bildirgec.org

Şamanizm günümüz de orta asyadaki Türklerin dini diye söylense de aslında bir din değildir. Din olması için gerekli şartlar Şamanlıkta bulunmaz. Din kurucusu, dini kitabı, inanç esasları, ibadetleri ve cemaati yoktur.

şaman ritüeli sırasında davul kullanma

Daha çok sihir ve büyü üzerine kurulu bir sistemdir.Şamanlar aynı zamanda büyücü doktor olarak da tanımlanır. Tabiattaki otları ve hangi hastalıklara iyi geldiklerini çok iyi bilirler.Çeşitli toplumlarda Şamanlara farklı isimler konmuştur. Çin kaynaklarına göre,Altaylılar Şamana kam, kamların yönettiği törene de kamlama demişlerdir.Moğolca da Şamanın karşılığı Böğe’ dir.Kırgızlarda ise Gan denmiştir.Şamanların belirlenmesinin iki yolu vardır.Bunlardan ilki akrabalık yoluyladır. Geçmiş atalarından birinin ruhu, Şaman olacak kişiye musallat olur. Onu Şaman olmaya zorlar. Altaylılar bu duruma ” ruh basması” derler. Eğer kişi şamanlığı kabul etmez ise, o kişinin delireceğine inanılır. İkinci yol ise, insanın kendi içinde duyduğu “Tanrısal çağrı yoluyla” seçilmesidir. O kişiyi inisiye eden bir Şaman ruhuna sahiptirler. Bu ruhun çeşitli adları vardır. Bazı kavimler “utha” ve “onggor” derler. O ek bir ruh gibi davranır. Erk kaynağıdır.Şamanın diğer ruhlarla irtibatını kontrol eder.

Şaman adayı, genç yaşta Şamansal bazı belirtiler gösterebilir. Utha aniden ortaya çıkar. Zihinsel ve fiziksel hastalığa neden olur.Hastalık süresince Şaman adayı Utha’ nın onu inisiye ettiği bir vizyon yaşar. Bu zorlu eğitim, üst aleme yolculuk, Şamansal göreve yeni ve güçlenmiş bir şekilde girmesi için bedenin parçalanması ve yeniden bir araya getirilmesi ” mana aleminde” şeklindedir. Şaman adayı hastalandığı zaman, onu muayene eden Şaman onun bir utha ruhu tarafından seçildiğini hemen anlar. Eğer kişi Şaman olmayı kabul ederse tedavi olur, aksi halde ölür. İyileştikten sonra gördüğü talim ve inisiyasyon, onun ruh aleminde gördüğü eğitimin teyididir.Şamanın görevleri arasında şifa, kutsama, av büyüsü ve bazen de iklim büyüsüdür. Bunların arasında en önemlisi şifa dır. Çünkü hastalığın sebebinin ruhlar olduğuna inanilir. İyi bir şaman kendinde bulunan güçlü ruhla bir hastalığı iyileştirebilir. Eğer bu Utha ruhu yeterli gelmez ise diğer küçük ruhları yardıma çağırabilir.Moğollar evreni üç boyut olarak düşünmezler. Zaman, onlar için dördüncü boyuttur. Sibirya şamanizmi açısından ise zaman önemsizdir.Zaman sonsuza kadar dönüp dolaşır ve her noktası diğeriyle temas halindedir. Dolayısıyla, zaman ve mesafenin Şaman ayininde anlamı yoktur ve bir şaman hiç hareket etmeden herhangi bir zaman veya bölgeyle irtibat kurabilir.

Her şeyin dairesel bir hareketi vardır. Güneşin yörüngesi, mevsimlerin dönüşü, bütün canlıların Dünyaya tekrar geri gelmesi reenkarnasyon Şaman inancında önemli bir yer tutar. Daireyle dört yönün eksenleri, Dünya merkezinden çıkıp semaların ötesinden üst dünyaya giden, toprak anaya inip alt dünyaya inen eksen kesişir. Şaman yolculuklarında üst dünyaya çıkmak için Dünya ağacına tırmanılır veya bir kuş olup uçar. Ruh nehrinden yüzüp kuzeydeki alt dünyaya girer. Veya bir tünel bulup yerin altında olduğuna inanılan ve hakiminin Erleg han olduğu, alt dünyaya geçer.Şamanlar yaptıkları ritüeller sırasında çok çeşitli aletler kullanırlar.Bunlardan en önemlisi 60 cm veya daha fazla genişlikte olan, tek taraflı bir el davuludur. Söylenen şarkılara ve şamanın yaptığı dansa ritim vermesi için kullanılır.Davuldan sonra en önemli alet “toli” denilen metalik yuvarlak bir aynadır.Şaman elde edebilir ise kıyafetine bir çok toli takar.Ama en önemlisi göğsün üzerine takılan ve bir zirh görevini gören aynadır.Göğse takılan toli ruh saldırılarını geri püskürtür, ruhları körleştirebilir ve ışık yansıtabilir.Ayrıca şamanın gücünü arttırmak için evrenden enerji çeker.Diğer bir alet ise asa dır.Bir veya iki tane olabilir.Şaman ın yaptığı ritüeller sırasında üzerine bindiği hayvanı temsil eder.Yelpazeye benzeyen ve adına “dalburr” denilen başka bir alette, Şamanların hastaları iyileştirmek için kullandıkları nesnedir. Bazı kabilelerde şamanlar ayı maskesi kullanır. Ayrıca çoğu şaman ağız harpı da denilen “aman huur” çalar.Gece uygulanan şaman yöntemleri trans haline girmek için daha etkilidir.Ayine katılan insanlar şaman’ın trans haline geçmesine yardım edebilirler,şarkılardaki sözleri ve sesleri tekrar ederler, davul çalıp birlikte bağırırlar. Çember dansı enerji üretebilir ve şamanı üst aleme kaldırabilir.Şamanlar bu ritüeller arasında sık sık alkol alıp tütün içerler.Ardıç dumanı hafif bir halüsinojen dir ve yüze üflenip solunur.Daha güçlü bir halüsinojen olan “muscaria mantarı” eski çağlardan beri Sibirya ve Moğol şamanları arasında sıkça kullanılır. Mantarlar her zaman şaman ritüellerinde kullanılmaz, ama ritüeller arasında vect haline geçmek için kurutulmuş mantar yiyebilirler.Şamanizmin bugün bile hayatımızda yer etmiş pek çok kalıntısı mevcuttur.Bunların arasında ağacı kutsal saymak, çaput bağlamak, doğan çocukların uzun ömürlü olması için onlara Yaşar, Durmuş, Satılmış, Satı gibi isimler koymak, türbelere adak adamak ve nazar değmemesi için tahtaya veya zemine vurmak sayılabilir.