Ekranoplan, bir süredir zamazing’e göndermeyi düşündüğüm, fakat derinlerinde zamazing’i aşan bilgilerin varlığıyla gaza gelip hafif’in sol yakasına çiçek misali kondurmak istediğim bir konuydu.

Korabl-Maket, en büyük ekranoplan
Korabl-Maket, en büyük ekranoplan

Ekranoplan ya da henüz resmi olarak adı konulmadan önce Amerikalı casuslar tarafından “Hazar Canavarı” olarak tanımlanan bu taşıt; her türlü düz yüzeyde kullanılabilen, kanatları normal bir uçağın yarısı uzunlukta ve yüzeyden sadece birkaç metre uzaklaşmak suretiyle yer etkisinin (Bkz. orjinal Ground Effect) gözüne gözüne vurarak hem enerji tasarrufunun haddinde çalışıyor, hem de düşman radarlarına yakalanmamayı başarabiliyormuş.Rostislav Evgenievich Alexeev (1916-1980) tarafından geliştirilmiş bu icat soğuk savaş döneminde Hazar Denizinde bol bol görülebiliyormuş ve teknoloji uzun yıllar Rusya’da saklanmış. Keza yukarıda resmini gördüğünüz Korabl-Maket (KM) adındaki bilinen en büyük ekranoplan çok gizli askeri bir projeymiş o yıllarda. Bana pek inandırıcı gelmese de tam 984 gross ton yük taşıma kapasitesine sahip bu yaratık 100 metreden uzun, 531 gross ton ağırlığında ve saatte 400 km hıza erişebiliyormuş. 1987 yılında Karadeniz’de hizmete başlayan Lun-class adındaki bir modeli ise 550 kms hız yapabiliyormuş.Rostislav Alexeev ayrıca sualtı kanat modelini icat eden kişi. Hydrofoil ya da deniz otobüsü olarak bilinen bu tür ulaşım araçları su üzerinde yüksek hızlara ulaşabiliyorlar.Rostislav Alexeev tarafından tasarlanan en popüler Hydrofoil’lerden biri olan Raketa-1 1957 yılında üretilmiş.

Raketa, deniz otobüsü
Raketa, deniz otobüsü

30 yolcu taşıma kapasitesine sahip bu deniz otobüsü uzun yıllar boyunca 420 kiliometrelik bir hatta Volga Nehri üzerinde hizmet vermiş.1900 yılında üretimine başlanan bir diğer model Voskhod ülkemiz tarafından da satın alınmış.

Voskhod, eurofoil
Voskhod, eurofoil

Ekranoplan’a geri dönecek olursak, sekiz adet gövdede ve iki adet kuyruk kısmında olmak üzere toplam on adet Dobryin VD-7 modeli turbojet monte edilmiş KM, ilk olarak Kasım 1966’da havalanmış. İlk deneyimlerden sonra ebatlarında birçok değişiklik yapılan KM, 1980 yılında pilotaj hatası nedeniyle kırıma uğramış. Rostislav Alexeev, bu projenin devam ettiği esnada askeri amaçlı taşıma görevlerinde kullanılmak üzere orta boy bir araç için çalışmalar yürütmüş ve ortaya A-90 Orlyonok çıkmış.

A-90 Orlyonok
A-90 Orlyonok

Diğerinden daha hafif olan ve 150 personel kapasiteli bu araç 400 kms hıza erişebiliyormuş.Rostislav Alexeev 1980 yılında KM’nin kırımı sonrasında Deniz Kuvvetleri tarafından bu projeden alınmış ve hayatının geri kalanını tüm bu bilimsel hadiselerden uzakta, yoğun sportif faaliyetlerle geçirmiş. Neden sonra 1980 senesinde de vefat etmiş.Sovyetler Birliğinin dağılmasından sonra Rostislav’ın çalışmaları da dünyanın geri kalanı ile paylaşılmaya başlanmış. Kendisi bugün “yer etkisi araçları” (Bkz. Ground Effect Vehicle) konusunun babası olarak kabul edilmektedir.Kaynaklar:* In search of the Caspian Sea Monster* List of ground effect vehicles* Rostislav Evgenievich Alexeev* The Caspian Sea Monster Video* How the ekranoplan works