Seks filmleri ve Oyuncuları (1) “Seher Şeniz”
1960’lı yıllara kadar çekilen film sayısı ancak 100 rakamına ulaşabiliyordu. 1960 yılından sonra Yeşilçam’da çekilen film sayısı her geçen yıl daha da artmakta 200’lü 300’lü rakamlara kadar çıkış göstermişti. 1970’li yıllara gelindiğinde, televizyonun yoğunlaşmasıyla birlikte Türk sinemasında, salonlara seyirci bulamayan yapımcılar zor durumda kalmışlar çareyi “erorik/seks” filmleri çekerek seyirci toplama gayretine girmeye başlamışlardır. Bu zor dönemde ve sonrasında bu filmlerde rol alan bir çok kadın ve erkek oyunculara ve bu filmleri yöneten yönetmenlere pek iyi gözle bakılmadı. Daha sonraki yıllarda ise furyaya katılanlar o günleri unutmayı daha uygun gördüler.Erotik filmlere yönelmekle Yeşilçam Sineması kendini kurtaramadı, belki ömrünü biraz uzattı, ama sonuçta en azından bir sınırı aştı. Biraz zorlanarak sonraki dönemlerde cinselliğe karşı sergilenen daha çağdaş ve uygar yaklaşımla, konuyu yorumlamasına, hiç olmazsa görüntülenmesine doğru silinmez adımlar attı.Erotik sinemanın yarattığı yeni yapılanma, beyaz perdelere yeni ve bu türe çok daha yatkın, tümden soyunan ve sevişen kadın oyuncular getirdiği gibi daha önce sinemaya geçen, çok sayıda başrol oynamış olan genç kız rollerinde ünlenmiş ya da Yeşilçam tarzı macera filmlerinde isim yapmış, genelde belirli bir ölçü içinde soyunan kadın oyuncuları da kullandı; bir bakıma onlara “yeni ufuklar” açtı. Seks furyasının öne çıkmasıyla birlikte ünlenen bir çok oyuncu bu furyayla birlikte ortadan kayboluyorlar, ancak bir dönem önceki profesyonel oyuncular ise ya furyadan yararlanıyorlar ya da furyanın içinde sürüklenip gidiyorlar. Bu seks furyası, ünlenmek için bir fırsat, daha çok film çevirme, daha sık başrol oynamak ve böylece gündeme gelmek, şöhreti yakalamak için bir avantaj olmaya başladı.Erotik filmler, az sayıda isimlerin dışında yeni kadrolar oluşturmadı, çünkü bir tür olarak erotik sinema her şeyden önce, en azından yapımcıların maliyetlerini düşük tutmak açısından profesyonellere muhtaçtı. Furya bir iki çabuk sönen ya da normale dönen isim yarattıysa bile en çok kullandıkları daha önce de genelde farklı bir şekilde kullanılan, ister başrol, ister yardımcı rol oynasın, ister sinema ister tiyatro kökenli olsun oyuncular oldu. .