bildirgec.org

bundan tam 15 yıl önce microsoft‘un windows işletim sistemi ile bütünleşik olarak sunduğu; spyglass mosaic‘i taban alarak geliştirdiği web tarayıcısı internet explorer’ın, bu yazımda ne aşamalardan geçtiğini, rakipleri arasından nasıl sıyrılıp zirveye ulaştığını ve ardından tahtını şu sıralarda nasıl, kimlere devrediyor olduğunu inceleyeceğiz.

• o yılların hakim tarayıcısı olan netscape navigator‘un ie’ye en büyük rakip olduğu zamanlardı. ie piyasaya henüz girmiş ve zaman içinde gelişerek ilerliyordu.

işte ie’nin sürümleri ve gelişmeleri, rakipleri, yükselişi ve bugün yavaş yavaş tercih edilmemeye başlanması hakkında konuşma vakti…

İnternette en çok sevdiğimiz siteleri gezmek için kullandığımız yegane araçtır şu tarayıcılar. Onlar çıktıktan sonra hayat ve internet hiçbir zaman bir daha eskisi gibi olamayacak şekilde değişti.

Bir program için uzun ve zengin bir geçmişleri vardır. Ve bu geçmiş market savaşları ile doludur. Geçmişten bugüne tarayıcı endüstrisine bir göz atalım.

1991

Nexus

Daha sonradan nexus ismini alacak olan worldwideweb tarayıcısı çıktı. ilk grafik tarayıcı olarak tarihe geçti. Ayrıca html düzenleyicisi ile direk gördüğünü değiştir (WYSIWYG) dönemi başlamış oldu. internet kaşifi olarak da alınan Tim Berners-Lee tarafından geliştirildi.

1993

Mosaic

internetin hakla açılması ile Mosaic tarayıcısı oldukça popülerlik kazandı. günümüzdeki tarayıcılar halen daha mosaic tasarımcıları tarafından geliştirilen ilkeler doğrultusunda tasarım yapıyorlar. tarayıcı dünyasına oldukça temel fonksiyonellikler kazandırdı.

Bir dönem Internet Explorer ve Netscape arasında uzun süre devam eden “tarayıcı savaşı” sonunda Explorer‘ın galip gelmesiyle sonuçlanmıştı.

Microsoft bu başarının verdiği rehavetle tarayıcı konusunda derin bir uykuya dalmış ve uzun süre Internet Exlorer 6.0′ı piyasada tutmuştu. Firefox‘un piyasaya çıkması ve artan baskılar sonucu Explorer 7.0‘ı adeta çıkarmak zorunda bırakılmıştı.

teknoloji firması kullanıcılarına yeni bir şeyler sunması gerekirken kullanıcılar microsoft‘u zorladı, en uzun kullanıma sahip ve halen en çok kullanılan sürüm Explorer 6.0’da “sekmeli tarama” olmaması çoğu kullanıcıyı firefox veya diğer tarayıcıları kullanmaya itti.

Uzun zamandır tahtında sarsılmadan oturan Internet Explorer, küçük miktarlarda olsa pazar payı kaybetmeye başladı. Netscape ile Internet Explorer arasındaki “rekabet” daha çok “yenilik” ve “farklı”arayış arzusu içinde olan biz kullanıcılara daha “keyifli sörf” yapmamızı sağladı. Bu tatlı rekabette ortaya çıkan yeni tarayıcılar “Internet Explorer”‘ı gelişmeye zorluyor.

Microsoft’un HTML 5 tartışmalarına katılması ve büyük rakibi Google‘ında “internet uygulamalarıyla” ve bulut bilgi işlem (Cloud Computing – kullanıcıların internet üzerinde donanım-yazılım bağımlılığına veya kurulumuna ihtiyaç duymaksızın internet hizmetlerine erişmesi) çalışmaları ile rakibine meydan okuyor.

“Internet tarayıcıları” artık sadece “sörf aracı” olmaktan çıkıp bir “bilgisayar” gibi, bilgi işlem uygulamalarının bir parçası haline geldi. Google Docs ortaya çıkmasaydı, Microsoft online uygulamalarını çıkarmış olmazdı. Yakın gelecekte bilgisayardan oyun oynamak, müzik dinlemek, video izlemek tarihe geçebilir. Çünkü artık bunların hepsini internetten yapıyoruz. Internet tarayıcıları, işletim sistemi içirisinde her bir uygulamanın yaptığı herşeyi kendi içlerinde birleştirip başarmaya uğraşıyorlar.

