A. Internet Tasarımı Genel Kuralları1. UyumBirden fazla parçadan oluşan tüm kavramlar gibi, Internet üzerinde yapılan tasarımlardan da beklenen şey sistemi oluşturan tüm parçaların birbirleriyle uyum içerisinde oldukları hissini uyandırmasıdır.1. a. Görsel UyumSayfalar arasında gezinen kullanıcıların, sistemin her alt sayfasında benzer yazı karakterleriyle karşılanması gerekir. Başlıkların çeşitleri sabit ve kullanıldıkları amaç da sabit olmalıdır.Gerçek: Kullanıcıların bir sayfa hakkındaki izleniminin büyük bir bölümü, sayfa açılırkenki ilk 10 saniyede gördükleri / okuduklarına dayanır.Bu yüzden, kullanıcının ihtiyaç duyacağı veya sayfanın yapılma amacını oluşturan navigasyon nesnelerini sayfanın mümkün olduğunca üst kısımlarına yerleştirilmesi gerekir.1. b. Navigasyon UyumuSıkça rastlanan bir sorun, navigasyon menülerinin tutarsızlığıdır. Kullanıcıların sizden, sitenizin nasıl gezilmesini istediğinize dair aldıkları söz giriş sayfanızdır. Giriş sayfanızda genel olarak iki katlı bir navigasyon menüsü yapısı kullanabilirsiniz. Böylece kullanıcılar ilk menüden yaptıkları seçime bağlı olan içeriği, ikinci menüden yapacakları seçimle özelleştirebilirler.Fiziksel olarak bu navigasyon alanlarının yer ve görüntülerini sabitleyerek, kullanıcılarınızın zihninde sitenizin bir şablonunu yerleştirmiş olursunuz. Bu sayede kullanıcılar herhangi bir alt sayfadan bahsedildiğinde, oraya hangi menü adımlarından gerçerek geldiğini hatırlayacak ve sisteminize alışacaklardır.Sisteminizi oluştururken, insanların Internet hakkında zaten bildikleri kavramlardan faydalanın. Masaüstü programcılarının kendi platformlarında sürekli sadık kaldıkları standartlar gibi, Internet geliştiricilerinin de kendi standartları olmalıdır. Her alanda kullanılan Internet sayesinde, insanların zihninde kavramlar ve beklentiler hakkında zaten oluşmuş bir jargon var. Kullanıcılar sisteminizde, neyin bir “link” olup neyin olmadığını ilk bakışta anlayabilmesi gerekir. “Geri” tuşuna bastığında, önceki sayfayı “bıraktığı şekilde” bulabilmeli ve işlemine oradan “aynı şekilde” devam edebilmelidir. Bir şeye tıkladığında, -olumlu ya da olumsuz- bir “feedback” alabilmelidir.Navigasyon menülerini, kullanıcı arayüzünün üst ve/veya sol kısımlarına koyun. İçeriği ise, orta ve/veya sağ ortaya koyun. Böylece kullanıcıların beklentileriyle çelişmeyen bir sisteminiz olur.Kullanıcılarınızın beklentilerine uygun bir sistem tasarlayın.2. “3-Click” KuralıKullanıcılar, sisteme girişten itibaren aradıkları her şeye en fazla 3 tıklama ile ulaşabilmelidir. Bu kuralın getirisi olarak, navigasyon menüleri birden fazla olabilir ve kullanıcının ihtiyaç duyabileceği hemen herşey bulunduğu sayfadaki menü içerisinde yer almalıdır. Genel eğilim, 2 derinlikli menüler kullanmaktır. İlk menüde kullanıcının etkileşebileceği kavramların genel listesi verilirken, ikinci menüde genel menüden seçtiği kavrama ilişkin detaylı alt bilgilere erişebilmesi sağlanır.3. Hedef Kitle TutarlılığıSisteminizi kimlerin kullanacağını iyi analiz edin. Çünkü bu sayede kullanıcılarınızın tarayıcılarına sisteminizin vereceği cevap, sisteminizin yüklenme hızı hakkındaki beklentileri, görselliğe verdikleri önem, içerikten beklentileri gibi kriterleri sisteminizi henüz tasarlamaya başlamadan önce elde etmiş olursunuz. Ve böylece büyük hatalar yapmaktan kurtulursunuz.Her tarayıcı için aynı görüntüyü vermek için, gerçekten yazmanız gereken kod kadar ekstra bir kod yazmanız gerekmişse ve aslında kullanıcılarınız sadece Internet Explorer kullanacaksa, bu maddeye dikkat etmemişsiniz demektir. Aynı şekilde, sisteminiz sadece “içerik sağlayıcı” olarak kullanıcılaksa ve yüksek boyutlu animasyonlara sıkça yer vermişseniz, hedef kitlenizi iyi tanımıyorsunuz demektir.Kullanıcılarınıza, asla sisteminizden beklediklerinden azını vermeyin. Ama fazlasını verdiğinizi düşündüğünüzde şunu unutmayın; sağladığınızı sandığınız her ekstrayla aslında bir şeyler de alıyorsunuz demektir.4. PerformansEn hızlı bağlantıya sahip kullanıcı kitlesine hitap eden bir sistem tasarlıyorsanız bile, ürettiğiniz sistem kullanıcılara mümkün olan en kısa sürede ihtiyacı karşılayacak en küçük boyutlu çıktıyı gönderiyor olmalıdır. Kullanıcılar herhangi bir sayfanızı kaydetmek istediğinde bunu gerçekten yapabilmelidir. Ve kaydettiği sayfayı offline çağırdığında da, ilk gördüğü görüntüyü tekrar elde edebilmelidir.Kullanıcılarınızın ihtiyaç duymadığı şeyleri görmeyebilmelerini sağlayabilmelisiniz. “Özelleştirme”, günümüzün tasarım konseptinin her geçen gün daha sık karşılaştığı bir kavram olarak kullanıcılarınıza sağlayacağınız güzel hediyelerden biridir. Kullanıcılarınız sisteminizde sık kullandığı kavramları özelleştirerek, sisteminizde daha az vakit geçirecektir. Kulağa yanlış gibi gelse de, -eğer reklamlardan kazanan bir sistemden bahsedilmiyorsa- kullanıcılar sisteminizden alacaklarını en kısa sürede alıp işlerine geri dönebilmelidir.Internette, gerçek performansın tanımı budur.Performans = (Maksimum Navigasyon rahatlığı + İçeriğin doyuruculuğu)/ Kullanıcının sistemde harcamak zorunda olduğu süre.3 bölümün 1.cisi
