bildirgec.org

2010 Dünya Kupası sayesinde hayatımıza giren vuvuzelalar ile kültürlerin kendilerine has çalgılarını da mercek altına almak istedim..Tabiki önceliğimi ortak çilemiz olduğunu düşündüğüm , üflemeli bir çalgı olan ‘ Vuvuzela ‘ ya vermek istiyorum..‘ Vuvuzela ‘ bir tür zurna.. Ama o bildiğiniz delikleri olan , notaları itinayla çalan ve bizi coşturdukça coşturan kendi has zurnamıza hiç mi hiç benzemiyor.. Düz , çok da albenisi olmayan , nefes şiddetine dayalı bir çalgı…..

Kudu

Yapıldığı malzemeye göre değişse de boyu ortama olarak 61 cm. ve ağırlığı da 100 -120 gr kadar.. “Kudu” denen bir çeşit antilobun boynuzlarından yapılan vuvuzelayı, yüzyıllardır köylüler birbiriyle haberleşmek için kullanıyor. Günümüzdeki modelleri ise plastikten üretilirken futbol gibi spor müsabakalarında tezahürat için kullanılıyor..
Vuvuzela hakem düdüğünden fazla ( 122 desibel ) , jet uçağının kalkış sesine ( 135 desibel ) yakın şiddette ses çıkarıyor. ( 127 desibel )

vuvuzela

İşitme cihazları üreticisi Phonak tarafından yapılan araştırma Vuvuzela’nın insan sağlığına zararlı olduğunu ortaya koyuyor.. Uzmanlar 85 desibelin üzerindeki bir sesin kulak sağlığına olumsuz etkiler yapabileceğine dikkat çekerken , 100 desibel seviyesindeki bir sese 15 dakika maruz kalmanın kalıcı işitme sorunlarının oluşması için yeterli olduğunu belirtiyorlar.. Benim gibi yüksek sesli maç , müzik , v.b. yayınlar izlemeyi seven izleyicilerin ister televizyonda maçların karşısına geçerken olsun isterse stadyumda maç seyretmeyi istediklerinde bir kere daha düşünmeleri gerekiyor..
Afrika müziği sadece vuvuzeladan ibaret değil tabiî ki , bunu başka bir yazımda ayrıntılı olarak açıklamaya çalıştım… Meraklıları orada diğer Afrika çalgı örneklerinden olan ‘ didgeridoo ‘ ve ‘ djembe ‘ hakkında ve Güney Afrika ‘ nın müzik tarihi ile ilgili kısa bilgiler bulabilirler… Biz diğer büyük kültürlerin özel çalgılarına bakmaya devam edelim…
Hint kültürü de otantik müzik aletleri kategorisinde en benzersiz örneklerle dolu. Çeşit çeşit vurmalı çalgılar , hint müziğinin ruhunu yansıtmada önemli yer tutuyor…

Genel Olarak Hint Çalgılarına Toplu bir Bakış

tabla

‘ Tabla ‘ , Hindistan’ da yaygın olarak kullanılan ve iki küçük davuldan oluşan vurmalı bir çalgı.. Tiz olan ve sağ elle çalınana ‘ dahina ‘ , bas olan ve sol elle çalınana da ‘ baya ‘ adı veriliyor.. İşin en ilginç yanlarından birisi de her iki davulcuğunda ayrı ayrı akort edilmesi.. ‘Dahina’ do sesi ile akort edilirken , bu işlemden sonra ‘baya’ isteğe göre kalın yada ince seslerle akort edilebiliyor ..

Vuvuzela. Vuvuzela. Vuvuzela. Vuvuzela. Vuvuzela. Söylemesi çok zevkli olsa da sesi o kadar zevk vermiyor insana. Bu sesi bir yıl önce belki de kimse bilmiyordu. Dünya Kupası sayesinde herkes tanıdı ve nefret etti. Peki, bu Vuvuzela nasıl ortaya çıkmış ?

Nefret edilesi aletin kullanım alanı

Vuvuzela, diğer adıyla lepatata (iki adı da enteresan) Güney Afrika’da ortaya çıkmıştır. İsmi Zulu dilindeki Vuvu kelimesinden türetilmiştir.

Vuvuzela ilk olarak Kudu adında bir antilop çeşidinden yapılmıştır ve bu ilk versiyonu yetişkin bir ineği öldürebilecek güçte ses çıkarırmış. Güney Afrikalılar bu aleti kabileler arası iletişim için kullanırlarmış.

