“title sequence”‘ı başlangıç sekansı diye çevirebiliriz. (çünkü çok açık bir türkçesi hiç olmadı bunun) filmin künye bilgilerinin yazıldığı bu kısım sanırım artık herkesin yavaş yavaş favorilerinin bile oluşmaya başladığı bir bölüm oldu. özellikle 80’lerde gelişmeye başlayan bilgisayarlı animasyon tekniği ile daha da renkli, filmden hem ayrı hem de filme bütün bir hal aldı.

konu ilk kez ilgimi çekmeye başlayınca karşıma ilk çıkan isim Saul Bass oldu. 30’lu yaşlarında Hitchcock’un ve James Stewart’ın döktürdüğü Vertigo‘nun başlangıç sekansını hazırlıyor. Daha sonra artık kült haline gelmiş North by Nothwestve Psycho için de Bass ile çalışıyor Hitchcock. Bass‘ın temelde yaptığı şey filmin temasını kazıyıp bir örnek ya da metaforla daha filmin başında izleyiciye vermek oluyor. bu sinemada o zamana kadar pek de rastlanan bir şey değil. film sizi daha en başından yakalıyor. kısa ses, resim ve yazı bir nevi entegre hale getiriliyor.(bu web tasarımcıları tarafından tekrar keşfedildi veya “re-engineer” edildi çağımızda bence).Örneğin Psycho’nun jeneriğinde kullandığı aşağı ve yukarı kayan düz kesin çizgiler meşhur banyo sahnesine atıfta bulunuyor. Bass özellikle 50 ile 70 arasında bayağı aktif çalışıyor.West Side Story, İt’s A Mad Mad Mad Mad World, Ocean’s Eleven, Spartacus..vs gibi bir çok önemli filmin sanat yönetimi ve başlangıç sekansları onun elinden çıkıyor. Bu dönemde özellikle Preminger ile çalışıyor. 11 filmde beraberler. 90larda ise Scorsese ile çok güzel işler yapıyorlar. Good Fellas mesela(ah ah ne süper filmdir).

Şurda title sequence’in tarihsel gelişimi üzerine çok güzel bir makale ve kısada bir kronoloji çıkarılmış. Tabi bir de günümüzün örnekleri var. İlk olarak Süperman’in başlangıç sekansında kullanılan bilgisayar teknolojisi, günümüzde artık sinemadan da ayrı bir endüstri yaratmış durumda. Bir de tabi buna özel önem verenler var. tabi ki David Fincher’danbahsediyorum 🙂 dibimin düştüğü Se7en .ortaya koyulan sayı ile harf ilişkisi, kargacık burgacık yazıların rahattığı güvensizlik sizi daha baştan kavrıyor. İşte bunu yapan adam ve onun kurduğu Imaginary Forces isimli şirket. Portföylerine bakacak olursanız tv dizilerinden (Ally McBeal mesela) albüm kapaklarına bir sürü iş yapıyorlar. Filmler arasında ise Mumya, Wild Wild West, Blade…vs. Bir diğeri firmada yine bir Fincher filmi olan Panic Room’unbaşlangıç sekansını çeken Picture Millisimli firma. Portföylerinde çok sükse yapmış işler yok ancak yine de güzel işler var. Hollow Man, Rome Must Die ..vs.

Son olarak beğendiğim taytıl sekuanslardan bir demet sunuyorum;

-Pembe Panter serileri (süper animasyonlardı)

-Jackal (Massive Attack ve Amerikan bayrağı ile)

-12 Maymun (Astor Piazolla’nın 45 saniyelik sinir bozucu akordion solosu ile)

-Carlito’nun Yolu (Al Pacino’nun kendine gelişi ve tavandaki ışıklar ile )

ve bütün James Bond filmlerinin başlangıcı