ABD’de Internet kullanılarak yapılan dolandırıcılıkların 2000 yılındaki istatistikleri şu şekilde veriliyor:

2000 Internet Fraud Statistics Top 10 Frauds
1.Online Auctions-78%
2.General Merchandise Sales-10%
3.Internet Access Services-03%
4.Work-At-Home-03%
5.Advance Fee Loans-02%
6.Computer Equipment/Soft-01%
7.Nigerian Money Offers-01%
8.Information Adult Services-01%
9.Credit Card Offers-0.5%
10.Travel/Vacations-0.5%

İnsanlar en çok ve açık farkla online auction (acik arttirma) da dolandırılıyorlar. İkinci sırada ise genel tüketim malları alışverisi var. Buradaki istatistik oranları, örneğin %78 oranı, yüz kişiden 78’i dolandırılıyor anlamında değil. Dolandırıcılık şikayetlerinin %78’i internetteki açık arttırmalarla ilgili demek.

Bu dolandırıcılık türlerinin hemen hepsine ben internette rastladım ve bazılarının nasıl işlediğini merak ederek, fakat risk almamak kaydı ile, işin ucuna kadar soruşturdum. İnternet kullanıcısı olarak öğrenmek maksadı ile. Kendinize ait bir bilgi ve para vermediğiniz sürece başınıza en kötü gelebilecek şey e-mail adresinizin spamcılara satılmasıdır, o yüzden siz siz olun bunları inceleyeyim derken sakın kendinize ait en ufak bir bilgi vermeyin ve yedek bir posta kutusu açarak kullanın.

Yukaridaki 10 çesit dolandırıcılık nasıl yapılıyor?

1.Online auctions (açık arttırma)-%78

Açık arttırma internette çok yaygınlaştı ve çok önemli bir ticari arena ve kişisel eğlence aracı haline geldi. En çok el değiştiren mallar, oyuncaklar, video, oyun ve müzik CD’leri, DVD’ler, elektronik ev aletleri ve bilgisayar parçaları. Yüzlerce açık arttırma sitesi mevcut. Dolandırıcılığı açık arttırma sitesi değil, bu sitede mal alıp/satanlar yapıyor. Örneğin bir kisi sahte isimlerle satıcı rolünde kaydoluyor. Olmayan mallarını açık arttırmaya koyuyor. Açık arttırmayı kazanan kişiden, malı göndermek için, bedeli ödemesini istiyor. Para geldikten sonra mal gönderilmiyor. Bu şekilde dolandırılanlar için polis devreye girmiyor. Tanımadığınız kişiden, şirketten alıs-veriş yapmayın diyorlar. Karşı tarafın cevabı da hazır, ben gönderdım, postaneye sorun…

Dolandırılan kişi bütün masrafı kendi çekmek üzere mahkemeye baş vurabilir fakat dolandırıcının kimliğinin tespiti ve suçu işlediğinin ispatı çok zor. Açık arttırmada çalıntı mal satanlar da oluyor ve polis devreye giriyor ve mala el koyuyor. Böylece açık arttırmada parayı ödeyıp malı alan kişi madur oluyor. Açık arttırmada satılanlar genelde küçük meblağlar olduğu için kimse üstüne gitme motivasyonunu bulamıyor.

Yaklaşık bir yıldır yerel açık arttırma sitelerini aktif olarak kullanıyorum. Fakat hiç bir ABD açık arttırma sitesini kullanmıyorum. Avrupalıları daha ciddi ve güvenilir buluyorum. Kendi istatistiğime göre 69 adet alım/satım yapmışım. Kullandığım auction sitesinde “gold area” yani güvenilir kullanici kategorisindeyim. Yaptığım alışverişler içinden sadece 1 tanesi bedelini ödedigim halde bana gönderilmedi. Buna karşılık, bedelini aldığım halde, 1 tanesi karşsı tarafın eline ne yazıkki ulaşmamış. Sadece bügun, sattığım 3 malı postalamak için postaneye gideceğim ve satın aldığım 1 malın bedelini göndereceğim. İşlem sayısı 73 olacak. Elime geçmeyen malın dolandırıcılık olduğu aklıma gelse de kesinlikle inanmıyorum. Benim gönderdiğim ve kaybolan paket de posta zayiatıdır. Normal posta hizmetlerinde kaybolma (bence çalınma) oranı bile internet alısverişlerinden daha fazla…

Meblağlar küçük, ve işin yararlılığı, kayıp oranına göre daha büyük olduğu için bu el değiştirme sistemini sonuna kadar destekliyorum. Evimde kullanılmayan, işe yaramaz ne varsa sattım. Burada, auction sitesinin ve alışveriş yapılacak kişilerin seçimi çok önemli! Bu da tecrübe ile geliştirilebilecek bir şey. Yerel açık arttırma sitelerini kullanmanızı ve ülkeler arası alışveriş yapmamanızı tavsiye ederim.

