Amerika for Kazakhistan
Tam adı Borat Sagdiyev olan karakterin yaratıcısı İngiliz komedyen Sacha Baron Cohen’in kendi programı ”Da Ali G Show”da ortaya çıkardığı tiplemelerden biridir. (Diğerleri için Ali G ve Brüno) Kazakistanlı bir gazeteci ve muhabir olan Borat, kendi ülkesinden yola çıkarak yaptığı röportajlar ve gezilerle gerçek insanların gerçek tepkilerini bu kurmaca karakter üzerinden görmemizi sağlıyor. Doğumundan, yaşamına, ailesinden, kültürüne kadar birçok şeyi öğrenebildiğimiz karakterin filmindeyse, Borat’ın Amerika’ya yaptığı yolculukta bu yabancı kültüre karşı tamamen saf ve alışılmışın dışında bir gözle bakmamızı sağlıyor. Amerika bir nevi evrensel popüler kültürün yansıması olduğundan bu yolculuk tüm dünyayı ilgilendirecek, düşündürecek ve eğlendirecek bir kurmaca belgesele dönüşüyor.2005 yılında çekilen filmin yönetmeni ise başta ”Seinfeld” gibi bir efsane olmak üzere bir çok dizi ve şov programında parmağı bulunan Larry Charles. Tam ismi ”Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan” (Borat: Şanlı Kazakistan Ulusu Yararına Amerika’nın Kültürel Öğretileri) olan belgesel ironik adından anlışılacağı üzere baştan sona Amerikan (Batı) kültürünü eleştiren bir yapıda seyrediyor.
sizce de yalnız değilmi?
Belgesel, Borat’ın kendi deyişiyle ”Dünyanın en harika ülkesi” olan Kazakistan’da başlıyor. Kısaca ailesini ve çevresini tanıdıktan sonra Borat, ülkesine batı kültürünü tanıtmak amacıyla Amerika’ya doğru yol alıyor. Tabi daha önce kendi çevresinden başka bir yere çıkmamış olan Borat, daha yolculuğun en başında garip davranışları yüzünden ilgi çekmeye başlıyor. New York’ta bir otelde ”Baywatch” (Sahil Güvenlik) dizisini izlerken Pamela Anderson’a aşık olan Borat, güzel oyuncuya ne olursa olsun ulaşmak ve ona evlenme teklif etmek gibi ciddi bir niyetle yolculuğuna devam ediyor. Yolculuğunda ona eşlik eden arkadaşı Azamat’ı (Ken Davitian)Pamela Anderson’un resimlerine bakarak mastürbasyon yaptığını gören Borat, Azamat’la kavga ettikten sonra ondan ayrılarak yapayalnız kalıyor.Yolculuğu boyunca karşılaştığı topluluklar arasında Eşcinsel festivali, Rodeo yarışları ve Pentecostal kilise topluluğu gibi birbirinden ilginç yer ve kişiler bulunuyor. Borat’ın en çok eleştiri çeken yönlerinden biri de söylemlerinde göze çarpan kadın, çingene ve yahudi düşmanlığı sayılabilir. Tabii bu kurmaca bir karakter olduğundan ve karakter başlı başına bir karikatür olduğundan söylemlerini ne kadar ciddiye alıp almamak seyirciye kalmış. Görünen o ki Borat, bu özellikleri göze alındığında ya çok sevilen ya da nefret edilen bir karaktere dönüşüyor. Filmi izleyenlerden biri olarak ilk sırada yer aldığımı belirtmek isterim. Belgeselin en önemli özelliklerinden biriyse karakter ve tiplemeler kurmaca olmasına rağmen yaşadıkları olaylar ve karşılarına çıkan insanların bu kurmacadan bihaber olan tamamen gerçek kişi ve olaylar olması. Yani filmin bir çok sahnesinin yazılmış belli bir senaryosu yok. Bu noktada ”mockumentary” denilen bu sahte belgeselin bir yandan eğlenceli yanlarını izlerken bir yandan insanların tepkilerine ciddiyetle bakabiliriz.
Oh say can you see the Borat?
Ayrıca filmin Kazakistanlı bir kahramanı olmasına rağmen filmde Kazakça bir konuşma geçmez. Borat, başta Amerika olmak üzere bir çok ülkede aldığı ödüller ve olumlu eleştirilerle de iyi tepkiler görmüştür. Kazakistan ise filmi yasaklamamasına rağmen dağıtımcılığına da sıcak bakmamıştır. Ancak film Lübnan dışındaki tüm Arap ülkelerinde yasaklanmış ve ‘‘Aşağılık, inceliksiz ve aşırı derecede saçma” olarak nitelendirilmiştir. Bunun yanı sıra film Rusya’da da sansürden nasibini almıştır. İlginç bir ayrıntıysa ünlü aktörler Johnny Depp, George Clooney ve Steve Martin’in, Borat hayranı olduklarını ve filmin bir sahnesinde yer almak istediklerini belirtmelerini ancak Cohen’in bu durumu oyuncuların şakalardan haberleri olarak filmin gerçekçiliğini bozacaklarını düşünmesinden dolayı reddetmesidir. Tüm bu olumlu ve olumsuz yönlerine rağmen ”Borat”ı kesinlikle izlenmesi ve üzerine düşünülmesi gereken son derece eğlenceli bir kurmaca-belgesel olarak herkese tavsiye ederim.
No Comment
Brüno’nun doğuşu
Deh kızım
