pomakların kökenleri hakında iddiayı mevzu bahis çoksa da Türklere göre türk kökenli ,yunanlılara göre müslüman yunanlı ,bulgarlara göre islamlaşan bulğarlardır. dedik ya rivayet çok bu biraz uluslaştırma kavramı ile oldukça ilişkili biraz konuyu açalım osmanlı 1300 lü yıllarda buraları fethettiği vakit onlara yardım da adeta öncü olan bu kavim bulğarlarca osmanlının pomağı (uşağı) anlamında aşağılayıcı bir adla rodopların bu ünlü kavmi anılır olmuş ,ve gel zaman git zaman adları pomak diye kalmış dilleri bulğarca birçok sözcük içeriyor ama tam bulğarca da değil türkçe sözcüklerle karışık işte bunu referans alan etnikolojist türk uzmanları bu kavmin peçenek, kuman veya kıpçak gibi az osmanlı burayı fethetmeden 200 yıl önce göçlerle gelen türk boyları olduğu ancak yoğun bulğar nufusu sebebiyle dillerinin bulğarlaştığı ancak bir takım kelimelerle esasında türk olduğunun anlaşıldığını söylerken bulğar uzmanlar sadece islameyeti seçen bulğarlar oldukları ve osmanlıya fetih de yardımları maruf olduğundan pomak (uşak) diye isimlendirildiklerini iddia etmektedir. bu rodopları yalçın halkı bilinmeyen bir sebeble ancak 1800 lü yıllarda osmanlının etnik kayıtlarında yer alır daha önce hiçbir belge pomaklardan söz etmezde pomaklar büyük bulğar devleti kurma amaçlı isyanlarda müslüman olduklarından dolayı komitacılarının sık sık saldırılarına maruz kalmaları sonucu 600-700 bin kadar pomak Türkiye’ye göç eder ancak arkada kalan pomaklar bulğar devletinin kurulması ile resmi uluslaştırma politikasınca bulğar sayılıp asimile edilmeye çalışılır. ikinci dünya savaşında bulğarların yenilen tarafta olması batı trakyanın yunanistana verilmesine yolaçtığından pomak arazileri parçalanır ve yunanistan tarafında kalan pomaklar ciddi ve önemli bir asimilasyon politikasına uğrayarak yaşadıkları rodop ve çevresi yasak bölge statüsene sokularak yunanlarca modern dünyanın zoraki helleni yapılmaya çalışılır ve yunanistan şu avrupa birliği ülkesi sözde antik çağların demokrasi beşiği bir tiran gibi pomaklara yok siz o değilsiniz aslında yunansınız diye zoraki dayatmalarda helenleştirme siyaseti var bütün bu antidemokratik ve faşist baskılara karşın pomaklar dimdik ayaktadır, ve islami yapılarınıda koruyarak bu dağlı halkı alt etmenin o kadar kolay olmadığını göstermektedir.