2.General merchandise sales (genel tüketim malları)-%10

Burada, genel internet alışverişleri söz konusu. Satışı yapan hukuki ve kayıtlı bir şirket almakta. 100 dolandırıcılıktan 10’unun internette satış yapan şirketlerden kaynaklandığı bildirilmiş.

Nasıl dolandırılıyor insanlar? İnternetten birşey satın almak istiyorsunuz, en ucuz buldugunuz siteye (şirkete) gidiyorsunuz, veya bir reklam görüyorsunuz, reklam üzerine cok ucuz bulduğunuz bir malı kaçırmayayım diyerek bu şirketin sitesine gidiyorsunuz ve on-line olarak ısmarlıyorsunuz. Bedeli havale, cek veya kredi karti ile ödüyorsunuz. Şunlardan biri oluyor:

— Malı size göndermiyorlar
— Ismarladığınızdan başka (daha ucuz) bir mal gönderiyorlar (belki hatalı resim koymuşlar, veya malla ilgili yanlış bilgi koymuşlar, belki bilerek)
— Mal, kullanılmış veya defolu oluyor, geri almıyorlar.
— Mal postada kayboluyor.

Bu durumların hepsi dolandırıcılık kapsamında değerlendiriliyor. Pek çok durumda, ucuza kaçırmamak istediğiniz malın bir defosu veya ucuz olmasının bir nedeni oluyor ve bu size söylenmedigi icin dolandırılmış oluyorsunuz. Ben 4-5 yıldır internetten alışveriş yapıyorum. Yüzlerce (400-500 sayısını unuttum) alışverış yaptim, bunların içine büyük meblağlar, 10-15 kiloluk elektronik cihazlar da dahil. Sadece üç kez şikayetçi oldum. Birincisi, ABD’de (ne yazıkki tanımadığım, bilinmeyen ve çok ucuz oldugu için kendimi tutamayıp kandıgım) küçük bir şirket, siparişi ödediğim malı 2 ay boyunca göndermedi. Defalarca baş vurdum, gerekli yerlere şikayet ettim. Sonuç alamadım. Neyseki meblağ küçüktü. Aylar sonra, şikayet ettiğim kuruluşlardan biri, sahsın iflas ettiğini ve eyalet değiştirdigini bildirdi. Mahkemesi sürüyormuş, baska madurlar da varmış, çok küçük bir ihtimal ama belki sahıs borçlarını öderse biz de paramızı geri alabilirmıişiz. İflas durumu normal hayatta da oluyor. Internet riski degil. Bir mal almak icin ön ödeme yapıyorsunuz bir bakmışınız dükkan kapanmış… Koştur dur. Oluyor bunlar.Diğer başıma gelenler çok küçük sorunlar. Günlük hayatta her dükkanda başınıza gelebilecek şeyler: Yine ABD’de hem de meşhur bir sirket, stokta oldugunu soyledigi halde malı göndermekte birkaç hafta gecikti ve ellerinde olmadigini itiraf etti, özür diledi. Buna kızdım. İkincisi, İngiltere’de bir sirket, fabrikasyon ve markalı kablolar ısmarladığım halde, gelen kablolardan biri el imalati idi. Bunun için şirkete kızdım. Bana fabrikasyon malın ellerinde kalmadığını, aynı kalite kablo ile atölye’de hazırladıklarını, orjinali gibi tamamen garantili ve kaliteli oldugunu söylediler. Bunu bana haber vermeden gönderdikleri için kızdım.Bunun dışında hiç bir ciddi olay yaşamadım.

Tüm ödemeleri kredi kartı ile yapıyorum. Kredi kartı bilgim pek cok şirkette mevcut. Online alışverişte en önemli konu SSL yani sifreli/güvenlik bağlantı kullanmanız VE alışveriş yaptıgınız yeri cok dikkatli seçmenizdir. Rastgele, bilmediginiz yerlerden alışveriş yapmayın