40 milyon × 40 milyon büyüklüğündeki dev matris denklemini çözen Bilkent bilim insanları dünya rekoru kırdı
Ordan burdan şurdan(pdf) diğerinden daha detaylı da ötekinden(doc) bu haberler alakalı yazıları okuyabilirsiniz.
http://www.kamanlilar.com/ziydefter/public/img-1181078275.jpg
Efendim biliyorsunuz listeleri pek seviyoruz. Bir grup kişiyi, yapıtı, meyveyi, sebzeyi “En şahane 50 insan” veya “En rezil 10 film” gibi başlıklar altında toplamaya bayılıyoruz, ki hatırlarsınız birkaç sene önce yeni yüz ve binyıla girmemiz vasıtasıyla bolca listeyle karşılaşmıştık. “Binyılın en acayip 100 olayı”, “Asrın en seksi 50 kadını!” gibi şeyler. Bahsedeceğim liste de 1999 yılında bir matematik konferansında Jack ve Paul Abad tarafından sunulmuş olan “en süper 100 teorem“. Sıralama kriterleri “teoremin matematik literatüründeki yeri, ispatın niteliği ve sonucun çarpıcılığı” imiş, hemen ilk beş teoreme şöyle bir bakalım isterim, ki zaten yazıyı yazma amacım bu, bakalım, inceleyelim:
kaos, bugunkü manası ile, dagınıklık, kargaşa, başıboşluk ve düzensizlik gibi kelimelere yakın bir mana vererek, olumsuz durumlar için kullandıgımız bir sözcüktür..Aslında kaos
kelimesi eski yunanca dan gelmektedir, ve o zamanki anlamıyla chaos, boşluk, uçurum, ıssızlık anlamlarına gönderme yapar. eski yunan mitolojisine göre, ilkel bir tanrısal varlık olarak düşünülen kaos, kosmos dan yani evren ve dünya oluşmadan önceki karmakarışıklık ve
düzensizlik olarak tanımlanmıştır. eski çaglarda Yunan ve Çin mitolojilerinde yaradılış efsanelerinde, başlangıçta bir kaosun olması rastlantı değil ve o zamanki inanışların
bugunkü, bilimsel dilde tanımladığımız olgularla, hayret verici bir benzerliği olduğunu görüyoruz.
Bu noktada kaos teorisini incelememiz gerekir ki,
kaos teorisi , nonlineer sistemlerde kendini gösterir. ( karmaşık sistemlerde ) kuşkusuz determinizm ile baglantısı mevcuttur. kısaca yakin gelecekte olan seylerin tahminin daha kolay olacagını, aksi şekilde daha ileriki zamanlarda olacak seylerin tahminin zor olduguna dair bir teoridir.
karmaşık problemlerde denklemin nedenlerini çeşitli parçalara ayırarak çözmek gerekmektedir. bu basit bir tumevarim olarak düşünülebilir ama olayın boyutu tumevarim dan çok daha farklıdır. denklem parçalarının bir bütün olarak
eğilimini açıklamaya yarayan bir yöntemdir kaos teorisi esas mantıgıyla. fakat denklemi çeşitli parçalara ayırıp, çözmeye çalışmak karmaşık problemlerde neredeyse imkansızdır. çünkü denklem parçaları arasındaki etkileşim, sistem parçalarının toplamdından daha karmaşık olmaktadır…
