bildirgec.org

Devasa boyutlara ulaşan web’in veritabanından, kullanıcıların işe yarar verilere hızlıca ulaşabilmesi için, mevcut araçlara (arama motorları, araç çubukları, sosyal aramalar, trendler, gerçek zamanlı aramalar, haber siteleri vb.) yeni özellikler eklenmekte veya farklı yaklaşım tarzlarına sahip, yeni araçlar kullanıma sunulmakta.

Bu yeni araçlardan biri olan Glydo, siz web tarayıcınız ile gezinirken, görüntülediğiniz içerik ile ilgili, farklı sitelerden derlediği önerileri, size sunmakta.

Bir Semantik (semantic contextual analysis technology) arama motoru gibi çalışan Glydo, görüntülediğiniz içerik ile ilgili; güncel haberleri, videoları, Tweetleri, websitelerini ve Wikipedia gibi ansiklopedik bilgi depolarından derlediği bilgileri, bir öneri demeti halinde, size sunmakta.

Bir öngörüde bulunacağım. Siz ve ben bu dünyadan göçtükten çok sonra bile HTML halen kullanılıyor olacak. Sırf bizim çağımızda arşivlenen milyarlarca sayfa değil, yaşayan ve nefes alan bir varlık olarak hayatını sürdürecek. Çok fazla gayret, enerji ve yatırım web’in araçlarına, protokollerine ve platformlarına harcandı.

Bizim buradaki sorumluluğumuzu düşünmeyi bir kenara bırakalım. Geçmişteki hatalar sebebiyle, uygarlığımızın yıllar boyunca birbirleri ile iletişim kurmak için kullanacakları önemli bir aracı geliştirmeye kendimizi adadık. Bu yüzden umursamadan ya da gerçekten umursayarak bu durumu kafamıza taktığımızda, HTML’yi iyileştirmek için, bugün verdiğimiz kararların sonuçlarının ne kadar ileriye dönük olacağını anlamamız gerekiyor.

Eğer bu makaleyi okumak istiyorsanız, buraya tıklayın

Aslında bu durum çok önemli bir kullanılabilirlik problemidir. Hiçbir anlam ifade etmeyen bağlantılar (link). Web sitenizde bağlantıları nasıl kullanıyorsunuz?

Ben, web sitelerindeki yazıların mümkün olduğu kadar kitaba benzemesi gerektiği fikrini sonuna kadar destekleyenlerdenim. “Buraya tıklayın” ya da “Yazının devamı” gibi bağlantılar, okunulabilirliği engellerler. Eğer bağlantılarınız yeteri kadar açıklayıcı ise, kullanıcıların ona tıklamaları gerektiği konusunda bilgilendirilmesi gerekmez.

Uzun bir yazı yazıp ardından “daha fazlası için buraya tıklayın” cümlesini yazının sonuna eklemek kolaydır. Her ne kadar bundan büyük bir suçluluk duysam da bu adım genellikle gereksizdir. Halihazırda uzun bir yazınız olduğuna göre bağlantı için ayrı bir cümle yazmaktansa neden o metni kullanmayasınız?

3 Sık Kullanılan Yaklaşım

Aşağıdaki üç farklı cümle kullanımını ve (etkin olmayan) bağlantıları inceleyin.

1. Otomobil fuarında, yeni bir arabanın duyurusu yapıldı. Daha fazlası için buraya tıklayın.
2. Otomobil fuarında, yeni bir arabanın duyurusu yapıldı (www.kaynakurlburaya).
3. Otomobil fuarında, yeni bir arabanın duyurusu yapıldı.