Köy düğnlerinde meydanı aydınlatan kocaman bir ateş vardır. Maşala, adı meşaleden gelse gerek. Ateş aynı zamanda meydanda sergilenecek seyirlik oyunların sahasını da aydınlatmaktadır. Oyunda rol alanlar, arap, külcü, değnekçi, doktor, politikacı, kadın giysili erkek dansöz vb. oyunculardır. İzleyiciler bazen kahkahadan kırılır, bazen de kadın giysilerinde erkekleri ilgiyle izlerler. Bu oyunlara da meydanda yakılan ateşten dolayı maşala derler.

Köy düğnlerinde tam bir imece uygulanır. “Düğün el ile, harman yel ile…” diye söylenen sözün doğruluğunu görmek için köy düğünleri iyi bir örnektir. Akrabalar, komşular, tüm köy halkı düğünlere katılırlar. Hatta birbirine küs olanlar bile düğünlere katılmadan edemezler. Maşala zamanı da köylülerin sabırsızlıkla bekledikleri eğlencedir. Genellikle düğünün son gecesi düzenlenir. Kına gecesi diye adlandırılan gece de oynandığı çoktur.

Meydanı aydınlatan ateşin etrafında, davul zurna eşliğinde halk oyunlarıyla başlar maşala. Bu arada seyirlik oyunların hazırlıkları sürmektedir. Elini yüzünü kurumla (is) boyayan oyuncu araptır. Erotik giysilerle hazırlanan köle dansözdür. Tabi ki bu kadın giysili, güzel oynayan bir erkektir. Eski keçe parçasından deve başı hazırlanır. Eski kilimlerden deve örtüsü hazırlanmış, devenin ayakları kilimin altında görünmeyen erkeklerdir. Sırtlarına küçük ekmek tekneleri bağlanmış birkaç kişi de kaplumbağa olarak hazırlanır. Önlüğü kırmızı boya ile kanlekeleri yapılmış doktor ve aletleri de hazırdır.

Değnekçi (bazı yörelerde tongur denir), Düğnün ve oyunların düzeninden sorumludur. Çantasındaki külleri etrafa savurarak külcü sahneyi boşaltır. Deve etrafındakileri ısırmaya çalışarak, deveci ve köle ile sahneye çıkar. Etraftakiler ısırılmamak için etrafa kaçışırlar. Bu hareket oyuna ilgiyi daha da kamçılar. Ortada arap köle kızı över, artırmayla köle satışını başlatır. Oradan buradan abuk sabuk artırıcıların çoğaldığı bir zamanda biri, kölenin marifetini görelim der. Davul zurna ile meydanda gençlerle birlikte oynatırlar. Bir ara köle kızı gençler kaçırırlar, arap da bağıra çağıra koşarak sahneden ayrılır.

Bu yazının çıkış fikri, Hürriyet gazetesinin geçen pazar günküinsan kaynakları ekinde ersan özer ile yapılan röportaj oldu. böyle röportajları çok severim hele ki işin içinde başarılı bir türk (girişimci) varsa. Ersan özer’i belki hatırlamayanlar olabilir hemen hatırlatayım; kendisi aralarında itiraf.com(haber), siberalem.com, ideefixe.com (haberi), İstanbul.net ve şu sıralarda da uzmantv.com projesi ile yer alan çok başarılı biri. son günlerde işler iyi gitmese de. Bakmayın siz bazı dünya insanlığının bazen bizi Arap gibi görmesine, zannetmesine; halbuki dünya çapında bir çok sporcumuz, iş adam/kadın larımız, markalarımız, bankalarımız, kulüplerimiz (Fenerbahçe, g.saray ve Beşiktaş, efes pilsen) var ve herkes onları, yaptıkları işleri, markalarını tanıyor. Örnek mi istiyorsunuz? Alın size dayanıklı tüketim alanında ülkemizin en büyük 2 firması arçelik ve vestel. Kendi alanlarında En büyük 500 firma arasındalar. Ha keza bankacılıkta öyle. Akbank, iş bankası, finansbank(yunanlılara gitti), oyak bank(Hollandalı ing bank satın aldı), dışbank (sonradan fortis oldu) ve Garanti bankası. üst düzey bankalar ve hepside bu konuda çok başarılılar. bazılarının yabancılara satılması iyi mi, kötü mü oldu konusu ayrı ama benim şahsi fikrim soruyorsanız pek iyi olmadı derim.. Gelelim sporcularımıza nbade oynayan hidayet(hedo) Türkoğlu ve Mehmet okur (memo resmi web sitesi). Artık onları bilmeyen yok sanırım. İşadamlarımız rahmetli olanVehbi koç ve Sakıp sabancı arkalarında dev markaları yeni kuşaklara bıraktılar.mustafa koç, Ferit şahenk ve sayamadığım diğerleri hepsi çok başarılı.

