bildirgec.org

1987 senesinde gösterime giren “Khane-ye doust kodjast?” ve 1992 senesinde çıkan “Zendegi va digar hich“in devam filmi olan “Zire darakhatan zeyton“, 1994 senesinde çekildi. İranlı yönetmen Abbas Kiarostami‘nin elinden çıkma olan bu yapım, Cannes ilm Festivali’nde Altın Palmiye adayı olurken, Chicago Uluslararası Film Festivali, Bergamo Film Tanıtımları Etkinlikleri ve Singapur’da gerçekleşen bir film festivalinde çeşitli ödüllere aday gösterildi. Mohamad Ali Keshavarz, Farhad Kheradmand, Zarifeh Shiva, Hossein Rezai, Hocine Redai, Tahereh Ladanian, Nasret Bethi ve Azim Aziz Nia gibi isimlerin rol aldıkları filmin orjinal süresi 103 dakika.

Jafar Panahi‘nin 20 sene sinemadan men edilmesinin utanç ve üzüntüsü içimizi dağlıyor. Bu manasız kararın bir an evvel iptal olması ümidiyle İranlı yönetmenin “Dayereh” adlı filmini tanıtacağız. 2000 senesinde çekilen ve senaryosu yine Panahi ile Kambuzia Partovi tarafından yazılan “Dayereh”, İngilizce’ye ‘The Circle’, Türkçe’ye de ‘Daire’ olarak çevrildi. 10.000 Dolar gibi mütevazı bir bütçeyle tamamlanan yapım, Bodil Ödülleri, Chlotrudis Ödülleri, Avustralya Eleştirmenleri Ödülleri, Uruguay Uluslararası Film Festivali, Singapur Uluslararası Film Festivali ve Venedik Film Festivali’nde çeşitli ödüllere layık bulundu. Sanat yönetmenliği Iraj Raminfar tarafından yapılan filmin yapımcılığını Panahi üstlendi. Filmde Nargess Mamizadeh, Maryiam Palvin Almani, Mojgan Faramarzi, Monir Arab, Elham Saboktakin, Maryam Shayegan, Maedeh Tahmasebi, Khadijeh Moradi, Fereshteh Sadre Orafaiy, Solmaz Panahi, Ataollah Moghadas ve Abbas Alizadeh rol alıyor. Ülkemizde İstanbul Film Festivali’nde gösterilen 90 dakikalık yapım, İran’da yasaklandı.

1980 senesinde İran, Tahran’da dünyaya gelen Samira Makhmalbaf, İranlı usta yönetmen Mohsen Makhmalbaf‘ın kızıdır. Siyasal Bilimler okurken sinemaya atılmaya karar veren genç kızın çektiği ilk film olan “Sib” (İngilizce’de; The Apple, Türkçe’de; Elma), İran Sineması’nda özel bir yere sahiptir. İngiliz Film Eleştirmenleri Ödülü, Buenos Aries Uluslararası Film Festivali’nde iki ödül, Locarno Uluslararası Film Festivali FIPRESCI Ödülü, Münih Film Festivali Özel Ödülü, Thessaloniki Film Festivali Özel Ödülü’nü kazanan yapımda Massoumeh Naderi, Ghorban Ali Naderi, Zahra Naderi, Azizeh Mohamadi ve Zahra Saghrisaz rol alıyor. Orjinal süresi 86 dakika olan film, İsveç, Almanya, İsveç, Amerika ve Yunanistan’da da gösterime girdi.

Majid Majidi, İran Sineması’nın usta isimlerinden biridir. “Avaze gonjeshk-ha“, “Rang-e khoda“, “Bacheha-Ye aseman” gibi yapımlarla başarısını kanıtlamış olan usta yönetmenin çektiği sinema filmi “Baran“, 2001 senesinde gösterime girdi. Senaryosu Majidi tarafından yazılan bu 95 dakikalık yapım, yönetmenin doğum yeri olan Tahran’da tamamlandı. Oscar Ödülleri’nde En İyi Yabancı Film kategorisine aday adayı gösterilen film, Fajr Film Festivali’nde tam yedi ödül birden kazandı. 17 yaşındaki bir Kürt gencinin Tahran’da bir inşaatte çalışmaya başlaması ve babasının ölümü üzerine aynı inşaatte çalışmaya başlayan Rahmat’ın ilişkilerini anlatan yapım, Majidi’nin en iyilerinden biri kabul ediliyor.

İran Sineması’nın önemli yönetmenlerinden biri olan Abbas Kiarostami‘nin yönetmenliğini yaptığı sinema filmi “Zendegi va digar hich“, 1992 senesinde çekildi. Sao Paulo Uluslararası Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’nü kazanan filmde Farhad Kheradmand, Ferhendeh Feydi, Hocine Rifahi, Buba Bayour, Mahrem Feydi, Bahrovz Aydini ve Mohamed Hocinerouhi gibi isimler rol alıyor. Çekimleri İran’da gerçekleşen film, İngilizce’ye “Life, and Nothing More… ” diye çevrildi. 21 Haziran 1990 tarihinde İran, 7.4 şiddetinde bir depremle sarsıldı. Yaklaşık 40.000 insanın yaşamını yitirdiği, 60.000 insanın ise yaralandığı afet, 700’den fazla köyün ciddi anlamda hasar görmesiyle tarihin en büyük felaketlerinden biri oldu. Kiarostami’nin bir yönetmen ve oğlunun depremde hasar görmüş bölgelere yaptıkları ziyareti anlatan bu filmi, seyredilmesi gereken etkileyici bir drama.