( Dr. Cengiz Özdiker)Oksal Pekmezoğlu, Beş Tavuk Bir Horoz’la yeni bir moda başlattı. Ve bu “seks komedileri modası” Türk sinemasındaki bunalımı iyice körükledi. Bu seks furyası döneminde boy gösteren kadın ve erkek oyunculara ve bu yönetmenlere baktığımızda şu isimlere rastlıyoruz.Erkek oyuncu kadrosunda yer alanların başlıcaları:Sermet Serdengeçti, Ali Poyrazoğlu, Hadi Çaman, Tamer Yiğit, Seyhan Karabay, Ünsal Emre, Yalçın Gülhan, Salih Güney, İrfan Atasoy, Tugay Toksöz, Pekcan Koşar, Cihangir Gaffari, Mete İnselel, Aydemir Akbaş, Yüksel Gözen, İlhan Daner, Alev Sezer, Şemsi İnkaya, Yılmaz Köksal, Bülent Kayabaş, Özcan Özgür, Sami Tunç, Salih Kırmızı, Erdinç Üstün, Rüştü Asyalı, Recep Filiz, Orçun Sonat, Turgut Özatay, Kazım Kartal, Tarık Şimşek, Ata Saka, Baki Tamer, Yılmaz Şahin, Levent Günsel, Yaşar Yağmur, Hakan Özer, Cesur Barut, Çetin BaşaranKadın oyuncular arasında yer alanların başlıcaları:Arzu Okay, Alev Altın, Dolgan Sezer, Mine Soley, Nalan Çöl, Seyyal Taner, Emel Aydan, Emel Özden, Canan Candan, Şeyda Senem, Serpil Örümcer, Selen Büke, Fatma Belgen, Nur Soylu, Melek Ayberk, Aynur Akarsu, Karaca Kaan, Figen Han, Gönül Tansel, Gönül Hancı, Derya Sonay, Harika Öncü, Nevin Nuray, Perihan Ateş, Özden Yüce, Yeşim Yükselen, Okşan Ay, Gülten Kaya, Emel Canser, Meltem Işık, Sema Nurdan, Oya Başak Zerrin Egeliler, Zerrin Doğan, Dilber Ay, Ceyda Karahan, Elif Pektaş, Melek Görgün, Zafir Saba, Necla Fide, Müge Güler, Saadet Gürses, Nur Ay, Funda Gürkan, Senar Seven, Sabahan, Tülin Tan, Ayşen SelviBu filmlerin çevrilmesinde emeği geçen ! Yönetmenler ise;Oksal Pekmezoğlu, Nazmi özer, Aram Gülyüz, Temel Gürsu, Tanju Gürsu, Naki Yurter, Yılmaz Atadeniz, Nejat Okçugil, Ümit Efekan, Yücel Uçanoğlu, Ülkü Erakalın, Çetin İnanç, Alev Akakar, Semih Servidal, Günay Kosova, Mehmet Arslan, Sırrı Gültekin, Arif Keskiner, Müjdat Saylav, Aykut Düz, Işık Toroman, Savaş Eşici, Nuri Ergün, Nuri Akıncı, Kemal Tan, Fikret Uçak, Yavuz Figenli, Oğuz Gözen, Tevfik Çobanoğlu, Taner Oğuz, Semih Evin, Engin Temizer, Yavuz Yalınkılıç, Samim Utku.Bu isimlerin bir kısmı evlenmiş, bir kısmı başka şehirlere, ülkelere yerleşmiş ve izini kaybettirmiş. Evli ve çoluk-çocuk sahibi oldukları için de o dönemleri hatırlamak istemiyorlar ve konuşmaktan kaçıyorlardı. Feri Cansel sevgilisi tarafından öldürülmüş, Mine Mutlu kansere yeni düşmüş, Seher Şeniz intihar etmişti… Bir zamanların tapılacak kadar güzel ve şuh kadını, o dönem gençlerinin ağzının suyu akarak izlediği bir isim;Seher ŞENİZ (D: 1948 – Ö: 1992)
