bildirgec.org

1935 doğumlu yönetmen Woody Allen, yönettiği filmlerle sinemayı bambaşka bir şekle soktu ve Woody Allenca’yı yarattı. Yine kendi tarzında (mockumentary) bir film olan “Take the Money and Run“, bir suç komedisi olmasının yanı sıra bugüne dek örneği az verilmiş bir absürt belgesel. Yaşanmış, yaşanacak pek çok saçmalığı gösteren ve insanların yorum ve görüşlerine yer verilen filmde Allen’e aktris Janet Margolin eşlik ediyor. 1969 senesinde vizyona giren yapım, Laurel Ödülleri’nde iki dalda aday gösterildi. 1,5 Milyon Dolar gibi bir bütçeyle San Fransisco ve San Quentin Hapishanesi’nde çekilen film, Türkçe’ye ‘Parayı Al ve Kaç’ olarak çevrildi.

Virgil Starkwell, başarısız bir öğrenci ve her türlü arkadaş ortamından dışlanan bir çocuk olmuştur. Bu eksikliklerini meziyete dönüştürmeye çalışan genç adam, kendini suç işlemeye adar ve her fırsatta hırsızlık yapar. En büyük hayali bir banka soymak olan Virgil, Louise adlı genç ve güzel bir kadınla tanışıp aşık olur; bundan sonraki amacı onun için çalmaktır.

Metal müzik grupları genellikle hırçın, asi, umarsız, rahat ve oldukça sert; alkol, seks, uyuşturucu ve tabii ki müzikle hayatlarını sürdüren bir kaç adamdan oluşur. Genellemede kusur ettiysek affola, Amerikan yönetmen Rob Reiner, bu grupların yaşayış tarzlarını, tavırlarını ve özellikle turne dönemindeki hallerini ti’ye almak amacıyla bir film çekmiş. ‘Mockumentary’ denilen, kısaca ciddiyetsiz belgesel olarak adlandırabilceğimiz bu filmin adı “This Is Spinal Tap“. IMDB’nin bile ilk kez 10 üzerinden değil, 11 üzerinden değerlendirme ayrıcalığı tanıdığı (burada hoş bir gönderme var, zira en fazla 10 puan verebiliyoruz) bu yapım, Spinal Tap adlı müzik grubunun turne dönemi yaşadıklarını tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor. Amerikan aktör Michael McKean, “The Simpsons”taki seslendirmeleriyle beğeni kazanan Harry Shearer ve Emmy Ödüllü aktör Christopher Guest‘in başrollerinde yer aldığı filmde ‘film yapımcısı Marty DeBergi’ karakteriyle Reiner’in kendisi de rol alıyor.

Amerika for Kazakhistan

Tam adı Borat Sagdiyev olan karakterin yaratıcısı İngiliz komedyen Sacha Baron Cohen’in kendi programı ”Da Ali G Show”da ortaya çıkardığı tiplemelerden biridir. (Diğerleri için Ali G ve Brüno) Kazakistanlı bir gazeteci ve muhabir olan Borat, kendi ülkesinden yola çıkarak yaptığı röportajlar ve gezilerle gerçek insanların gerçek tepkilerini bu kurmaca karakter üzerinden görmemizi sağlıyor. Doğumundan, yaşamına, ailesinden, kültürüne kadar birçok şeyi öğrenebildiğimiz karakterin filmindeyse, Borat’ın Amerika’ya yaptığı yolculukta bu yabancı kültüre karşı tamamen saf ve alışılmışın dışında bir gözle bakmamızı sağlıyor. Amerika bir nevi evrensel popüler kültürün yansıması olduğundan bu yolculuk tüm dünyayı ilgilendirecek, düşündürecek ve eğlendirecek bir kurmaca belgesele dönüşüyor.

2005 yılında çekilen filmin yönetmeni ise başta ”Seinfeld” gibi bir efsane olmak üzere bir çok dizi ve şov programında parmağı bulunan Larry Charles. Tam ismi ”Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan” (Borat: Şanlı Kazakistan Ulusu Yararına Amerika’nın Kültürel Öğretileri) olan belgesel ironik adından anlışılacağı üzere baştan sona Amerikan (Batı) kültürünü eleştiren bir yapıda seyrediyor.

1964 yapımı A Hard Day’s Night (Zor Bir Günün Gecesi) efsanevi müzik grubu The Beatles’ın ilk filmi. Grup üyeleri Paul, John, George ve Ringo’nun tren yolculuğuyla başlayan günleri akşam verdikleri konserle son buluyor. Sürekli başına bela alan Paul’un sevimli dedesi filme renk katan karakterlerden. John’un yaramazlıkları, Ringo’nun dedenin ikna etmesiyle kitap okumayı bırakıp sokakta çılgınlıklar yapması, sonra yakalanması da filmin eğlenceli sahnelerinden birkaçı.

Do I look like ‘him’? No, not at all.

Filmin türü ‘mockumentary’ olarak belirtilmiş. Bu isim İngilizce ‘mock’ (sahte) ve ‘documentary’ (belgesel) kelimeleri bir araya getirilerek oluşturulmuş. Yani filmdeki karakterler gerçek (bu filmde sadece Beatles üyeleri gerçek) ama olay bir kurgudan ibaret. Yine de bize grup üyelerinin geçirdiği bir gün hakkında ipucu verebilir çünkü üyeler kendi kişilik özelliklerini –senaryo bir kurgu da olsa- yaşamaya devam ediyor. The Beatles’ı dinleyen ve sevenlerin bu filmi beğeneceklerini, izlerken çok eğleneceklerini düşünüyorum.