Birkaç senedir gündemi meşgul eden LHC (Büyük Hadron Çarpıştırıcısı) Deneyi, bilindiği gibi İsviçre’de bulunan CERN’e (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi) ait, yerin 100m altına kurulan 27 km’lik bir tesiste gerçekleştiriliyor. Deneyin 2 senedir çeşitli sebeplerden dolayı tam olarak gerçekleştirilemiyor oluşu, bilim adamlarından çok bilimkurgu meraklılarının ve komplo teorisyenlerinin zihnini meşgul ediyor. Uçandaire‘de 2007 yılında yayınlanan “Büyük Deney Başlamak Üzere” yazısından sonra geçen 2 sene içinde, CERN ile ilgili yayınlanan haber ve makalelere kısaca göz atmadan önce deneyden biraz daha söz edelim. Büyük Hadron Çarpıştırıcısında gerçekleşecek deney, bilim dünyasına ve günlük yaşamımıza çok şey katacak olması, projenin maliyeti, olası tehlikeleri dolayısıyla birçok insan tarafından ilgiyle takip ediliyor. Normal şartlar altında bu sene başlaması gereken proje, defalarca ertelendikten sonra popüler bilimcilerin çeşitli komplo teorilerine sebep oldu. Geçtiğimiz seneden beri, tesiste meydana gelen ilginç arızaların çözümleri çok uzun sürüyordu. Bunun sebebi olarak da çarpıştırıcıdaki sıcaklığın normale dönmesinin haftalarca sürdüğü gösteriliyordu. Arızaların sürmesi üzerine deney programına önce Ekim 2009’da, daha sonra da Kasım 2009’da başlanacağısöylendi. Fakat son yaşanan enteresan olay, deneyi bilinmeyen bir tarihe tekrar erteletti. CERN, halkla ilişkilerini sağlam tutan bir kurum,Twitter‘ı bile kullanıyor. 3 Kasım 2009’da meydana gelen ve şaşkınlıkla karşılanan “kuşun ağzından düşen ekmeğin” sebep olduğu arıza olayını da yine resmi sitesi üzerinden, 6 kasım 2009’da duyurdu. “Kuşa bişey olmadı, olan ekmeğine oldu” tarzı açıklama, CERN ekibinin halkla ilişkiler konusunda nasıl gayretli olduklarına bir örnek olarak gösterilebilir.
Bazı bilim adamları, bu sorunların artışının ve deneyin bir türlü gerçekleştirilememesinin, deney sonucu ortaya çıkarılması düşünülen Higgs Bozonu’nun yol açacağı olası sorunlardan dolayı gelecek tarafından engellendiğini bile yazdı. CERN’deki problemler bundan ibaret değil, geçtiğimiz aylarda burada görev yapan bir bilim adamı terör şüphesiyle göz altına alındı. Avusturya, çok kaynak tükettiği gerekçesiyle projeden çekilme kararı aldı. Yaşanan sıkıntılar, deneyin güvenliği konusunda soru işaretleri oluşmasına sebep olurken artık asıl merak edilen deneyin sonuçlarından çok, deneyin gerçekleştirilebilip gerçekleştirilemeyeceğini öğrenmeye yönelik oldu. Zira denildiği gibi, deneyin bir zaman makinesiyle, ya da doğa tarafından engellendiği tartışmaları bitecek gibi değil. Öte yandan CERN, LHC projesindeki çarpıştırmaları 2008 Eylül ayında yaşanan bir problemden dolayı durdurduğu halde, şu ana kadar yapılabilen çalışmalarla ilgili bazı verilerin de ellerine ulaşmaya başladığını duyurmuştu.
CERN, 33 farklı ülkedeki 140 bilim enstitüsünde tam 100.000 işlemcinin LHC sonuçları için birlikte çalıştırıyor. Dünya genelinde 9.000 fizikçinin LHC sonuçları üzerinde çalışabileceği bu sistem, Worldwide Large Hadron Collider Computing Grid gibi uzun bir isme sahip. kaynak
Bakalım sürecin bundan sonraki aşamalarında neler göreceğiz…
