Şamanizm; olayların teorik kısmına bile vakıf olamayan batılı araştırmacılar tarafından çok tanrıcılık, islamiyetin koruyuculuğunu savunanlarca ise, kötülemek maksadıyla, büyücülük ya da sihirbazlık olarak tanımlanan, fakat bu kısır tanımlamaların çok daha ötesinde, belki de insanoğlunun tabiatına en uygun inanç sistemi olarak karşımıza çıkan yaşam biçimi, din…
Dünyanın hemen her bölgesinde, Avustralya da Aborjinlerin, Afrika da ilkel kabilelerin, Avrupa da Fin ve Baltık halklarının, Kuzey Amerika da Kızılderililerin ve Güney Amerika da Amazon yerlilerinin, ama en şiddetli biçimiyle orta Asya da ki bozkır kavimlerinin yaşam biçimi olarak karşımıza çıkan bu din doğayla bütünleşebilmenin, ölümü ve yaşamı anlayabilmenin ortak dili aynı zamanda… Türklerin en eski dinidir şamanizmdir. Zaten, bir takım iddialara göre de, baskın yönleriyle islamiyeti de etkilemiş ve bu gün tasavvuf olarak tanımlanan düşünce sisteminin önemli parçalarından birisini meydana getirmiştir. Orta Asya da ki Şamanlar (kamlar) müzik ve dansın eşliğinde transa geçerek, ağızlarından köpükler saçarak, titreyerek ve çığlıklar atarak iyi ruhların tanrısına, gökyüzü tanrısı Ülgen’e kendi kavimleri için bolluk, yeraltındaki kötü ruhların tanrısı Erlik Han’ada düşmanları için hastalık ve felaket dilerlerdi. Bakın Cemal Şener Şamanizmin tanımını nasıl yapmış… “Şamanizm, trans durumuna geçebilme yeteneğine sahip kimselerin, doğaüstü varlıklarla ilişkiler kurarak onların güçlerini toplum yararına kullanmaları amacına yönelik olarak yapılan dinsel törenlerdir.”