Yukarıdaki cümlelerden hangisini bir kitapta görme olasılığınız yüksektir? Birinci ve ikinci öğeler çevrimiçi yazılarda sık kullanılan yöntemlerdir ve kolay anlaşılırlar, ancak diğer başka hiçbir yerde bu tip bağlantılar karşınıza çıkmaz.

web 2.0 daha yeni yeni rayına oturmaya başlarken bi’de başımıza web 3.0 kavramı çıktı. Web 2.0 ücretsiz bilgi paylaşımının yeni adı. Kullanıcılar yazı, görüntü, video, fotoğraf ve mp3‘lerini dünya çapında yayımlama fırsatı buluyor. İşte bu yüzden myspace, youtube, flickr, facebook gibi siteler çok popüler. Paylaşım grupları web 2.0’ın başarısının sırrı belki de. Kullanıcılar daha fazla içerik göstererek daha fazla popüler olma yoluna gidiyorlar, daha fazla reklâm gösterimi anlamına da geliyor bu. (bkz digg) ayrıca yaratıcı olmak zorundalar çünkü kullanıcılar google aramasında sonuçların ilk sayfada gösterimine dikkat ediyorlar. Hem ikinciyi kim n’apsın?

Artık şurası su götürmez bir gerçek ki web 3.0 tamamen semantic (anlamsal) web uygulamalarına dayalı olacak. Daha önce hakia ve swotti ile değinmiş olduğum semantic web (anlamsal ağ) konusuna özellikle blogcular için hayli ilginç olabilecek bir başka uygulama ile devam edeceğim. Zemanta blogunuza resim, link ve etiket öneren anlamsal bir firefox exlentisi. Siz blogunuzda yayınlayacağınız yazınızı yazarken zemanta size sadece bir tıkla yazdığınız konuyla ilgili kullanabileceğiniz resimleri, yazınıza ekleyebileceğiniz konu ile ilgili linkleri ve kullanabileceğiniz etiketleri getiriyor ve yine sadece bir tıkla bunları yazınıza eklemenize imkan sağlıyor. Şu an için wordpress, blogger ve typepad desteklenen platformlar…

Bir ürün alacağımız zaman çoğunlukla ince eler sık

dokuruz. Hele de bu bilgisayar, fotoğraf makinası, televizyon veya cep telefonu gibi teknolojik bir ürünse. Bir çok faktör devreye girer karar aşamasında. markası, fiyatı, teknik özellikleri vs. çoğunlukla birilerine danışma ihtiyacı hissederiz. Bir kısmımızda internette sıkı bir araştırmaya girişir, orası senin burası benim dolaşırız web sayfalarında, forumlarda. Bir müddet sonra da tam anlamıyla kaybolmuş hissederiz kendimizi. neye, kime inanacağımızı şaşırırız. ulaştığımız sonuçları bir araya getirip bir karara varmakta zorlanırız. google‘da çok derde deva değildir bu tip durumlarda. alakalı alakasız bir sürü linki getirip önümüze yığmaktan başka bir işe yaramaz çoğu zaman. Şanslı isek üst sıralarda bir iki işe yarar linke denk geliriz. Değil isek vay halimize. tekrar tekrar gireriz arama çubuğuna aynı anlama gelebilecek farklı kelimeleri.

