Özellik hastası müşteri (AKA “feature creep”), proje tanımının dışında kalan ve önceden tahmin edilemeyen ek taleplerde bulunan (baş belası) müşteridir. Bu hastalık, birçok nedenin dışında, genelde gereksinimlerini tam olarak belirlemediği için bu hastalığa kapılırlar ve iletişim kurmakta yaşadığınız sorunlar da bu hastalığı kronik bir hale getirir.
1. Özellik hastası müşteriniz olacak, bunu kabul edinHer ne kadar bu tür müşterileri engellemeye çalışsanız da, “oraya bunu, şuraya şunu koyalım” diyen müşterileriniz olacaktır. Tam her şey bitti derken ortaya çıkardığı istekleri ve gereksinimleri ile oldukça dengesiz kod yazılmasına ve kötü tasarımlara neden olacaktır. Bu tür istekleri önceden tahmin edip ona göre planlama yapmanız gerekmektedir. Bu özellikle de veritabanı tasarımlarında öne çıkıyor. Müşteri ilişkilerinize de önem verin!
2. Gereksinimleri belirlemek için yeterince vakit ayırınAslında oldukça basit, hepimiz projenin planlama aşamasına yeterince zaman ayırmadan kod aşamasına koşturuyor olmamızın kurbanıyız. Sizin veya müşterinin zaman kısıtlamasından dolayı görüşmeleri kısa tutmak, “yapıver işte” gibi tavırlar bunun esas nedenidir. Müşteriye hemen bir sonuç gösterme çabası içerisinde planlama aşamasını atlamamalı, kısa yollar kullanmadan gereksinimleri iyice belirlemelisiniz. Ve çoğu zaman müşterinin gerçek ihtiyaçlarını tahmin ederek, onların söylediğinden daha da özellikli bir sistem yapmalısınızdır. Uzman sizsiniz! İşin içerisindeki insanları tanımak için vakit ayırın, gözlemleyin ve çalışanları takip edin. Gerçekçi tahminlerde bulunun ve planlarınızı ona göre yapın. Kısa bir gözlemle elde edeceğiniz bir bilgi, binlerce satır düzeltme kodundan çok daha iyidir.
3. El vererek kolunuzu kaptırabilirsinizEğer sürekli olarak yeni değişiklik tekliflerini kabul ediyorsanız, başınıza gelecekleri kendi elinizle hazırlıyorsunuz demektir. Bu genelde sözleşmenin kesin hatlar kullanılmadan alelacele yapılmasından da kaynaklanır. Müşteriye de kaskatı kesilmeyin, ona sınırlarınızı çok iyi çizerek, o sınırlar içerisinde özgürlük tanıyın. Sınırlarınızı ezmelerine izin vermeyin. Eğer yeni bir teklif ile gelinirse, projeye ait mali ve idari konularda değişiklere gene sözleşme yoluyla gidin ve teslim tarihini de ona göre değiştirmeyi unutmayın. Kimi zaman bu tür projelerde ekstra bütçe ve zaman da yetmeyebilir.
4. Değişik isteklere karşı şeytanın avukatını oynayınBilginiz ve beceriniz sayesinde o işe seçildiniz. Eğer bir müşteri Flash tabanlı bir menü istersen, bakım ve değişiklik ihtiyaçlarını da göz önünde tutarak CSS tabanlı bir menüde ısrarcı olmak sizin işiniz. Nedenlerinizi iyi bir şekilde açıkladıktan sonra sizi dinleyeceklerinden ve plana göre hareket edeceklerinden emin olabilirsiniz.
5. iş-merkezli olun, öngörüş-merkezli değilMüşterinin ihtiyaçlarını öngörün dediğim için, kendinizi öngörüş-merkezli bir yapı içerisinde kaybetmeyin. Açık olun, tam olarak onlar için ne geliştirdiğinize odaklanın. Sizden mevcut API’lerine göre bir web-service isteyen müşterinizin API’sindeki eksikleri kapatacak veya onu geliştirecek yazılımlar düşünmeyi bırakın. Etkileyici veya büyüleyici şeylere dair sözler vermeyin. Dedim ya, gerçekçi olun. Genel kalıp laflardan olan “seo tabanlı web sitesi yapacağım” yerine işin mantığını açıklayın biraz, anlayana tabii. “belli başlı arama motorlarına güncel site haritasını yükleyerek ve başlıklarla ilgili anahtar kelimeler kullanarak siteye uygun kişilerin ulaşımını artıracağım” gibi mesela. Örnekler arttırılabilir. Bu sayede link değişimi gibi sayfa notunu arttırma gibi sizinle alakasız işlerden de kurtulmuş olursunuz.
6. Müşteri her zaman haklıdır, lafını rafa kaldırınGenelde müşteriler işlerin nasıl yapılacağı konusunu değerlendirme yetisine sahip değildirler. Bu konuda otorite sizsiniz. Onlar ne istediklerini bildikleri sürece ve bunu anlatabildikleri sürece bu türlü bir sorun ile zaten karşılaşmazsınız. Önem verdiğiniz şey kariyeriniz ve müşterinizin işine en çok yarayacak çözümü bulmak olsun. Zaten mükemmel bir iş yaptığınız zaman emin olun ne kadar sinir bir insan da olsanız sizi tekrar arayacaklar ve yeni işler için irtibatı hep canlı tutacaklardır. Sizin tavırlarınızı sevdiklerinden dolayı değil, kendileri için onların öngöremediği kazançlı bir çözüm yarattığınız için sadece. İş tanımınızda olmayan bir şey için kendinizi hiç zorlamayın veya ürettiğinizin ürünün değerini düşürmeyin.
7. Söz vermeden önce araştırınBilmediğiniz bir konu ile ilgili sözler vermeye başlarsanız, konuyu araştırmaya başladığınızda çok kötü durumda kalabilirsiniz, hatta aldığınız ücretin iki katı çalışmak durumuna bile düşebilirsiniz. Müşteri yeni bir özellik istediğinde, tahminlerinizden çok araştırmalarınıza güvenin ve projeyi zora sokacak sözler vermeden önce mutlaka araştırın!
8. Özellik hastalığı çift yönlüdür!Unutmayın ki, bu hastalık çift yönlüdür. Çalışanlar, müdürler, müşteriler hiçbiri (tam olarak) şeytan değil. Sizin işlerinizi zorlaştırmaya çalışmıyorlar. Bazen de kendimizin ne kadar iyi bir tasarımcı olduğumuzu gösterme egomuz ve mükemmellik istediğimiz bu hastalığa neden olur. Sadece müşteriler değil. Böyle bir durum olur çünkü, bunun olmasına siz ön ayak olduğunuz.
Gene de şirket ekonominize dikkat edin.
jacob gubeProje değişikliği ile başınıza dert olanlar var mı hiç?
