YAŞLILIK
Bunaklık tarih oluyor!
İnsanlar yaşlandıkça, bunu “”beyin””leriyle ödüyorlar; yıkım artıyor, nörotransmiter (“”sinir hücreleri”” arasında iletişimi sağlayan madde) seviyesi düşüyor ve (beyinde) kan toplaması, hafıza kayıplarını (bozulmaları) takip eden Alzaymır ve Parkinson riskleri. Fakat uzun süren araştırmalar sonucunda bulunan yeni bir deney ilacının uzun süreli kullanımda fare beynindeki yaşlanma reaksiyonlarını durdurabildiği keşfedildi.İlaca geçici olarak S18986 adı verildi. İlaç AMPA(beyindeki bir çeşit reseptör) alıcıları ile etkileşime geçiyor. Bu alıcılar uyarıcı sinyalleri beyine iletiyorlar. Araştırmacılar hafızayı geçici olarak kuvvetlendirmelerinden ve sinir hücrelerini korumalarından dolayı AMPA reseptör ilaçları (S18986 gibi) ile bir süredir ilgileniyorlardı. Fakat Alferd E. Mirsky Profesörü Bruce McEwen ve LABORATUAR grubu bu kısa süreli etkilerden daha çok, daha uzun süreli bir sonuç vaat ediyorlar. Yaşlı ve orta yaşlı deney fareleri üzerinde çalışma yapan profesörler, ilacın dört ay boyunca düzenli verildiğinde hafızayı güçlendirdiği ve beyin yaşlanmasını yavaşlattığını görüldüler.“Hiç kimse ampakinlerin (sinir hücrelerini destekleyen ve hafızayı kuvvetlendiren ilaçlar) beyin yaşlanması üzerinde olan uzun süreli etkilerini incelemedi” diyen Rockefeller Harold, Margaret Milliken Hatch Nöro-Endokrinoloji Laboratuvarı başkanı McEwen; Kısa süreli çalışmaların gösterdiği üzere ilaç hafızayı, hipokampus (beynin hafıza ve öğrenme merkezi) deki artan AMPA reseptörleri gibi kuvvetlendiriyor. Fakat McEwen’ın araştırma asistanı Erik Bloss ve doktora araştırmalarını yapan Elizabeth Waters ve Richard Hunter’ın bulduğuna göre dört ayın üzerindeki S18986 kullanımı yaşlı kemirgenlerin (deney hayvanları), tüm beyin profilini (görünüşünü) değiştirdiğini gözlemledi.Sadece şeker ve su alan hayvanlara nazaran “”ilaç”” verilen fareler daha aktif ve güçlü hafızalı olmalarının yanı sıra beyinlerinde yaşlanmanın yavaşladığı da gözlendi. Ön beyin nöronlarının (sinir hücreleri) salgıladıkları asetilkolin (bir çeşit nörotransmiter) yüzde 37, Dopamin salgılayan nöronların (his ve hareketleri ayarlayan) ise yüzde 43 daha az çalışmamazlık yaptıkları görüldü. Beyin iltihaplarının da önemli ölçüde azaldığı gözlendi. “Sürekli tedavi uygulananlarda, beyinde nereye baktı istek yaşlanmaya karşı korumanın ibarelerini gördük,” diyen Hunter “ilaç baştanbaşa beyinde yaşlanmayı durdurabileceğe benziyor” dedi.Dopamin, beyinde bir hareket sağlayıcı nörotransmiter ve onun varlığı günlük aktiviteleri dengeleyen; koltuğunuzdan kalkıp sosyalleşmenizi, egzersiz yapmanızı sağlayan gerekli bir kimyasal. Yüksek derecede Dopamin kaybı Parkinson hastalığının sebebidir. Hunter “Böylece bu ilacın bunu durdurma potansiyeli var ve beklide ilerlemesini dahi durdurabilir” dedi.
Sadece bununla sınırlı kalmamakla birlikte bu ilaç daha ilerisi için de faydalı olabilir. İnsanlar yaşlandıkça, motivasyonları ve sosyalleşmeleri hatta yemek yemeleri bile zorlaşır, depresyona görütücü olanları daha kötüdür. Waters “Böylece bu ilaç sadece Parkinson’u önlemekle kalmayıp, beklide siz yaşlandıkça ömrünüzün sonuna kadar hayat kalitenizi artıracak ve daha güçlü bir aktivite (beyin aktivitesi) sağlayacak” dedi.
Nörotransmiterler üzerinde bunca etkisi olan S18986 muazzam bir potansiyele sahip. Fakat şimdilik, bu sadece bir potansiyel, araştırmacılar ilacın nasıl çalıştığı hakkında tam bilgiye sahip olmak için daha derinlere inmeyi arzu ediyorlar. “Daha yapılacak çok şey var” diyen Hunter, “ve bu bize, bu bileşimler için geniş bir potansiyel olduğunu gösteriyor” diyerek sözlerini noktaladı.
Referans: Deneysel Nöroloji 210(1):109–117 (Mart, 2008)Bu haber ROCKEFELLER ÜNİVERSİTESİ resmi web sitesinde 27 Mart, 2008 tarihinde yayınlanmıştır.Metnin orijinal İngilizce sürümüne buradan ulaşabilirsiniz.
