bildirgec.org

insanat bahçesi hakkında tüm yazılar

insanat bahçeleri

funyeli abdullah | 03 May 2007 09:13

Tuareg kabilesinin sergilendiği bir gösteriye ait kartpostal
Tuareg kabilesinin sergilendiği bir gösteriye ait kartpostal

Sömürgecilik ve insan teşhiri

İnsanat bahçeleri isimlerinden de anlaşılacağı üzere insanların teşhir edildiği gösteri yerleri. Bu yerlerde teşhir edilen insanlar genellikle farklı etnik gruplardan yada yapısal olarak normlara uymayan kişilerden oluşuyor. Avrupalıların bu ilginçliklerle ilk defa karşılaşmalarının ve zihinsel olarak bu insanları aslında tam olarak insan saymamalarının müsebbibi olarak sömürgecilik insan teşhirciliğinin temelini oluşturuyor. Kristof Kolomb ve taifesinin yeni dünyada buldukları yerlileri Avrupa’ya getirip insanlara göstermeleriyle insanat bahçeleri tarih sahnesinde ilk defa vücut bulmuş oluyor. İnsanın kendinden farklı olana, ucube addettiğine olan vahşi merakı; günümüze kadar bu utanç verici mirasın taşınmasına yardımcı olmuş. İlk defa bu tarz gösterileri gerçekleştirenlerin bu insansı yaratıkların sergilenmesini herhangi bir Avrupalı insanın sergilenmesiyle aynı kefeye koymadıkları aşikar. Amerika’daki İspanyol yağmasına temel teşkil eden buralardaki yerlilerin bir ruha sahip olmadıkları iddiası, sonraları Sosyal Darwinizm ve Bilimsel Irkçılık tarafından sahiplenilmiş bu insanların ilkelliğine kanaat getirilerek ileriye götürülmüş. Sonuçta insanların teşhir edilmesi hayat tarzları arasındaki hiyerarşiye olan inanç ve kültürel farklılığa yönelen bir merakın eseri olarak halen yürürlükte.