Herkesin şu ajax dediği şeyi bir ele alma vakti geldi artık!
Ajax anlam olarak Javascript ve XML’in farklı zamanlarda (asynchronous/senkron olmayan) kullanması anlamına geliyor.Özetle sayfanız yüklendikten sonra sayfanızın hala veri alıyor ya da gönderiyor olması.Ajax 2005 yılında Google’ın önerisi üzerine popülerleşmiştir.* Ajax yeni bir dili programlama değildir, mevcut dilin farklı şekillerde kullanılmasıdır.* Ajax animasyon yapımında kullanılan bir şey değildir, yani sağdan soldan kayan şeyler ajax değildir. Onlar yalnızca Javascriptin ve CSS in birlikte etkin kullanıldığı sayfalardır ki biz buna DHTML diyoruz. (Dom, javascript, css)* Ajax iyidir çünkü web site trafiğini düşürür, tüm sayfanın yeniden yüklenmesi yerine sadece gerekli yerler değiştirilerek trafikten kazanılır.* Ajax, javascript ile yazılır onu ASP, PHP, ColdFusion gibi diller ile zengin ve aktif olarak kullanabilirsiniz.Ajax kullanımı, göz atıcınızın bu standartı (http request) desteklemesi ile gerçekleşir. Bu explorer için Microsoft.XMLHTTP ve bir çok diğer göz atıcı için XMLHttpRequest özelliğidir. Method isimleri farklı olsa da kullanımları aynıdır.
Bir ajax uygulama da işler şöyle yürür;# Yüklenmiş sayfa istenen içeriğe göre javascript yardımıyla başka bir sayfaya string gönderir ki bu opsiyonel olarak session bilgisi, string ya da form verisi olabilir. (get / post)
# Javascript kodumuz bu sırada verinin gelip gelmediğini kontrol edebilir. Yani işlem başladığında loading.gif i bir yerlere yazdırıp işlem tamamlandığında silebilirsiniz. Bunu status kodu ile kontrol ederiz, eğer status 200 değerine eşitse veri yüklenmiş demektir.# Gelen veri bir değişkene atanır (responseText)
# Artık buradan sonrası bildiğimiz javascript innerHTML kullanarak id’sini bildiğimiz bir alana veriyi yazdırabilir, ya da herhangi bir formun value‘suna eşitleyerek form kutusu içine yazdırabiliriz.
İşte bu kadar artık elimizde başka bir sayfa üzerinden alınmış bir data var.Ajax illa bir başka bir sayfadan veri çekmek değildir, örneğin yazdığınız javascript içerisinde tanımlanmış bir array içinde uygun veriyi bulup sayfaya yazdırmak gibi bir amaçla da kullanılabilir.
En basit örneği pilli network sayfalarında ki yorumlarınız, örneğin herhangi bir yorumunuzu düzenlemeye bastığınızda seçtğiniz yorumun id’si bir sayfaya gönderiliyor, bu sayfa ID numaranızla database üzerinden metni alıp orada bir text editor içine yazıyor ardından bu içerikteki sayfa yorumunuzun bulunduğu ID deki DIV’in içine yazdırılıyor. Aynı işlem yorumunuzu düzenleyip gönderdikten sonra da tersi yönde işliyor, yorumunuz onu güncelleyecek bir sayfaya gönderilip metninizin yeni hali yine aynı DIV içerisine yazdırılıyor.Bir diğer örnek youtube üzerinde arama yaparken arama kutusunun kelimelerinizi tamamlama özelliği yine bir ajax uygulamasının sonucudur.Şimdilik ajaxla ilgili aktaracaklarım bu kadar.Yazarın notu: AJAX’ı istediğiniz gibi okumakta özgürsünüz, ister yazıldığı gibi ister ayaks deyin farketmez önemli olan onu nasıl kullandığınız. :)Not2: İlgi olması durumunda bir de örnek ajax uygulaması makalesi yazabilirim.