Artık internet tarayıcıları bir zamanlar olduğundan çok daha fonksiyonel ve esnek hale geldi. Bu çeşitlilik her geçen gün tarayıcıların özelliklerinin gelişmesini sağlıyor. “Modern” ve “güncel” bir internet tarayıcı kullanmak, yeni internet uygulamalarını bütün işlevselliğinden yararlanmak için çok önemli.
Eski sürümler hem gereken teknolojik standartlara uyumlu değil hem de bazı yeni html “özellikleri” ve javascript vb. uygulamaları desteklemiyor. Örneğin
Explorer 6 “”png dosyasını “desteklemiyor”.

google chrome

Google chrome hakkında yazmayan bir siteye rastlamak oldukça zor. Bende yeni tarayıcı hakkında bir kaç bilgi verdim. Bilgi verilmesine veya araştırılmasına karşı değilim ama iş iyice çığrından çıktı gibi. Resmen sansasyonel bir olay yaratıldı. Sanki google küresel ısınmaya çare buldu. O kadar yazdık çizdikki gerçekten neredeyse chromenin önünde eğilecez. Bu kadar olmasının ne gereği var. Yıllardır tarayıcı piyasasında mücadele veren tarayıcılar kimi zaman tatlı kimi zaman ezici olaylarla hep gündemimizdeydi. Anlaşıp gidiyorduk açıkçası. Yeni bir tarayıcının gelmesi bu rekabeti ve savaşı kızdırır diye düşünmüştüm. Ama chrome tepeden inmeyi başardı. Resmen savaş alanına bir atom bombası attı.

Ben tekelciliğe karşı bir insanım. Microsoftun yıllardır media player, IE gibi programları işletim sistemiyle birlikte vermesinden kaynaklı bir tekelcilik yolu izlemesinede karşıyım. Buna karşı olanlar alternatiflere yönelip, açık kaynak kodlu yazılımları geliştirerek bunun önüne geçmeye çalışıyor. Bu büyük bir olay aslında. Tüm dünyadan geliştiriciler bir arada buna müdahale edebiliyor.

yine aynı konu gündeme gelmiş bildirgeç‘te. en iyi tarayıcı hangisi?

ben de opera kullanıyorum. tarayıcı konusunda hele ki ‘en iyi tarayıcı’ konusunda bir uzlaşmaya varmamız zor. çünkü; her kullanıcının bilgi birikimi, kullanım düzeyi ve ihtiyaçları farklı.

yeni alternatifimiz eski tarayıcımız Internet Explorer 7

ie, firefox ve opera’nın bazı özellikleri eklenmiş hali olan ie7 ile tekrar göz doldurmaya başladı. ie7 + ie7pro
eklentisi ikilisi firefox ve opera ile yarışabilecek hale gelmiş gibi görünüyor.

Firefox ile Internet Explorer arasındaki çekişmenin gündemde olduğu zamanda, insanları milisaniye cinsinden açılış süresi ve java script yükleme süresi gibi teknik detaylara boğan* veya kullanım verilerini temel alan yazılardan* geçilmiyordu.

BBspot’ın uzun bir zaman önce yayınladığı makalede ise, daha sonra karşılaştırma yapanlara ders niteliğinde teknikler** kullanılmış ama o karmaşada gözden kaçmış sanırım.

MS Firefox

microsoft firefox‘un başarısını çekememiş olacak ki kendisi de Microsoft Firefox 2007 adı altında bir yazılım çıkarmış.
Programı burdan indirebilirsiniz.
Şaka gibi dimi 🙂

opera firefox çekişmesine farklı bir yaklaşım bir de operanın penceresinden bakalım.bana sorarsanız aklım (açık kaynaklı olduğu için) firefox diyor, kalbim opera ama ikisinin de ie den iyi olduğu ortada.

tarayıcı savaşları devam ediyor

internet-explorer 7 beta 2‘nin duyurulmasıyla kızışan tarayıcı savaşları konusunda sdn‘den güzel bir yazı.