köçeklerin dansı
Köçek hem dansın hem dansçının adıdır. Farsça küçük, genç anlamı taşıyan kuchak kelimesinden geliyor. Bizim bildiğimiz köçek düğünlerde dans eden erkek dansözdür. Temelleri oldukça eskiye dayanan bu gelenek şimdilerde yok olmaya yüz tutmuştur.Köçekliğin kökenleri araştırıldığında karşımıza oldukça ilginç şeyler çıkıyor. Osmanlı saraylarının en büyük eğlencelerinden birisi bu. Bununla birlikte Ege’de Dionysos şenliklerinde bu tür kıyafetlerle danslar yapıldığı antropologlar tarafından bulunmuş.
sarayda dans
Her ne kadar birçoklarının etek giyen erkeklerin düğünlerin ortasında göbek atması olarak algılansada aslında özel bir eğitim gerektiren bir dans türü. Osmanlı döneminde Rum, Ermeni, Musevi,Roman çocukların altılı yaşlarda eğitime alınması ile başlıyor ve yaklaşık altı yıl sürüyor.Köçek dans işini sakalları uzayana ya da yüzündeki genç ifadeyi kaybedene kadar sürdürebiliyor. Bundan sonra geri planda kalıyor. Oyun arap, yunan, asyalı esintileri taşıyor geleneksel anadolu ritimleri ve çoğu kez balkan müzikleriyle oynanıyor. Köçek yoğun bir makyaj yapıyor ve saçlarını maşa ile sarıyor. Genellikle şalvar, yelek, geniş fes yapılı bir tür şapka takıyor. Kıyafetleri bol işlemeli ve mücevherlerle kombine ediliyor. Zaman zaman elbise yahut etek de giyiyor. Köçek tef ve zil çalabiliyor.
ziller
Zaten köçeğin yeteneği değerlendirirken sadece dansına bakılmıyor; enstürman çalma yeteneği ve zerafeti de önemli. Bir köçek ilk gençliğini bitirdikten sonra özellikle 25 yaşın üzerinde artık saraylarda boy gösteremiyor. Bu yaştan sonra genellikle kumpanyalarda çalışabiliyorlar. Köçekler düğün, bayram, şenlik, festival gibi özel ve mutlu günlerde boy gösteriyorlar. Ve bir süre sonra sultanın yasaklaması ile köçekler Anadolu’ya ve Mısır’a kaçıyor. Bazıları da kalıp köçek kollarını kuruyor.Köçekliğin çıkışı bazılarına göre kadınların toplum içinde oyun oynamasının uygunsuzluğundan, bazılarına göre ise kadın bulunmayan yerlerde erkeklerin bir tür eğlence arayışından kaynaklanıyor. Osmanlının sapkın ve oğlancı eğilimleri diye alay eden bir kesim de mevcut.Köçeklik 17.-19. yy görülmüş. Ancak hala özellikle Kastamonu ve Zonguldak’ta oldukça yaygın. Ancak maalesef erkek adam dans etmez mantığı bu güzel geleneğin sonunu hazırlıyor.-Tarihtan ünlü köçeklerÇingene Benli Ali, Çingene İsmail, Küçük Afet, Büyük Afet, Küpeli Ayvaz, Mazlum Şah, Şahin Şahlink
yorumlar
tüh bee tutturamadim kimin yazdigi konusundaki tahminlerimi…güzel yazi manson…
şöyle oynayan Bir köçek link i verseydin.Ben bayılıyorum köçeklere.
