Okey
Türkiye’deki en popüler oyunları sayın deseler sanırım milyonlarca insan futbol ile birlikte okey oyununu söyler. Çünkü kütüphanelerimiz değil, kahvehanelerimiz insan kaynıyor ve bunlar takır takır okey oynuyorlar. Aslında ilginçtir birçoğu matematikten pek anlamasa da bir rakam oyunu olan okeyi çok başarılı oynuyorlar. Geçen aldığım bir söylentiye göre okeyin Amerika’daki bir deli hastanesinde bulunduğu yönündeydi. Bu bilgiye göre okey oradaki hastaları zaptetmek için bulunmuş avutucu bir araçtı. Onlara aynı renk olanları yan yana getirmeleri söylenirmiş… Fakat yaptığım araştırmada böyle bir bilgiye rastlamadım. Burada verilen bilgiye göre Okey en çok Türkiye’de popüler olan bir oyun, buradaki bilgiye de okey çinlilerin icadı olarak tahmin edilen bir oyun… Çinliler’in domino taşları ile buldukları tahmin edilen okey, İran’lılar tarafından öğrenilmiş ve o zamanlar Arapça’da sıralı taşlar anlamına gelen “El Turaft” adını kullanmışlardır.
Oyunun ilk bulunduğu zamanlar taşlar ellerde saklanıyormuş, İranlılar bundan sıkılmış olsalar gerek taşları üzerlerine koyacakları ıstakalar kullanmayı akıl etmişler. Yine ilk başlarda rakam yerine noktalama işaretleri kullanılıyprmuş, fakat İranlılar bunu da rakama çevirmiş ve temelleri atılan bu oyunu tüm Fars diyarına tanıtmışlardır.
Türkler’in Araplarla İslamiyet çerçevesinde kurdukları ilişkilerle bu oyun 15.-16. yüzyıllarda Türklere geçmiştir. Hatta o kadar çok tutulmuştur ki bu oyun saray içerisinde de çok popüler hale gelmiştir. Bir süre ders olarak verilen okey, Enderun hocalarından Hacı Marufi tarafından ele alınmış ve oyuna bazı kurallar eklenmiştir. Onun öğrencileri de hocalarının geliştirdiği bu kuralları daha sistemli hale getirmiş ve bugünkü okeyin hemen hemen son halini almasını sağlamışlardır. Adı “El Turaft” olan bu oyun yabancı dilin de etkileriyle okey ismini almıştır. Bunlar kesin bilgi olmamakla birlikte gerçeğe en yakın olan ihtimallerdir. Başka bir açıklaması da olabilir elbette…