Oryantal dansın yetişmiş en önemli dansözlerinden bir olan Seher Şeniz, (asıl adı Seher Başdaş) İstanbul Nişantaşı’ndaki evinde uyuşturucu ve alkol kullanarak intihar etmişti. İlk evliliğini 16 yaşında İzmir’de yaptı. Bir yıl sonra ayrılan Şeniz, İkinci defa Amerikalı olan Antony Wilkins ile evlendi.Katıldığı Türkiye Plaj Güzellik yarışmasında ikinci seçildiyse de ödülü kabul etmeyip kurdelayı jürinin önüne fırlatıp attı. 1962 senesinde Yeşilçam’a adım atarak sinema dünyasına katıldı. 1970-76 yılları arasında hem başrol hem de yardımcı kadın olarak oynayan ve tümüyle soyunmamakla birlikte vücudunu fazla saklamayan Seher Şeniz’in o muhteşem güzelliği karşısında tüm sinemanın jönleri onunla film çevirmek için adeta yarış ediyorlardı. Her filmde kötü vamp kadını oynuyor, önüne gelenle sevişiyor ve çok yuvaları dağıtıyordu. 1970’li yıllara gelindiğinde dansın modası geçmiş onun yerini seks filmi furyası almıştı. Bu durum karşısında sevgilisi ermeni asıllı Teknur Kiraz’la Paris’e yerleşti. 1984-1989 yılları arasında Paris’te yaşayan Şeniz, en moda striptiz kulüplerinde sahne aldı.1984 yılında intihara teşebbüs eden ancak yaşama döndürülen Seher Şeniz 1992 yılına gelindiğinde ikinci kez denediği intihar teşebbüsünü, ne yazık ki bu sefer tamamladı ve aramızdan ayrıldı. Komşularına “Avrupa’ya gidiyorum” diye not bırakan Seher Şeniz, üç gün sonra ağabeysi Turhan Baydaş tarafından evinde ölü bulundu ve başucunda duran not da ise ölümünden kimsenin sorumluluğu olmadığını ve dini tören istemediği belirtilmekteydi.Bu kısa biyografiden sonra, gene kısaltılarak Filmografyasına bir göz atalım:KELLE KOLTUKTA (1962) Y: Cevat Okçugil, S: Nejat Okçugil, GY: Nejat Okçugil, YP: Yıldız F. (Cevat Okçugil)Oyuncular: Muhterem Nur, Yılmaz Duru, Özkan Yılmaz, Ahmet Tarık Tekçe, Seher Şeniz, Ulvi Uraz, Serap Özer, Vahi ÖzAŞKIM VE GÜNAHIM (1963) SY: Oksal Pekmezoğlu, GY: Erdoğan Engin, YP: Figama F. (Kemal Hakbilir)Oyuncular: Zuhal Tan, Nevzat Abken, Seher Şeniz, Suat Sonay, Ceyhan Cem, Fuat Okan, Melek Ayseven, Zişan Şan, Esma Akpınar, Mualla Sürer, Zeki Yavaş, Cahit Gürkan, Yıldız Maturer, Hüseyin Beydağ,TEHLİKELİ ADAM (1965) Y: Hasan Kazankaya, S: Bilge Olgaç, GY: Feridun Kete, M: Sezen Cumhur Önal, YP: Kazankaya F. (Hasan Kazankaya)Oyuncular: Yılmaz Güney, Selma Güneri, Samim Meriç, Gülsün Kamu, Zuhal Tan, Yavuz Cener, Seher Şeniz, Cahit Irgat, Tansu Sayın, Nevzat Bilsel, Sami Tunç, Atilla Yurdesin, Selahattin Ersoy, Kazım KartalİSTANBUL DEHŞET İÇİNDE (1966) SY: İlhan Engin, GY: Mahmut Demir, YP: Lamek F. (Kemal Demircioğlu)Oyuncular: Ayhan Işık, Seher Şeniz, Tanju Korel, Reha Yurdakul, Figen Say, KenanPars, Liza Loren, Yavuz Karakaş, Hakkı Haktan, Hüseyin Zan, Sunay Sun, Cemile Cem, Güven ErteÜMİT KURBANLARI (1966) Y: Orhan Murat Arıburnu, S: Hidayet Pelit, GY: Yılmaz Ceylan, Cengi,z Batuhan, YP: Pelit F. /Hidayet Pelit)Oyuncular: Tunç Oral, Seher Şeniz, Suzan Avcı, Bülent Aydın, Talat Gözbak, Engin Özer, Gülbin Eray, Faik Coşkun, Nezihe Güler, Nuhbe