Uluslararası Dünya Astronomi Birliği tarafından “Dünya Astronomi Yılı” ilan edilen 2009, Türkiye’nin de içinde bulunduğu 135 ülkede çeşitli etkinliklerle kutlanacak.”Kuşku, bilimin ana çekirdeğidir.” düşüncesine sahip olan İtalyan bilim adamı Galileo Galilei‘nin (Wikipedia TR) 1609 yılında teleskopla keşfettiği gökyüzünün büyüleyici sırları, bugün, sayıları yüzbinleri bulan matematik ve gökbilim uzmanlarının kapsamlı araştırmalarının verdiği sonuçlarla, diğer gezegenlerin şekli, yapısı ve hatta ‘yaşanabilirliği‘ bile kesin olarak öğrenilebiliyor.Dünya Astronomi Birliği ve Birleşmiş Milletler’in 2007 yılında “1609’dan 2009’a: Gökyüzü Keşfi’nin 400. Yılı” doğrultusunda “Dünya Astronomi Yılı” olarak kabul edilen 2009, özellikle ebeveynlerden, çocuklarını ‘astronomi’ye teşvik etmesi; ilgilenen gençlerin ve üniversitelerin ilgili bölümünde okuyan öğrencilerin, yıl içinde yapılacak olan gökbilimi araştırmaları ve bilim insanlarının sunduğu özel projeler gibi ilgi çekici içeriğe sahip olan etkinliklere katılması bekleniyor.
Küreselliğe öncelik veren etkinlikler, ülkemizde de Türk Astronomi Derneği tarafından organize edilecek.Özellikle çocuklar ve gençler olmak üzere, ilgilenen tüm bireylerin ‘gökyüzü ile tanışması’nı sağlamak için ülkemizde organize edilen etkinlikler şöyle;
GALILEOSKOP
‘Teleskopla keşfedilen gökyüzüyle ilk tanışma, yine bir teleskopla olmalı” düşüncesiyle yola çıkan Türk Astronomi Derneği Genel Sekreteri ve aynı zamanda Ege Üniversitesi’nde profesörlük yapan Dr. Zeynel Tunca tarafından organize edilen “teleskop dağıtma projesi”, yine TAD sponsorluğunda gerçekleşecek.
Ufak, basit ve parçalar halinde dağıtılacak olan mütevazı teleskoplar sayesinde katılımcılar, Galileo’nun hissettiği heyecanı hissedecek ve gökbilim hakkında ‘gerçek’ bilgilere sahip olacak.100 SAAT ASTRONOMİ
DAY2009 etkinlik dizininin ‘evrensellik‘ ilkesine dayanarak tüm dünya ülkeleriyle aynı zamanda gerçekleşecek olan “100 Saat Astronomi” etkinliği, gökyüzünü öğrencilere tanıtmak için okulların konferans salonlarında astronomi bilimiyle ilgili çeşitli belgeseller yayınlanacak.
Etkinlik, 2 Nisan Perşembe gününden, 5 Nisan Pazar akşamına kadar sürüp, 100 saati tamamlayacak.ASTRONOMLARIN BLOGU (EVRENSEL GÜNCE)
Dünya çapında bir proje olan “Evrensel Günce” projesi kapsamında, ‘astronomi bilimi’ dalında uzmanlaşmış bilim insanları, yaşam tarzlarını, hobilerini, fobilerini, aile yaşamlarını ve astronomi bilimiyle ilgilenen veya ilgilenecek olan bireylere tavsiyelerini bir blogda toplayacak.
KADIN ASTRONOMLAR
Bu proje, kadınların astronomi bilime ve astronomi bilimi uzmanlığına olan ilgilerini arttırmaya yönelik.Etkinlik kapsamında, tarihte bilim uzmanı kadınların hayatları, çeşitli internet sitelerinde yayınlanacak ve kadın astronomların katılımıyla konferanslar organize edilecek.GALILEO – ÖĞRETMEN EĞİTİM PROGRAMI
Ülkemizde, ‘bilim insanları’ yetiştirmek ve çocukları bilime yöneltmek için yapılan teşvik ve çalışmalar DAY2009 etkinlikleri kapsamında sayı olarak artış göstermeye devam ediyor.
Profesyonel teleskop, gökyüzü ve genel anlamda astronomi bilimini kavrama üzerine daha ayrıntılı bilgileri içeren “Öğretmen Eğitim Projesi”, bu sefer öğretmenleri hedef alıyor.Öğrencilerin, bilime ve ‘bilim insanı olmaya’ teşvik edilmesinde önemli rol oynayan öğretmenlere, internet başta olmak üzere; konferans, panel ve eğitim saatleriyle güçlü bir kaynak sunan bu proje, 2012 yılına kadar devam edecek gönüllü eğitmen çalışmaları sayesinde ‘ucu açık’ bir etkinlik olacak.
KARANLIK GÖKYÜZÜNÜN ÖNEMİ VE ‘IŞIK KİRLİLİĞİ’
Enerji tüketiminin ‘en gereksizi’ olarak görülen gece aydınlatmaları, “ışık kirliliği” denilen bir soruna neden oluyor. Gece görüşünün yok edilmesine sebep olan ‘ışık kirliliği’, enerji tasarrufu, görüntü kirliliği ve fazlasında göz sağlığı için bir düşman yaratıyor.Proje kapsamında, ülkemizde bilinçlendrici konferanslar yapılıp, ‘özellikle aile bireylerinin konuya duyarlı hale gelmesi’ amaç ediniliyor.VERİ SERGİLERİ VE DÜNYA MİRASININ KORUNMASI
DAY2009 etkinliklerinin ‘evrensellik‘ ilkesine dayanan bir diğer etkinlik de astronomiyle ilgili somut verilerin müzelerde sergilenmesi ve tabii ki korunması.
Ülkemizde Beşiktaş Deniz Müzesi, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi, Rahmi Koç Müzesi gibi seçkin müzelerde sergilenecek olan veriler, ‘dünya mirasını koruma‘ya yönelik büyük önem taşımakta.