Her şey iyi güzel de her yerde üst düzey konumdayız ama bilgi teknolojisi olma yolunda uçar hızla(!) giden ülkemizde internette durum ne peki? Yani işin özü ülkemizden çıkan bir web uygulaması, web sitesi interneti sallayabilir mi? İşte yukarıda yazdığım güzel örnekleri burada maalesef göremiyoruz ve maalesef cevap (şimdilik) hayır bunun belli başlı kısa sebepleri var onları yazalım:
1. elinde projesi olan kişilerin ekonomik yetersizlikleri
2. uygulamaya dönük sıkıntılar
3. özgün, yaratıcı fikirler bulamamak
4. yabancı dil sıkıntısı (halbuki dünya türk olsa hepsi çözülecek(!) )

Elbette ülkemizden bir google, yahoo, microsoft gibi devlerin çıkmasını zaten beklemiyoruz ama alanında da özgün siteler bulmakta çok zor, çıkan olunca da işi yüzüne gözüne bulaştırıyor. Örneklerle başlayalım isterseniz. Herkesin tanıdığı blograzzi mesela.ilk açıldığında herkesin çok büyük ümit bağladığı yeni nesil (web 2.0) bir toplist olmaktan öteye gidemeyen, adam kayıran ve başlangıcından bugüne kadar sürüsüne bereket yanlış adımlar atan blograzzi. Hadi işi bilen biri (arda kutsal) yapmasa bunu acemiliğe vereceğim ama işi bilen(!) birisi yapınca vahim bir durum alıyor. Şu sıralar herkes blograzziden şikayetçi. Webrazzi ne kadar güzelse blograzzi de o kadar kötü durumda. Acı ama gerçek. Yanılıyorsam lütfen düzeltin.

Geçelim oyyla.com sitesine buraya yerli malı digg diyebiliriz. burada da durum aynı ilk başlarda durum fena değildi ama sonradan havası kaçan gazoz sendromu burada da kendini gösteriyor. digg etkisi hiçbir zaman olmayacak, olamaz. her zaman ilk yapılan, ilk bulan malı götürdüğü için oyyla.com da maalesef başarısız kalıyor. Tusul.com ve webiket.com da bulunuyor ama şu sıralarda tusul.com lider gibi. Webiket ise düşüşlerde. Gelelim sosyalleşmeye çalışan web sitelerimize. İlk başlarda ortalığı yonja.com (haber) ve zurna.com silip süpürüyordu sonra şehre facebook adında biri geldi pir geldi hiçbiri artık eskisi gibi iş yapamaz oldu. Evimizin bakkalı Sosyomat dahil. Halbuki etiketleme (tag) mantığı üzerinden sosyomat daha da farklı olabilir. Orkut.com da durum biraz farklı alman gurbetçi stili gibi ne desem yalan olur ama oldukça popüler olduğu su götürmez bir gerçek. netlog ise profile bakıp kız bulmak isteyenlerin adresi istiyor.us ve webdeki.net ise var mı yok mu belli değil? Gittigidiyor’a bakalım hah evet belki de elle tutulur birkaç siteden birisi ebay sağolsun o da olmasa ne kullanacaklardı değil mi? Her ne olursa olsun başlı başına bir başarı örneğidir. Sonra bir mynet var ki kendisini çok severim nette hiç aklıma bile gelmez bırakın hiç gelmesin. youtube popüler olunca hemen tam türk işi pikniktube çıktı sonra izlesene.com, vidivodo.com vs vs. cember.net vardı o da satıldı nokta.com var ki epey şirket satın aldılar ama onlarda Türkiye sınırlarında büyük olmaya oynuyorlar gibi, çözemedim. İnşallah devamını getirirler. Fotokritik.com var epey güzel, tutuluyor ama onda da bir şeyler eksik gibi yerelleşelim güzelleşelim muhabbeti. belki de tek güzel olan site yemeksepeti.com.konuyla ilgili haberi.

Web 2.0 ile ilgili yazıların yazıldığı Read/Write Web sitesinde Türkiye’deki popüler web uygulamalarından bahsedilmiş.

Yazıda Yonja.com, Orkut.com, Zurna.com,Blogcu.com … gibi popüler web uygulamaları yer alıyor.

Pilli.com‘dan da kıyıda köşede bahsedilmiş işte :p