IşılAŞK ARZU VE SİLAH (1970) SY: İlhan Engin, GY: Mustafa Yılmaz, YP: Engin F./İlhan EnginOyuncular: Fikret Hakan, Sezer Güvenirgil, Seher Şeniz, Tunç Oral, Raik Alnıaçık, Birtane Güngör, Liza SanderFIRTINA ADAM (1970) SY: Savaş Eşici, GY: Erdoğan Ebgin, YP: Özler F/Müfit İlkizOyuncular: Demir Karahan, Seher Şeniz, Atlan Günbay, Güven Erte, Tarık Şimşek, Sevil Ceylan, Oya DemirtaşGÖLGEDEKİ ADAM (1970) Y: Tunç Başaran, S: Vural Pakel, GY: Rafet Şiriner, YP: Metin F. (Işık Toroman)Oyncular: Ayhan Işık, Selma Güneri, Seher Şeniz, Ayla Algan, Süleyman Turan, Behçet Nacar, Melek Görgün, Atlan Günbay, Birtane Güngör, Tarık Şimşek, Haydar Karaer, Tunç AydınoğluKENDİM ETTİM KENDİM BULDUM (1970) SY: Sırrı Gültekin, GY: Dinçer Önal, YP: Süper F. /Halil DilmenOyuncular: Fikret Hakan, Sema Özcan, Seher Şeniz, Necdet Yakın, Bilal İnci, Feridun Çölgeçen, Meral KurtuluşKORELİ KEMAL (19709) Y: Mehmet Aslan, S: Şerif Gören, GY: Özdemir Öğüt, YP: Lamek F. /Kemal DemircioğluOyuncular: Tanju Korel, Seher Şeniz, Nihat Ziyalan, Melek Görgün, Atlan GünbayKURT KANI (1970) SY: Mehmet Aslan, GY: Fevzi Eryılmaz, YP: Topkapı F./Yaşar TunalıOyuncular: Tanju Korel, Arzu Okay, Seher Şeniz, Sami Tunç, Aylin, Sami Tunç, Kadir Kök, İhsan GedikİKİ YOSMAYA BİR KURŞUN / Yosmalar Diyarı (1971) SY: Semih Evin, GY: Cengiz Batuhan, YP: Cenker F.Oyuncular: Yıldırım Gencer, Ülkü Özen, Seher Şeniz, Melek Görgün, Hayati Hamzaoğlu, Ersun Kazançel, Nesrin Kaptan, Adnan Mersinli, Cengiz Batuhan, Sırrı Elitaş,KAPLAN TUZAĞI (1971) Y: Orhan Aykanat, S: Ergün Bukan, GY: Muzaffer Güleryüz, YP: Kent F.Oyuncular: Yıldırım Gencer, Seher Şeniz, Attila Ergün, Baki Tamer, Feridun Çölgeçen, Adnan Mersinli, Deniz Çimenli, Necip Tekçe, Tarık Şimşek, Yaşar Şener, Belkis Altınay, Süheyl Eğriboz, Ayten Ayça, Arap Celal,KATİLLER (1971) SY: İlhan Engin, GY: Sertaç Karan, Teknik Direktör: Yavuz IşıklarYP: Pesen F./Nevzat Pesen – Zümrüt F./Oksal AltınelOyuncular: İzzet Günay, Seher Şeniz, Bilal İnci, Cavidan Dora, Sami Tunç, Tunç Oral, Nejat Özbek, Hüseyin Zan, Ajlan Sayılgan, Gürbüz Bora,Zafer Ergin, Nurtekin OdabaşıTARKAN VİKİNG KANI (1971) SY: Mehmet Aslan (Sezgin Burak’ın çizgi romanından), GY: Cahit Enghin, YP: Arzu F./Ertem EğilmezOyuncular: Kartal Tibet, Eva Bender, Seher Şeniz, Fatma Belgen, Bilal İnci, Yeşim Tan, Tarık Şimşek, Atıf Kaptan, Yusuf SezerKATERİNA 72 (1972) SY: Yücel Uçanoğlu, GY: Özdemir Öğüt, YP: Dede F./Mahmut DedehayırOyuncular: Seher Şeniz, Suphi Tekniker, Perihan Savaş, Ali Şen, Hüseyin Zan, Yeşim Tükselen, Yasemin Tekgül, Serap Şahin, Gül SevenHALKALI ŞEKER (1975) SY: Feridun