bildirgec.org

fabl hakkında tüm yazılar

Ezop Masalları

puella | 12 October 2009 10:48

Dünyanın bütün coğrafyalarında, bütün kültürlerinde rastlarız masallara. Her birinin kökenine indiğimizde ise, karşılaştığımız ilk masallar hemen hemen hep hayvanlar üzerinedir. Bunun nedeni, hayvanların ilk insan topluluklarının hayatında önemli bir yer tutmaları olabilir. Belki de sadece insanların kendilerini gizleme ihtiyacından kaynaklanmaktadır.

Diego Velázquez'e ait Ezop tablosu
Diego Velázquez’e ait Ezop tablosu

Edebiyatta genel olarak fabl türüne giren hayvan masallarına ait, ilk yazılı örneklere Hititler’de rastlanır. Hititler fablları taş tabletler üzerine yazıp resimlemişlerdir. İsmen bilinen ilk fabl anlatıcısı ise, sadece Yunan kültüründe değil, tüm dünyada bir efsane haline gelmiş Ezop (Aesop ya da Æsop (Yunanca Aisopos))’tur.

Ezop, M.Ö. 620-560 yılları arasında Antik Yunan’da yaşadığına inanılan bir köledir. İnanılan diyoruz; çünkü Herodotus’un kesinlik taşıyan ifadelerine rağmen, doğduğu yer dahi belirsizliğini koruyan – Trakya, Frigya, Mısır, Etiyopya, Sisam, Atina ya da Sart – ve ölümü ile de çelişkili bilgiler bulunan Ezop, pek çok tarihçiye göre bir mit olmaktan öteye gidememiştir. Herodotus’a göre ise Ezop, M.Ö. VI. yüzyılda Sisam’da yaşamıştır. Firavun Amasis’in iktidarına denk düşen bu yıllarda, Ezop’un bir soylunun kölesi olduğundan bahseder ünlü tarihçi. Masallar konusundaki yaratıcılığının yanı sıra, diğer pek çok konudaki yeteneğini takdir eden sahibi tarafından, sonunda özgür bırakılır. Ancak özgürlüğün tadına yeteri kadar varamayacaktır Ezop.

çocuk edebiyatı

asiti kacmis kola | 05 February 2008 13:58

bir varmış, bir yokmuş, evvel zaman içinde...
bir varmış, bir yokmuş, evvel zaman içinde…

çocuk edebiyatı; doğumdan ergenlik dönemine kadar süregelen çocukluk döneminde, çocukların dil, kültür, ahlak ve psikolojik gelişimlerini destekleyen edebiyat türü anlamına gelir. çocuk edebiyatı, hemen hemen her edebiyat çeşidinde faaliyet gösterir. tiyatro, masal, hikaye ve şiir gibi.
çocukların yetersiz dünya deneyimleri ve gelişimini tamamlamamış zihin dünyaları onların yetişkilerden farklı edebi eserler okumasını gerektirir.
-okuma-yazma bilmeyen okul öncesi çocuklar için hazırlanan kitaplarda genellikle hayal gücünü destekleyici konular işlenir.
-7 ile 9 yaş arasındaki çocuk kitapları somut kavramlarla ilgilidir.
-9 ile 12 yaş arasındaki çocuk kitapları soyut kavramların kazanımı ile ilgilidir.
-12 ile 14 yaş arası kitaplar ise dünya ve hayatla ilgilidir.
çocuk edebiyatının tarihçesine bakmak gerekirse;
-kitabın olmadığı devirlerde çocuklara kahramanlık ve milliyetçilik duygularını kazandırmak için mitolojik efsaneler ve eğlendirici ballad kullanılırdı.
-15. yüzyılda nesilden nesile aktarılan bu efsane ve balladlar matbaanın icadıyla yetişkinler için basıldı.
-17. yüzyılda teknolojik gelişmeler sayesinde edebiyat gelişti ve çocuk edebiyatı edebi bir dal kabul edildi. bu dönemde basılan çocuk kitapları; Kül Kedisi”, “Parmak Çocuk”, “Mavi Sakal”, “Kırmızı Başlıklı Kız”, “Çizmeli Kedi”, Uyuyan Güzel”dir.
Dünya edebiyatında çocuklar için yazılmış meşhur kitaplar arasında Geçmiş Günlerin Masalları, La Fontaine’nin Fablleri, Grimm Kardeşlerin masalları, Pinokyo, Binbir Gece Masalları sayılabilir.
türkiye’ye baktığımızda ise Ömer Seyfettin, Kemalettin Tuğcu, Yaşar Kemal, Aziz Nesin’in çocuk kitapları çocuk edebiyatının en güzel örneklerindendir.
günümüzde Yalvaç Ural ve Gülten Dayıoğlu çocuk edebiyatına yönelik kitaplar yazar.
bir de kuşkusuz her ne kadar büyüklerinde büyük ilgisini çekse bile çocuklar için yazıldığı yazarı tarafından bizzat söylenen harry potter serisini anmakta da yarar var.
konuyla ilgili ilginç bir bilgi:
Robinson Crusoe, Gulliver’in Gezileri, Alice Harikalar Diyarında kitapları bilinenin aksine çocuklar için değil, yetişkinler için yazılmış kitaplardır.