“biz” e göre anormal; ya kendine göre?
Psikoloji ve Felsefe alanından önemli isimler Normalliği tartışa dursun; Normallik kavramı hala bireyin tam ensesinin üzerinde Demokles’in Kılıcı gibi sallanmaktadır, üstelik kılıca bağlı at ipi de giderek incelmektedir.Bu yüzden genellikle yalnız kalma, toplumun dışına itilme, ayıplanma, aforoz edilme ve onaylanmama gibi onlarca korkumuz sebebiyle toplumca kabul edilen tüm normlara uymaya çalışır ve en başta kendimize ve çevremize Normal olduğumuzu göstermeye çabalarız.Arada bir, ya çok cesur oldukları için, ya da bizlerin sahip olduğundan çok daha fazla özgüvene sahip oldukları için; zavallılığı kısacık oluşundan doğan ve zaten öyle ya da böyle bitecek olan ömürlerini bir de o kılıcın altında korkuyla tüketmeyecek kadar muhteşem insanlar çıkar. Diane Arbus işte o cesur ve muhteşem insanlardandır.
“biz” e göre anormal; ya kendine göre?
FUR ise bu cesur insanın hayatını, Nicole Kidman (Diane Arbus), Robert Downey Jr (Lionel), Ty Burrel (Allan Arbus) gibi çok başarılı ve bir o kadar Norm Dışı oyuncularla beyaz perdeye taşıyor.
Film, 1923 yılında; zenginliği, aile reisinin kürk imparatorluğundan gelen, Yahudi bir ailenin çocuğu olarak doğan Diane Arbus‘un sonu nedeni hala bilinmeyen intiharla biten yaşamını ele alıyor. Ancak izleyecekleriniz Arbus’u intihara sürükleyen koşullarla ya da intiharıyla ilgili değil. Film 1923 Newyork City’sinde bile olsa farklı bi insan, özellikle de kadın olma durumuna çeviriyor vizörü. Ancak bu öyle bi fark ki, Diane Arbus’u farklı kılan şey tam da toplumca farklı, öteki, anormal sayılan kimliklere olan ilgisi. Bu sebeple de yaşadığı zaman göre oldukçe sert bir fotoğraf dili üretiyor Arbus ve pek çok yetenekli sanatçı gibi asıl ilgiyi ölümünden sonra görmeye başlıyor. Steven Shainberg tarafından yönetilen filmin senaryosu Patricia Bosworth’un kitabından, Erin Cressida Wilson ve Patricia Boswort tarafından senaryolaştırılmış. Oldukça etkileyici müziklerinin altında Carter Burwell imzası taşıyan filmin görüntü yönetmeni Bill Pope…Kısaca oyuncuların performansları ve senaryo üzerinden gidersek, Nicole Kidman yine her zamanki olağanüstlüğüyle muhteşem bir oyunculuk sergiliyor. Zengin bir burjuva aileden gelen asi ruhlu Diane Arbus perdede burjuva ahlakının ve normlarını tümüne birden savaş bayrağını açarken, Nicole Kidman yok oluyor ve siz sadece Bayan Arbus’un yaşamına tanıklık ediyorsunuz. Dolayısıyla özellikle The Hours / Saatler filmindeki Wirginia Wolf performansıyla oyunculuğunu bambaşka zirvelere çıkaran Kidman fotoğraf sanatının Sylvia Plath’ı sayılan Arbus’un yaşamını da aynı ustalıkla işliyor. Ty Burrel ise döneminin ataerkilliğini taşımayan eş Allan Arbus rolüyle son derece titiz, temiz, çalışılmış bir oyunculuk sunuyor. Robert Downey Jr ise kişisel yaşamında da anormal olmanın ne demek olduğunu dibine kadar hatmetmiş bir oyuncu olarak coşku belleğinde birikmiş ne varsa yeteneğiyle harmanlayıp seyircisine sunuyor.Filmin fragmanı da meraklıları için burada.Bizlere düşen normal hayatlarımızda, normal yollardan bu filmin normal bir dvd sini alıp, normal evimizdeki normal koşullarda izlemek.Yine de bu filmde de zihinsel bir efor harcamak isteyenler olabileceğini düşündüğümden öncelikle sıkı bir Diane Arbus okuması öneririm, Filme bir fantezi gözüyle değil de yaşadığı yıllar için oldukça Anormal sayılan bir kadın sanatçının acıları üzerinden bakmak ve normal olan ile anormal olanın ne olduğuna kafa yormak filden alınacak zevki katlayacaktır.Yazının sonuna meraklısı için tadımlık bir ekleme yapmak keyifli olacak. Diane Abus kendi cümleleriyle kendini şöyle anlatıyor; “Onlara tapmaya başladım ve hala da tapıyorum… Onlar elbette ki en iyi arkadaşlarım değiller ancak bana farklı hissettiriyorlar. Hayatları bir efsane ve bu efsanede yoğun bir kalite var. Bir peri masalında sizi durdurup, soru sorabilecek insanlar gibiler. Çoğu insan, onların hayatları boyunca pek çok travmayla başa çıkmak zorunda olduğunu düşünür, halbuki onlar; travmalarıyla doğuyorlar! Onlar hayattaki sınavlarını çoktan vermişler. Onlar kesinlikle seçkin, onlar aristokrat!Ve Arbus’un vizöründen bize kalanlar;