Kete, GY: Ertunç Şenkay, YP: Kımız F. (Feridun Kete)Oyuncular: Salih Kırmızı, Seher Şeniz, Nevin Nuray, Mehmet Bahadır, İhsan Gedik, Samuray, Perihan Ateş, İlhan Bayraktar, Sami Tunç, Osmaniyeli ErdemKADER YOLCULARI (1975) SY: Orhan Elmas, GY: Orhan Kapkı, YP:Sezer F/Berker İnanoğlu (Türk – İran Ortak Yapımı)Oyuncular: Perihan Savaş, Serdar Gökhan, Seher Şeniz, Ria Fazeli, Bilal İnci, İhsan Baysal, Renan Fosforoğlu, İhsan Baysal, Nubar Terziyan, Hasan Ceylan,MUZ SEVER MİSİNİZ? (1975) SY: Oksal Pekmezoğlu, GY: Dinçer Önal, YP: Gaye F./Erdoğan TilavOyuncular: Mete İnselel, Seher Şeniz, İlhan Daner, Anuşka (Elif Ozangil), Gönül Tansel, Yüksel Gözen, Renan FosforoğluKADINLARA DAYANAMAM (1976) SY: Feridun Kete, GY: Ender Turgut, YP: Kımız F./Feridun KeteOyuncular: Salih Güney, Seher Şeniz, Yaprak, Samuray,İhdsan Gedik, İbrahim Uğurlu, Mine Eren, Dündar Aydınlı, Akif Kilman, İbrahim UğurluSU PERİSİ ELMASI (1976) Y: Işık Toroman, S: İhsan Yüce, GY: Rafet Şiriner, YP: Metin F./Işık ToromanOyuncular: Aytekin Akaya, Melek Görgün, Aynur Akarsu, Kazım Kartal, İhsan Baysal, Yılmaz Gruda, Ekrem Dümer, Aysen Sen, Zeki Tüney, Tevfik Sen, Metin Emir, Ceyhan Cem, Kaan Batur, Seher Şeniz, Arap CelalUYANIKLAR DÜNYASI (1985) Y: Aram Gülyüz, S: Erdoğan Tünaş, GY: Sedat Ülker, YP: Beyoğlu F./Erol ŞenbecerirOyuncular: İlyas Salman,Mehmet Ali Erbil, Ayşen Gruda, Seher Şeniz, Neriman Köksal, Melek Dolaş, Tevhid Bilge, Barış AltayNot: Bu çalışma, “TÜRK SİNEMASINDA CİNSELLİK, EROTİZM/SEKS VE KADIN” isimli araştırmamdan kısaltılarak alınmıştır.
Kaynak:
Agah ÖZGÜÇ “Bütün Filmleriyle Yılmaz Güney” Agora Kitaplığı – 2005Agah ÖZGÜÇ “Türk Filmleri Sözlüğü 1914-1973” I. Cilt SESAM Yayınları Kasım 1998 -Periyot Reklamcılık ve Ticaret.Agah ÖZGÜÇ “Türk Filmleri Sözlüğü 1974-1990” II. Cilt SESAM Yayınları – Periyot Reklamcılık ve Ticaret.Agah ÖZGÜÇ “Türk Filmleri Sözlüğü 1991-1996” III. Cilt SESAM Yayınları Eylül 1997–Tayf Basımevi. Yayın San. Tic.Ltd.ŞtiAgah ÖZGÜÇ “Türk Filmleri Sözlüğü 1987-2002” IV. Cilt SESAM Yayınları Ağustos 2003–Tayf Yayın San. Tic.Ltd.ŞtiAgah ÖZGÜÇ ”Afişlerle Türk Sineması” Mimeray Grafik Ürünler Basım A.Ş. Ağustos 2002- İstanbul.Agah ÖZGÜÇ “Türk Sinemasında Cinselliğin Tarihi” Parantez Gazetecilik ve Yayıncılık Ltd.Şti. 2000, İstanbulTürker İNANOĞLU “5555 Afişle Türk Sineması” TÜRVAK Yayınları Kasım 2004 – Kabalcı Yayınevi Cihan DEMİRCİ “Araya Parça Giren Yıllar” İnkılap Kitabevi, 2004-İstanbulAtilla DORSAY “12 Eylül Yılları ve Sinemamız” İnkilap Kitabevi – İstanbulGiovanni SCOGNAMİLLO – Metin DEMİRKAN “Erotik Türk Sineması” Kabalcı Yayınevi, İstanbul 2000