Filmin sonunu hemen söyleyeyim: Başlamaya karar verdikten sonra 5 gün içerisinde 18 metreye dalacak seviyeye gelebilirsiniz.Şimdi giriş-gelişme-sonuç şeklinde inceleyelim.Öncelikle aletli dalış dediğimiz şeyi tanımakla başlamak uygun olur. Aletli dalış, adı üstünde su altında nefes almamızı ve istediğimiz gibi hareket etmemizi -veya hareketsiz kalmamızı- sağlayan bazı aletler kullanılarak yapılan dalıştır. Bu aletler içinde, nefes almayla ilgili olanına SCUBA (Self Contained Underwater Breathing Apparatus) denir. Scuba, basınçlı hava (oksijen değil) dolu bir tüp ve tüpteki havayı soluyabileceğimiz basınca düşüren bir regülatörden oluşur. Hareketle ilgili olanlar ise, yüzerliğimizi (daha basit tabirle derinliğimizi) ayarlamak için kullandığımız, basit anlamda tüpteki havayı kullanarak şişirilip indirilebilen bir can yeleği olan BCD(Bouncy Control Device) ve ağırlık kemeri ile, hareket etmek için kullandığımız paletlerdir. Tabi bir de önümüzü görmek için kullandığımız maske (gözlük değil) var. SCUBA ve BCD ile ilgili detaylar başlı başına bir yazı konusu olduğu için burada bahsetmiyorum.

SCUBA ve BCD
SCUBA ve BCD

Aletli dalış, dalışa engel olacak bir sağlık sorunu olmayan ve 14 yaşını doldurmuş herkesin kolayca yapabileceği bir spordur. Bir dalış merkezinden gerekli eğitimi aldıktan sonra (ortalama 5 gün sürer) eğitim seviyenizin izin verdiği sınırlar içerisinde istediğiniz yerde özgürce dalabilirsiniz. Eğitim seviyesi nedir dediğinizi duyar gibiyim. Scuba’yı icat eden Jacques Yves Cousteau (bildiğimiz adıyla Kaptan Kusto) ve arkadaşları, bir süre sonra dalışa olan ilginin bir hayli artması üzerine, dalıcıları bir çatı altında toplayacak ve dalışa belirli kurallar getirecek bir konfederasyon kurmuşlar. Halen dünya çapında varlığını sürdüren bu konfederasyona CMAS (Confederation Mondiale des Activites Subaquatiques) adını vermişler. CMAS dalıcılar için bazı bröveler belirlemiştir. Bir yıldız dalıcı’dan üç yıldız eğitmene kadar uzanan bu altı bröve’nin her biri ayrı eğitimler ve sınavların ardından ediniliyor. Başta bahsettiğim beş günlük eğitim bir yıldız dalıcı eğitimi için geçerli. Bir yıldız dalıcı, dalış donanımlarının hepsini uygun olarak söküp, kusanabilen, bunları sığ eğitim sularında doğru olarak kullanıp dalabilen ve yanında en az üç yıldız dalıcı veya bir dalış egitmeni ile acik deniz dalislari yapmaya hazir dalicidir. Her kademede süre ve eğitimin zorluğu artar. Eğitmen eğitimleri ve sınavları ise bizzat Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu tarafından yapılıyor. CMAS dışında, ticari kaygılar ile kurulmuş olan PADI (Professional Association of Diving Instructors veya Pay And Dive-Die Immediately) isimli bir kuruluş daha vardır fakat Türkiye’deki federasyon PADI’yi kabul etmediği için ilerde eğitmen olma niyetiniz varsa CMAS’dan şaşmamanız gerekir.

Aletli dalışın ne olduğunu öğrendiğimize göre, sıra bu işi nasıl yapacağımıza geldi. Öncelikle, söz konusu aletlerden hiç birini satın almak zorunda olmadığınızı belirteyim. İlle de alıcam derseniz, tüm set için en az 2500$’ı gözden çıkarmanız gerekir. Genellikle dalıcılar, giysi, palet ve maskelerini satın alıp, kalan ekipmanı dalış merkezlerinden kiralarlar. Dalış merkezleri, dalış için gerekli ekipmanı ve dalış sırasında size liderlik edecek eğitmeni temin eden, tekneleriyle sizi dalış noktasına götürüp getiren kuruluşlardır. Hemen hepsi, dalış eğitimi de verirler. Her dalış, liderlik edecek bir eğitmenin rehberliğinde yapılır. Tek başına dalmak kesinlikle söz konusu olamaz. Ne kadar iyi bir dalıcı olursanız olun, her zaman bir eğitmen eşliğinde dalmak zorundasınız. Siz kendiniz bir eğitmen bile olsanız, yanınızda başka bir dalıcı (buddy) olmadan dalamazsınız. Dalış kuralları ile ilgili ayrıntılı bilgiyi şurada bulabilirsiniz.Şimdi biraz da bir yıldız dalıcı eğitiminden söz ederek yazıyı bitirmek istiyorum. Eğitime başlamak için gerekli şartlar çok basit:1. 14 yaşını doldurmuş olmak, (18 yaşından küçüklerden veli izin belgesi alınır.)2. Federasyon tarafından hazırlanmış yeterli yüzme bildiğine dair beyanını havi, dalış yapmasında engel bulunmadığına ilişkin sağlık bildirim formunu imzalayarak beyan ve ibraz etmek,3. İlköğretim diploması veya eşdeğer bir öğrenim belgesine sahip olmak.Pratikte tek gereken 14 yaşını doldurmuş olmak. Eğitim çok basit. 8-10 saatlik bir teorik eğitimin ardından (bazı kurslarda eğitimle birlikte) sığ su dalışları ve açık deniz dalışları yapılıyor. Teorik eğitim, ekipmanın tanıtımı, su altında haberleşmek için kullanacağınız işaretler ve kulaklarınızdaki basıncı eşitlemek gibi basit bir kaç tekniği içeriyor. Uygulamada ilk önce aletleri söküp-takmayı öğreniyorsunuz. Sonra ilk dalışta BCD’nin kontrolü ve basınç eşitleme pratikleri ile maskeye giren suyu tahliye etmeyi öğreniyorsunuz. Daha sonra maskeyi çıkarıp takmak, maskesiz nefes alıp vermek, maskesiz belli bir mesafeyi yüzmek, ekipmanı su altında çıkarıp takmak gibi acil durumlarda işinize yarayacak becerileri ediniyorsunuz. Benzeri bir kaç acil durum eğitiminin ardından açık denizde yapacağınız dalışlarla eğitiminiz sona eriyor. Ardından, merkez tarafından size 90 gün geçerli olan geçici bir sertifika veriliyor. Bu süre içerisinde asıl sertifikanız federasyon tarafından hazırlanıp adresinize gönderiliyor. Geçici sertifikayı aldığınız andan itibaren istediğiniz yerde bir merkezle anlaşıp dalış yapabiliyorsunuz. 18 metre sınırı genellikle göz ardı ediliyor (Ben 35 metreye dalmıştım). Her dalıştan sonra, eğitmenin imzası ile dalış yeri, derinliği, süresi, dalış öncesi ve sonrasında tüpteki hava miktarı gibi bilgileri dalış kayıt defterinize yazmanız gerekiyor. Zira 20 dalış yapmadan iki yıldız eğitimine başlayamıyorsunuz.İşte bu kadar. Sualtında karşılaşacağınız güzellikler ve edineceğiniz arkadaşlar gibi romantik şeyleri buraya yazmadım. Dalışa niyetlendiyseniz bunları zaten biliyorsunuz demektir değil mi.