Latince kökenli bir kelime olan mobbing genel anlamda baskı, şiddet, sıkıntı vermek anlamlarına gelmektedir.
Çalışanlar büyük bir kısmının maruz kaldığı ancak tam olarak adlandıramadıkları mobbing çağımızda işveren ve patronların psikolojik bir silahı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Duygusal bir saldırı olarak çalışanların aşşalanması, küçük düşürülmesi, hakaret ve onur kırıcı sözler sarfedilmesi ile işten soğutma, iş verimini düşürme ve bunun sonucunda işten ayrılmalara sebep olan mobbing ülkemizde sıkça görülen bir durumdur.Ancak gerek maddi imkansızlıklar gerekse iş bulma sıkıntısı yüzünden birçok çalışan mobbinge maruz kalmasına rağmen herhangi bir şikayette bulunmamıştır.
Çalışan olarak bize uygulanan davranışların günlük iş stresinden kaynaklanan bir durum mu, yoksa mobbing mi olduğunu nasıl anlarız?
Uzmanlara göre mobbingin belli başlı davranış biçimleri vardır ve şu şekilde sınıflandırılabilir.
1-Kendini göstermeyi ve iletişimde bulunmayı engelleme:Yaptığınız işler ne kadar kusursuz olursa olsun eleştirilir, sözünüz dinlenmez ve sık sık kesilir, sürekli hatalarınız tespit edilmeye çalışılır.
2-Sosyal ilişkilere zarar verme:İş yerinde diğer çalışanların sizinle konuşmaması konusunda baskı yapılır, kişiler arasında gruplaşma yaşanır.
3-Kişiliğe zarar verme:Hakkınızda konuşulur,yapmadığınız şeyleri yapmışsınız gibi anlatılır, kısacası karalama politikası uygulanır.
4-Özel yaşama ve mesleki duruma zarar verme:Mesleki olarak kendinizi göstermenizi engellemek için mesleğinizle ilgili olmayan işler verilir ve tamamlamanız beklenmeden işiniz sürekli değiştirilir, herhangi bir özel göreviniz yoktur, herşeyi yapabilir pozisyondasınızdır.
5-Sağlığa zarar verme:Psikolojik olarak yıpratmak diğer sağlık sorunlarını da beraberinde getirecektir.Aşırı strese maruz kalan çalışan fiziksel olarak yorgun, mutsuz ve isteksiz olabilirler.Ayrıca fiziksel şiddet ve cinsel istismar da mobbingin psikolojik davranışları arasındadır.
Böyle bir duruma maruz kaldıysanız ne yapmalısınız? Uzmanlara göre mobbingle başaçıkılabilmenin birkaç yolu var.
1-Patronunuzu veya işvereninizi sizi aşşalayıcı söz ve davranışlarda bulunduğunda duruma itiraz edin ve davranışlarına bir son vermesi gerektiğini söyleyin ve bu olaylar sırasında birilerinin duruma şahit olmasını sağlayın.
2-Size verilen mesleğinizle alakasız olan işleri yapmayın, itiraz edin.
3-Şiddete maruz kaldığınızda tıbbi destek alın çünkü bu sizin kanıtınız olacaktır.
4-Herhangi bir şikayet durumunda şirketinizin nasıl bir prosedür izlediğini araştırın, sizden önce böyle bir durum olup olmadığını tespit edin.Bu size yol gözterici olabilir.
5-Çalışma arkadaşlarınızın da böyle bir duruma maruz kalıp kalmadıklarını öğrenin.Böylece birlikte hareket edip güç alabilirsiniz.
Mobbinge maruz kaldığınızda mutlaka hakkınız aramalısınız.Bilindiği üzere ülkemizde ilk mobing davası Jeoloji Mühendisleri Odasına dava açan Tülin Yıldırım olmuştur.Tülin hanım işyerinde hakaret, aşşalama vs. davranışlarına maruz kaldığını belirterek dava açmış ve dava lehine sonuçlanmıştır.Bu olay diğer tüm mobbing davalarının önünü açmıştır.
Anlaşılacağı üzere mobbing, işverenin iktidar açlığı, kontrolü elinde tutma, zarar vermekten zevk alma, çocukluk ve ilk gençlik yıllarında maruz kaldığı olumsuz davranışlardan dolayı oluşan psikolojik rahatsızlıklarından kaynaklanan bir sosyal bozukluk olarak karşımıza çıkmaktadır.Bundan dolayı bu duruma maruz kalan çalışanların kendilerini şuçlamak yerine nasıl bir çözüm bulacaklarını araştırmaları en sağlıklı yoldur.