BULDUM İZLEYİNyılan dansıköçekli oyun havası
üniversitedeyken gezi amaçlı gittiğimiz küçük bir ilçede akşam saatelerinde bir vafede köçek party e katılmıştım. çok da eğlenceliydi valla:)
Bu cümlelere katılmam mümkün değil. Toplum içinde kadının oyun oynaması sıkıntı yaratacaksa; onların yerine geçerek, onların kıyafetlerini giyerek, dans etmezler diye düşünüyorum… Üstelik kadının az olduğu yerde kadın gibi giyinen dansçıları seyrederek zevklenmek ne kadar garip olurdu, direkt olarak homoseksüelliği desteklemek olmaz mı bu? Ha bi de Osmanlının sapkınlığı v.s. diye bi cümle kurmuşsunuz ki bu köçekliğin sadece osmanlı döneminde var olmasıyla mümkündür, oysaki ezelden beri mevcut bi olgudan bahsediyorsunuz…Aslında yazının başında bahsettiğiniz Dionysos‘dan konuyu ilerletseydiniz daya yapıcı bi yaklaşım olurdu. Dionysos “man-womanish” diye nitelendirilir, kendisi gibi anne rahminde değil de babasının -Zeus- bi uzvunda gelişerek doğumu gerçekleşen Athena gibi iki cinsiyetlidir. Athena kadın bedeninde erkeksi ögeler taşırken Dionysos erkek bedeninde kadınsı ögeler taşır.
kedi gibi, Satyr ve üzüm salkımlarıyla Dionysos
Satyr
Köçeklikle bunların alakası ise; Dionysos’un törenlerinde karşılaşılan unsurlardır ki; şarapla sarhoş olup kendinden geçmek, derdi tasayı dansederek -flütle yapılan müzik eşliğinde- unutup zevk almaktır. Köçeklerin kadın kıyafetiyle bağlantısı ise yapılan bu törenlerde rahiplerin -ya da ibadet eden erkeklerin- kadın kıyafeti giymesidir. Bunun sebebi de Dionysos’un sürekli olarak belli belirsiz sakalları, uzun saçları, ve kadın kıyafetleriyle resmedilmesindendir….
kopmaya hazırsanız bu taraftan.
depp depkastamonululara selam ola,düğünlerinde muhakak olur kaçirmayin :))
bunlar ne kocegi, ayari bozmus bu amcalar , Sicakta ictikleri ickiden napcaklarini sasirmislar…
arjin namtar;Ben konuyla ilgili yazılar okurken karşıma çıkan detayları aktardım. Ayrıca bana saçma gelmiyor açıkçası. Kadın bulunayan ortamda kadınca giyinip dans etmenin verdiği zevkin homosexüelliğin desteklenmesine işaret olduğunu söylemişsiniz. Ne alakası var bu da bir eğlence yöntemidir. Örneğin ben birçok kadın toplantısında uzun bir cetvel ya da kaşığın kadının eteğinin içine sokularak penis görüntüsü verilerek oynanmasına şahit oldum ki buradan bu kadınların lezbiyen olduğu sonucuna varamıyorum. Ha bunlar sizin ve benim kişisel yaklaşımlarımızdır genelleyip insanlara mal etmek de yanlış tabi. Ayrıca konunun mitolojik kökenlerine siz vakıf olabilirsiniz ama toplumun belirli bölümü için bu sadece bize has bir gelenek yahut osmanlı dönemini eleştirmek isteyen bazı insanlar için bir silahtır. Nitekim köçekliğin sona eriyor olmasında da maalesef aktif bir etkendir. Her koşulda bu renkli geleneği uygulayan insanların şu ya da bu şekilde yapılan eleştrilere karşı dirençli olması kişisel temennimdir.
cıks cıks cıks
itici…
Alın size köçek. Hem de çok meşhur bir köçek: Garfield@xerre : yahu adam epilepsi nöbeti geçiriyor, siz gülüyorsunuz 🙂
Lanet olası düğün merasimi işkencesi ve lanet olası aptalca geleneklerimizden birisi.mansonilized, alınmana gerek yok.Yine de yazdığın iyi olmuş.
Alınacak bir durum yok. Seven ve kalıcı olması yanlısı bir kitle varken itici, gereksiz bulanlar da olabilir.