Bugün favori bloglarımdan Techcrunch‘ta semantic (anlamsal) web standartları ile ilgili bir yazı okurken aklıma birden zaman zaman bildirgeçede haber konusu olan hakia geldi ve ne zamandır girip bakmadığımı farkettim. Ne olup ne bitiyor diye bir göz atayım dedim ve ne göreyim! Hakia türkçe hizmet vermeye başlamış. Siteye girdiğinizde “Türküz, doğruyuz, çalışkanız ve google’a rakibiz” diye bir yazı karşılıyor sizi. bu bana bir türk olarak gerçekten gurur verdi. Neden diye soranlarınız olabilir. hakia‘yı takip edenler bilir ancak tekrar ifade etmekte yarar görüyorum. hakia web’in ilk semantic (anlamsal) arama motoru ve başında rıza can berkan adında nükleer fizikçi bir türk var. ekibinde yabancıların yanısıra yetenekli türk yazılımcılarda var. hakia son gördüğümden bu yana türkçe hizmet vermeye başlaması dışında h-club adında bir hizmeti de devreye sokmuş. burada ilk gözüme çarpan şey hakia’yı google, yahoo ve msn gibi arama motorları ile kıyaslayıp (sayfayı iki ayrı arama motoru sonuçlarını karşılaştırmak üzere ikiye bölüyor.) hakia için iyi, eşit veya kötü gibi değerlendirme sonuçları girebiliyor olmanız oldu. Ben bir kaç deneme yaptım. Bazen iyi bazen de kötü sonuçlar verdi. Aranan kelimeye göre değişiyor sanırım. Bunun dışında web sitenizi semantic arama sonuçları için kayıt edebileceğiniz bir dizin hizmeti ile beraber web sitenize ekleyebileceğiniz bir semantic arama barı da mevcut h-club‘da. Elbette hakia webdeki tek yenilikçi arama motoru değil. exalead.com, quintura.com, powerset.com, twine.com, tafiti.com, lexxe.com, cognitionsearch.com, trueknowledge.com, searchme.com ve son zamanlarda oldukça popüler olan mahalo bunlardan bazıları. Hepsinde de hedef aynı. Google‘a rakip olmak. Bugün avrupa birliğinin de quaero ile google’a rakip proje kervanına resmi olarak katıldığını öğrendim. Tabii google bir dev ve google‘a rakip olmak öyle her baba yiğidin harcı değil. Ancak şurası da bir gerçek ki birilerininde google‘ı zorlaması rekabet ve kalite açısından iyi bir şey. Google‘ı alt edebilmenin en iyi yoluda bence hakia‘nın yaptığı gibi semantic teknoloji odaklı bir arama motoru olmak. Artık webin bir sonraki aşamasının kişi odaklı olması öngörülmekte. arama motorlarınında kişiye özel olması gerekiyor tabii ki. Örneğin arama çubuğuna “Ankara’ya taşınıyorum” yazdığınızda size ait verileri çok iyi bilen kişiye özel semantic webiniz ankara’da mesleğiniz ile ilgili iş imkanlarını, açık pozisyonları, gelir durumunuza ve potansiyel iş yerlerine yakınlığına, uzaklığına göre oturabileceğiniz evleri, çocuğunuzun okulu için alternatifleri, ailenizde herhangi bir sağlık problemi nedeni ile tedavisi devam eden biri varsa size uygun hastane ve konusunda uzman doktor isimlerini ve hatta yemek yeme ve alışveriş alışkanlıklarınıza göre restoran ve alışveriş merkezlerinin isimlerini, adreslerini ve daha buna benzer sayısız bilgiyi anında size getirebilmeli. Bunu ilk başaran google‘ıda alt etmiş olacak. Tabii ilkönce google yapmaz ise…

Semantik arama altyapısı ile diğer arama motorlarından ayrılan hakia kendi blogunda 2007 yılına ait trafik sonuçlarını duyurdu.

hakia 2007 yılı trafiği

Nükleer Fizikçi Türk Doktor Rıza Can Berkan tarafından kurulan ve gelişime devam eden hakia ziyaretçi sayısını oldukça artırmış görünüyor.

yazının orjinali ise burada.

web crawler olarak bilinen arama ve indeksleme robotlarının size daha kolay ulaşmasını istiyorsanız site haritası kullanmak en iyi çözümlerden birisi. bu amaçla online bazı servislere yada masaüstü yazılımlarına başvurabiliriz.

örneğin online bir servis olarak rorweb bunlardan bir tanesi. sadece google için değil, diğer tüm arama motorları için anlaşılır bir yapı sunmaya çalışmışlar. bunu yaparken, site haritası, ürünler, servisler, menüler, resimler, bize ulaşın linkleri, iş kayıt bilgileri vs.. gibi herhangi bir site objesi hakkında xml formatında bilgi oluşturuyor. sitede ayrıca örneklervar. 1000 linke kadar desteği var.

Are You Ready web 3.0?
Şu Resime Bakarsanız daha rahat anlayacaksınız.
Anlamadınız mı sorun değil o zaman şuraya bakın.
Nede Güzel alışıyorduk 2.0’a..