Sadece Internet’te olanları getiren değil, geçmişi, şimdiyi ve geleceği analiz eden “arama motoru” ya da “analiz motoru”. Yani armut pişsin ağzınıza düşsün…
RecordedFuture.com
Internetin şeklini ciddi anlamda değiştiren arama motorlarını biliyorsunuz… Eskiden amaçsızca dolandığımız, bir sayfadan diğerine atlarken samanlıkta iğne aradığımız bir ağ vardı.Önce Yahoo, Webcrawler ve Lycos ardından Altavista,ve en son da Google bu alemin şeklini sonsuza dek değiştirdi. Gittikçe akıllandılar ve doğru sonuçları, çabuk getirmeyi becerebilir oldular.
“Temporal analysis/Zamansal Analiz”
Şimdi bahsedeceğim arama motoru ise size sadece web’de olanları getirmiyor. Geçmişi, şimdiyi ve geleceği analiz ediyor ve armudu pişirip ağzınıza layık şekilde sunuyor.
Massachusetts, Amerika’da 2008’de kurulmuş olan 16 kişilik bir şirket, RecordedFuture. İki ortağından birisi Google, diğeri In-Q-tel yani CIA’in teknoloji yatırım şirketi. Recorded Future Internet’te haber kanalları, gazeteler, bloglar, twitter ve facebook hesaplarımızın halka açık kısımlarını, haber gruplarında paylaşılan mailler de dahil olmak üzere tarıyor.
İlk adım
İletişim fakültelerinde ve habercilik kitaplarında kaynağı belirten 6N ve 1K sorularının cevaplarını dil bilimi yöntemlerinden faydalanarak çıkarıp bir veritabanına atıyor. 6N 1K’yı toparlarsak bunlar; Ne? Ne zaman? Nerede? Nasıl? Neden? Nereden? Kim?.
ikinci adım
En sonunda bu işlenmiş veri ayıklanarak veri madenciliğinde kullanılan çeşitli algoritmalarlarla size görsel olarak sunulmaya başlıyor. Nedir bu sözü edilen algoritmalar; Markov zincirleri, Sinir ağları ve uçdeğerler (outlier) için basit istatistik.
son adım
Şimdi bu ve buna benzer, web bazlı olsun olmasın, temporal analiz yazılımları ile yapılabilecekleri özetleyelim;Finansal analizler: belli bir firma ya da bir ülke ile ilgili ileriye dönük bilgiler analiz edilebilir. Internette yazan çizen analistlerden, blog yazarlarına, makalelere yorum yapan okuyuculara kadar herkesin piyasa beklentileri takip edilip yatırımlar bu öngörülere göre yapılabilmektedır. (Beklenenden de başarılı olunan bir alan.)
Medya analizi: Medyada çıkan haberlerin analizleri yapılarak siyasi liderlerin hangi görüşlere yakın olduğu, kimlerden daha çok etkilendikleri bulunabilir.
Açık istihbarat: örneğin Iran’ın çeşitli tesislerine kim hangi tip yazılım satmış ve hangi firmaların elektronik sistemleri bulunmakta oluduğu incelenebilir. ( Bu adım CIA’in bu firma ile ilgilenme nedenlerinin muhtemeln başında gelmekte.)
Terörizm Analizleri: İnternet’te çıkan ve farklı dillerdeki terörist açıklamaları incelenerek bilgilerin akış hızı ve zamanlaması ile olası terör saldırıları veya teröristlerin kabiliyetleri ile ilgili bilgiler ön görülebilir.
Rakabet Analizleri: Firmalar piyasadaki rakip şirketlerin hanig teknolojilere ve hangi müşteri gruplarına ağırlık vereceğini öngörebilir. Yeni ürün girişleri veya piyasadaki boşlukları bu sayede fark edebilir.
Aşağıda ise böyle bir sistemin çalışma şemasını bulabilirsiniz:
çalışma şeması
Ne dersiniz, sizce bu tarz analizler kullanmayan;Bankalarımızın,İmalatçırımızın,Elektronik sanayimizin,Turizmcilerimizin,İstihbaratçılarımızın,Dünya ile rekabet şansı olabilir mi?“Bilişim Devrimi” İnternet’ti geçti, şimdi “Bilgi Keşfi Devrimi/Knowledge Discovery Revolution” zamanı…
