bildirgec.org

Vuvuzela

2010 Dünya Kupası ile birlikte sadece kulağımızın değil , ruhumuzun bile en mahrem bölgelerini tahrip eden vuvuzela gerçeği ile birdenbire yüzleşmek zorunda kaldık… Böylece en bilgilimizden tutun da en cahilimize kadar herkeste bir Afrika Müziği eleştirisi , daha doğru bir deyimle Afrika Müziğini acımasızca eleştirme modası belirdi… Bu küçümseme ve hor görmelerden çok fazla rahatsızlık duydum.. Afrika Müziği sadece vuvuzeladan ibaret değil ve spikerlerin aşağılamalarına kadar varan bu eleştiriler haklı temellere dayanmıyor….

Didgeridoo

Çok eski bir gelenekten güç alan Afrika Müziği otantik müzik aletleriyle benzersiz ve mistik derinlikleri özünde barındırıyor… Bu eşsiz parçalardan en ilgi çekici olanı Didgeridoo diye bilinen alettir ve çıkardığı melodi yüzünden batı dünyasında bu adla bilinir

Djembe

Diğer bir eşsiz örnek de Batı Afrika’da özellikle Mali, Senegal ve Guinea’yi kapsayan müzik geleneğinin en önemli vurmalı çalgılarından birisi olan djembe dir. Ahşap bir gövde üzerine keçi derisinin giydirilmesi ile oluşur…
Akadinda ise Güney Uganda ve Zambiya ‘ da kullanılan ksilofana benzeyen vurmalı bir enstrumandır.

2010 Dünya Kupası sayesinde hayatımıza giren vuvuzelalar ile kültürlerin kendilerine has çalgılarını da mercek altına almak istedim..Tabiki önceliğimi ortak çilemiz olduğunu düşündüğüm , üflemeli bir çalgı olan ‘ Vuvuzela ‘ ya vermek istiyorum..‘ Vuvuzela ‘ bir tür zurna.. Ama o bildiğiniz delikleri olan , notaları itinayla çalan ve bizi coşturdukça coşturan kendi has zurnamıza hiç mi hiç benzemiyor.. Düz , çok da albenisi olmayan , nefes şiddetine dayalı bir çalgı…..

Kudu

Yapıldığı malzemeye göre değişse de boyu ortama olarak 61 cm. ve ağırlığı da 100 -120 gr kadar.. “Kudu” denen bir çeşit antilobun boynuzlarından yapılan vuvuzelayı, yüzyıllardır köylüler birbiriyle haberleşmek için kullanıyor. Günümüzdeki modelleri ise plastikten üretilirken futbol gibi spor müsabakalarında tezahürat için kullanılıyor..
Vuvuzela hakem düdüğünden fazla ( 122 desibel ) , jet uçağının kalkış sesine ( 135 desibel ) yakın şiddette ses çıkarıyor. ( 127 desibel )

vuvuzela

İşitme cihazları üreticisi Phonak tarafından yapılan araştırma Vuvuzela’nın insan sağlığına zararlı olduğunu ortaya koyuyor.. Uzmanlar 85 desibelin üzerindeki bir sesin kulak sağlığına olumsuz etkiler yapabileceğine dikkat çekerken , 100 desibel seviyesindeki bir sese 15 dakika maruz kalmanın kalıcı işitme sorunlarının oluşması için yeterli olduğunu belirtiyorlar.. Benim gibi yüksek sesli maç , müzik , v.b. yayınlar izlemeyi seven izleyicilerin ister televizyonda maçların karşısına geçerken olsun isterse stadyumda maç seyretmeyi istediklerinde bir kere daha düşünmeleri gerekiyor..
Afrika müziği sadece vuvuzeladan ibaret değil tabiî ki , bunu başka bir yazımda ayrıntılı olarak açıklamaya çalıştım… Meraklıları orada diğer Afrika çalgı örneklerinden olan ‘ didgeridoo ‘ ve ‘ djembe ‘ hakkında ve Güney Afrika ‘ nın müzik tarihi ile ilgili kısa bilgiler bulabilirler… Biz diğer büyük kültürlerin özel çalgılarına bakmaya devam edelim…
Hint kültürü de otantik müzik aletleri kategorisinde en benzersiz örneklerle dolu. Çeşit çeşit vurmalı çalgılar , hint müziğinin ruhunu yansıtmada önemli yer tutuyor…

Genel Olarak Hint Çalgılarına Toplu bir Bakış

tabla

‘ Tabla ‘ , Hindistan’ da yaygın olarak kullanılan ve iki küçük davuldan oluşan vurmalı bir çalgı.. Tiz olan ve sağ elle çalınana ‘ dahina ‘ , bas olan ve sol elle çalınana da ‘ baya ‘ adı veriliyor.. İşin en ilginç yanlarından birisi de her iki davulcuğunda ayrı ayrı akort edilmesi.. ‘Dahina’ do sesi ile akort edilirken , bu işlemden sonra ‘baya’ isteğe göre kalın yada ince seslerle akort edilebiliyor ..