O kadar dibek dedik, yolluk dedik, çıkrık dedik Yasdıgeç demedik. Bende ona Yasdıgeç denildiğini bilmiyordum. Köye hayatında bir kaç sene evveline kadar gitmemiş olan ben bile bilirim kendisini.( Yasdıgeç olarak değil tabi).Burada unutulan, hiç görmedigimiz, merak ettigimiz köylerde kullanılan herşey var.Yasdıgeç nedir? Üzerinde yufka açılan tahta sehpaya yasdıgeç denir, en iyi arkadaşı oklavadır.(yastıgaç, yasgaç,yassıağaç, yast- ağaç, yaslı agaç ta denilir genellikle Ege, güney bölgesinde yuvarlak hamur tahtasının adı budur.(Heryere göre değişir Yozgat’ta ekmek tahtası denir)
Üzerinde bazlama, gözleme, saç ekmeği açılan yastıgeç bazı evlerde yer sofrası olarak kullanılmaktadır.Hamur teknesinde yogurulan hamurlar elsıyıran yardımıyla ellerden temizlendikten sonra yastıgeçte oklavayla açılır ve saç üzerine pişmeye bırakılır ,attırgaç ile tersdüz edilir. Yufka ekmekleri, bazlamalar, delikli ekmekler hazır.Turistik yerlerde gözleme yapanları ilgiyle izleyen yabancı turistlere minyatür halde satılır tüm bu bahsettigim araçlar.
El sıyıran bizim spatula dediğimiz alet.Hamur teknesini ve eli hamurdan temizlemek için kullanılır. Aslında demirdir. Afyonda eysiran, Ankara’da ısirani,Aksaray’da sirani olarak bilinir.Büyük şehirlerde tahta ve plastik olarak üretilir.
Attırgaç(evirgeç,evraagaç,çevirgeç te denir)
bu da hamur teknesi.Yastıgeç kelmesi yeni öğrendiğim bir kelime olsa da ekmek tahtası olarak hala bazı lokantalarda veya gözleme evlerinde çok severek üzerinde yemek yediğim bir araçtır. Bağdaş kurup bacaklarımı altına sokarak yemeye bayılırım( yuvarlak olanların). Evlerinde yazdıgeç olanlara gidince de muhakkak masa yerine onu tercih ederim. Aslında edinmek lazım benim oglan oyun hamuru oynuyor ona göre minicik bulmalı yada marangoza yaptırmalı rahat rahat oynasın.
yorumlar
yastıgeç güneyde köylülerin hemen hepsinde bulunan bir gereç.ekmeklerini kendileri yapar. bu ekmekler aylarca saklanabilir.üzerine su serpip yumuşatarak yemeye hazır hale getirilir.yufka mersin adana bölgesinde biz çalışan kadınların bili evinde bulunan bir gıda.artık marketlerde bile satılıyor ki bu da kadınlar için ek gelir kaynağı.
işte yufka ekmek
aslında bu konuda bende yazmak istiyordum. sıkmayı anlatmak adına. yasdıgeçte yapılan ufak yufkaların içine patates ve peynirle hazırlanan içler eklenip dürülüyor.lezzetli ötesi bir gıda.
manson banada yolladılar geçen gün börek yaptım ekmek gibi yemedim ama börekte çok güzel yoksa zaten börek içinmi bu yufkalar:) Köy gıdalarına alışmakta zorlanıyor pis ve katkılı besinlere alışmış bünye
bunlardan börek yapılmaz nazo. çünkü kıtır kıtır orjinali. pişmişi ıslar ekmek gibi yersin.ya da çiğden kullanırsın.ama buralarda biz yufka dediğimizde pişmişini kast ederiz. yani ekmek olarak yenileni.bir de bu kıtır kıtır olanı elde ovalanır içine peynir soğan maydanoz domates katılır, birkaç damla zeytinyeğı ile yumruk yumruk sıkılır. adına öfelemeç denir.kaynaklarda övelemeç de geçer ama halk arasında söylenişi öfelemeç
öfeleriz biz de sorun degil:())
fiyet bal şeker olsun ciğerime. yarasın. lop lop et, pıt pıt yağ olsun.
afiyet olsun diyim ben
Mutfaktaki kaynakları olağan dışı biçimlerde kullanıp farklı yemekler yapmakta usta olan annem, yufka ekmekten börek de yapar ve gayet de güzel olur, tavsiye ederim. Börek yapmak için de önce ıslamak gerekiyor.
evet benim bahsettigim o buena kayınvalidemin köyünden yollamışlar. Ekmek olarak degil ıslatıp börek olarak yaptık. güzel oldu.
bence yuvarlak olan yasdigeç daha makbul, yufka köşeli açılmaz ki :))
:)) açan açıyor.