Nedir para denen şey? Onu değerli kılan nedir? Üzerinde bir takım figürlerin resimlerin vede rakamların olduğu baskılı kağıt parçası. Biz bu kağıt parçasının peşinde koşuyoruz. Bu kağıt parçası için tüm hayatımızı seferber ediyoruz. Kimi zaman yoruluyoruz, kimi zaman kendimizden ödün veriyoruz, kimi zaman yoldan sapıyoruz bazen de bu kağıt için tehlikeli birer varlık olup çıkıyoruz. Benliğimizi alan bu kağıt için bazen adam bile öldürüyor ve tüm çirkinlikleri yapıyoruz. Ne için? sadece onu kazanabilmek için.Bizler onu hakedebilmek için başkalarının hayatlarını yaşıyoruz. Nasılmı?Şimdi soruyorum size; kaçımız sevdiğimiz işlerde çalışıyoruz? Muhtemelen azınlıkdır. Herbirimiz, bende dahil sırf şu lanet kağıt parçasını kazanıp hayatımızı sürdürebilmek adına hiç olmayı düşünmediğimiz yerlerde belkide olmak istemediğimiz insanlarla çalışmak zorunda kalıyor ve tüm o hayallerimizi, içimizden gelenleri, içimizde saklıyarak istemediğimiz hayatları yaşıyor ve hissetmediğimiz o kişiliklere bürünüyoruz.Kimbilir kaçımızın ne hayelleri vardır yada yapmak istedi bir iş, bir uğraş vs.. Bir çoğumuz da işin getirdiği şekillere bürünmüşüz hiç istemeden. Ben olmakdan çıkmış başka birisi olmuşuzdur aslında farkında olmadan. Bu hayatı ben olarak değil başka birisi olarak yaşamaya devam ediyoruz. Etmekdeyiz. Rest çekme yada seçme şansımız yok! Işte şu lanet para nın insanı soktuğu bu durum karşısında yenilmişiz bir kere….Peki olmasaydı şu para! icat edilmeseydi ne olurdu?Nasılki eskiden pirinci ver bulguru al misali takas yoluyla edinebilseydik gereksinmelerimizi? Bu sayede insanlar daha üretken olmazmıydı? Çünkü o yıllarda ne kadar üretirsen o kadar takas etme imkanın olurmuş. O halde daha mutlu yaşarmıydık acaba?En önemli getirisi olan ve ucu yine paraya dayanan petrol savaşları sona erermiydi acaba?Yada peşinde koşturcağımız para denen şey olmasaydı neyin peşinde koşardık? Hayellerimizi gerçekleştirecek vakti bulabilirmiydik kendimizde? Para olmasaydı olmak zorunda olduğumuz karekterlerimizden kurtulurmuyduk? Ahlaksızlıklar fuhuşlar adam ödülme, banka soymalar vs. paranın getirdiği tüm pislikler sona erermiydi sizce?Bazen kendi kendime soruyorum ; para kazanma mecburiyetim olmasaydı ne yapardım nasıl bir yaşamım olurdu? Para ya harcadığım zamanım bana kalsa, hareket etme özgürlüğüm yerine gelse ve sabit olmakdan kurtulsam nasıl bir yaşam sürerdim? Işte o vakit hayalgücüm kıpırdıyor türlü türlü şeyler üşüşüveriyor aklıma…Sizde düşünün! Şu yazıyı okudukdan sona 10 dakikanızı ayırın bir düşünün bunları? Ve eğer benimle hayalgücünüzü paylaşırsanız memnun olurum. yazmazsanızda olsun kendinizde saklı kalsın…Para konusunda profösör Keith Chen’ nin çok ilginç bir deneyi ile sonlandırmak istiyorum yazımı;Profösör Chen nin maymunlar üzerinde yaptığı bu deneyde; maymuna para olarak somon veriliyor ve bir tepsi içinde en sevdiği yiyecekler sunuluyor. Amaç; elindeki somonu yani; parayı kullandırıp yiyecekleri elde etmek. Bu süreç böyle devam ediyor ve en sonunda maymun elindeki somonun yani; paranın gücünü kavrıyor ve somon karşılığında yiyecekleri alıyor. İkinci süreçde; “fiyatlandırma” başlıyor;
bu süreçde de maymunun en sevdiği jöle için 2 somun üzüm için 3 somon gibi ücretlendirme yapılıyor ve bir kaç denemeden sonra tıpkı insanlar gibi ne kadar somonla ne satın alabileceğini kavrıyorlar.Diğer bir deney gününde, maymunun deney kafesine 12 somon konuluyor. Kafese gelen maymun, gökden para yağmış gibi çığlıklar atarak zıplıyor. Piyango!Kafesdeki diğer maymunlarda tepsiyi çalma savaşına giriyorlar ve bu durum tarihteki ilk maymun banka soygunu olarak nitelendiriliyor.
Kafesteki kavga biraz yatışınca erkek maymunlardan biri dişi maymuna yaklaşıp, elinde bulunan somonları dişiye veriyor. Bunun karşılığında dişi, erkek maymunla seks teklifini kabul ediyor. Dişi maymun kazandığı parayla araştırmacıya doğru gidip istediği yiyeceği alıyor. Ünlü araştırmacımız Keith Chen de bu olayı maymun tarihinde ilk “fuhuş” olarak adlandırıyor.
Maymunlar üzerinde yapılan bu deneyin maymunların yaşamlarını değiştirdiği ve kişiliklerini bozduğu gerekçesiyle deneyi sonlandırıp maymunlara para verilmesini yasaklıyor.“Para adamı maymun eder” tabiri burdan gelmiş olsa gerek. Aslında toplumuzda bu tarz olayların yaşanmasından dolayı acaba bize niye yasaklanmıyor?