1940 senesinde İran, Tahran’da dünyaya gelen sinemacı Abbas Kiarostami, Cannes Film Festivali’nde dört defa Altın Palmiye adayı oldu ve bunlardan birini kazandı. Amerika’nın bir çok bölgesinde gerçekleşen film festivallerinde oldukça sevilen Kiarostami’nin yönetmenliğini yaptığı sinema filmi “Nema-ye Nazdik“, 1990 senesinde çekildi. İngilizce’ye ‘Close-Up’, Türkçe’ye ”Yakın Plan’ olarak çevrilen eserde usta yönetmen Mohsen Makhmalbaf‘ın yanı sıra Hossain Sabzian, Abolfazl Ahankhah, Monoochehr Ahankhah, Mehrdad Ahankhah, Nayer Mohseni Zonoozi ve Haj Ali Reza Ahmadi gibi isimler de rol alıyor. Montreal’de gerçekleşen bir film festivalinde Jüri Büyük Ödülü alan yapım, İstanbul Uluslararası Film Festivali’nde FIPRESCI Ödülü’ne layık bulundu. Özgün İran Sineması‘nın en önemli eserlerinden biri olan “Nema-ye Nazdik“, İranlı yönetmen Makhmalbaf’a hayran bir genç adamın kendisini Makhmalbaf olarak tanıtarak ilk sinema filmi için fırsat yakalamasını konu ediniyor.

İlk uzun metraj filmini 2003 senesinde çeken Asghar Farhadi, İran Sineması’nın önemli yönetmenlerinden biridir. Farhadi’nin çektiği beşinci uzun metraj film olan “Jodaeiye Nader az Simin“, 2011 senesinde gösterime girdi. Senaryosu yine Farhadi tarafından yazılan ve 300.000 Dolar gibi küçük bir bütçeyle çekilen yapımda Peyman Moaadi, Sareh Bayat, Leila Hatami, Shahab Hosseini, Sarina Farhadi gibi isimler rol alıyor. İngilizce’ye ‘A Separation’, Türkçe’ye ‘Bir Ayrılık’ olarak çevrilen filmin müzikleri Sattar Oraki tarafından yapıldı. Üç kişilik bir ailenin dağılmasıyla gelişen olayları konu edinen yapım, seyredilmeye değer başarılı bir drama.

Aralık ayında İran Sineması’nın usta isimlerinden Jafar Panahi’ye yapılan büyük ayıbı Sinepil’de duyurmuştuk. Yönetmene verilen cezanın kalkması için başlatılan imza kampası ise hala devam ediyor. Ülkemiz de hem Panahi’ye destek vermek, hem de Panahi Sineması’nı Türkiye’deki sinemaseverlere tanıtmak amacıyla çok güzel bir seçki düzenlemiş. Yönetmenin en sevilen beş filmini izleyiciyle buluşturacak olan bu etkinlik, 3 ile 10 Şubat tarihleri arasında İstanbul Modern’de gerçekleşecek. Etkinliğe tüm sinemaseverler davetlidir.

İran Yeni Dalgası‘nın öncü isimlerinden Mohsen Makhmalbaf, Sokout, Kandahar, A Moment of Innocence gibi yapımlarla dehasını kanıtlamış değerli bir yönetmen olarak tanınıyor. Makhmalbaf’ın çektiği sinema filmi “Gabbeh” de en az diğerleri kadar yaratıcı ve büyüleyici görselliğe sahip etkileyici bir drama. Shaghayeh Djodat, Parvaneh Ghalandari, Hossein Moharami, Rogheih Moharami ve Abbas Sayah’ın rol aldığı bu 75 dakikalık film, 1996 senesinde çekildi.
İran’ın ünlü halısı Gabbeh’den adını alan yapım, özlemle körüklenen aşkın imkansızlık ile maalesef sonlanmasını anlatıyor. İçerisinde derin anlamları barındıran film, okumasını bilene önemli felsefeler aktarmakta.

İtalya, Toskana’da ‘aşk’ın sureti; İngiliz yazar James Miller ile sanat galerisi sahibesi Fransız Elle’nin uzun soluklu, yalancıktan ilişkisini anlatan film, İran Yeni Dalgası’nın mühim isimlerinden Abbas Kiarostami tarafından çekildi. İran Sineması’ndan bahsetmeden evvel, Jafar Panahi’ye yapılan büyük ayıbı kınamadan geçmeyelim.

1940, İran doğumlu Abbas Kiarostami‘nin yazıp, yönettiği ve otobiyografik olduğu söylenen “Copie conforme” (Certified Copy/ Aslı Gibidir), 2010 senesinde vizyona girdi. Oscar Ödüllü Fransız aktris Juliette Binoche ve bariton William Shimell‘in başrollerini paylaştıkları film, 7 Milyon Dolar gibi bütçeyle tamamlandı. Fransızca, İtalyanca ve İngilizce dillerinin konuşulduğu film, Mayıs ayında Cannes Film Festivali’nde gösterildi.