bilgisi ile osmanlının uyguladığı zeki politikayı küçümsemeye çabalarsın.
anakronizma hatası yapmış uykusuzkutupayusu yani.
1989 yili ve oncesinde Bulgar’lar Kendi topraklarinda yasayan Turklerin ve onlarin yasadiklari yerlerin isimlerini zorla degistirdiklerinde Turkiye’de yasayan Turklerin verdikleri tepkileri hatirliyorsunuzdur sanirim Simdi ayni olay Turklere yapilinca haksizlik oluyorda Turkler baskalarina yapinca hak mi oluyor. Boyle bir subjektifiligi kaldirmamali insanim diyenin vicdani, boyle bir hak ne verilir ne alinir. Guclu olan irk kendi devletini kuracak ve o devletin tebasinda yasayan diger herkese baskiyla istedigini yapmaya zorlayacak.Belki bu isteginiz eskiden olsa gerceklesirdi ama size kotu bir haberim var yeni dunya politakisindan Turkiye’ de elbet kendi payina dusecek olani alacaktir. Azinlik olan topluluklar yeniden orgutlenmeye basladi kendilerinden esirgenen tabii hak ve ozgurluklerini elbette Turkiye’de yasayan azinliklar da alacaktir. Bu surec coktan basladi, benim anlatmak istediklerim sadece benim dusunduklerim ve ben bir damla yas akitmadim bunlari dusunurken, yazimida aglamadan yazdim, kendini salt ifade etmek isteyene bile tahammul gosteremeyip aglamadan yap demek maksadini asmak oluyor.Fikirlerini dile getirmek bile bir seyler yapmak sayilir. Ve fikirlerini aciklamakta T.C.’nin ulusal guvenligine yapilan bir tehdit olarak algilanmaz sanirim. Nihayetinde ozgur bir ulke degil mi burasi ve benimkide hur ifade hakkindan yararlanmak oluyor yani bana verilmis bir hakki kullanmak oluyor.
hüüü yazuda yorumlarda meydan laoures ansiklopedisi gübü. heyy maşallah !okiyimiycim pardın me.
tek bildigim benim gercekleri ortaya bu sekilde dokmek ..eskiden kalem vardi simdi klavye….