bildirgec.org

Adı, Yunan mitolojisindeki Kral Oedipus hikayesinden esinlenilerek konulmuş olan Oedipus kompleksi, Freud‘un kurucusu olduğu psikanalitik teoriye göre 3-6 yaş arasındaki erkek çocukların karşı cinsteki ebeveyni büyük bir “aşk”la sahiplenmesi durumudur. Freud tarafından fallik – genital dönem olarak adlandırılan bu yaş aralığındaki erkek çocuklar, genellikle babalarını annelerinden kıskanma, uzak tutma ve annelerine aşırı hayranlık ve bağlılık eğiliminde bulunurlar. Hissettiği bu duygular yüzünden çocuğun, babası tarafından cezalandırılacağı ve hadım edileceği endişesi ile oluşan karmaşa ve korku da Oedipus kompleksi olarak tanımlanıyor.

Kız çocuklarının yine aynı yaş aralığı içerisinde anneden uzaklaşıp babaya olan aşırı düşkünlükleri ve bu aşk yüzünden cezalandırılma kaygısı ise Elektra kompleksi olarak tanımlanır. Elektra kompleksi kavramının Freud tarafından değil, öğrencisi olan Carl Gustav Jung tarafından ortaya konulduğunu da belirtmekte yarar var.

Çocukların gelişimlerinin ilerleyen dönemlerinde ise hemcins ebeveyne olan kıskançlık ve “nefret” duygusunun giderek yerini örnek alma duygusuna bıraktığı belirtilmekte. Bu dönemi “sağlıklı” bir şekilde atlatamayan çocuklarda ileriki yaşlarda ensest eğilimler ve psikolojik bozukluklar/sapkınlıklar görülebilir.

Oedipus kompleksi, sinema yönetmenlerinin ve edebiyatçıların da işlemekten zevk aldığı kavramlar arasında. Göndermeleri ile ünlü, akla ilk gelen yönetmen Alfred Hitchcock.

İngiliz gerilim sinemasının usta yönetmeni Alfred Hitchcock tarafından çekilen “Marnie”, 1964 senesinde gösterime giren bir gerilim filmidir. Winston Graham’ın kitabından uyarlanan film, Jay Presson Allen tarafından senaryolaştırıldı. Başrollerinde Altın Küre Ödüllü Amerikan aktris Tippi Hedren ile ‘James Bond’ olarak tanıdığımız İngiliz aktör Sean Connery‘nin paylaştıkları filmde Diane Baker, Martin Gabel, Mariette Hartley ve Bruce Dern de rol alıyor. Bütçesi 3 Milyon Doları bulan film, ülkemizde 1966 senesinde gösterime girdi.

Beş defa Oscar’a aday gösterilen İngiliz korku-gerilim sinemasının usta yönetmeni Alfred Hitchcock‘un çektiği son sinema filmi “Family Plot“, 1976 senesinde gösterime girdi. Victor Canning’in “The Rainbird Pattern” romanından uyarlanan filmin senaryosu Ernest Lehman tarafından yazıldı. Edgar Allen Poe Ödülleri’nde En İyi Film dalında Edgar Ödülü kazanan yapım, En İyi Kadın Oyuncu dalında Altın Küre adayı oldu. Filmde Oscar adaylığı bulunan Amerikan aktris Karen Black, 1939 doğumlu Amerikan aktör William Devane, Oscar adaylığı bulunan Amerikan aktör Bruce Dern, Barbara Harris, aktör Ed Lauter, Cathleen Nesbitt ve Katherine Helmond rol alıyor. 3 Milyon Dolar gibi bir bütçeyle tamamlanan filmin çekimleri Amerika’da gerçekleşti.

Yönetmen Alfred Hitchcock, sinema için oldukça önemli bir adamdır. Hitchcock’un yönettiği filmlerden biri olan “Notorious“, 1946 senesinde çekildi. John Taintor Foote’nin hikayesinden uyarlanan filmin senaryosu Clifford Odets ile Ben Hecht tarafından yazıldı. En İyi Senaryo ile En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dallarında Oscar adaylığı bulunan filmde 1986 senesinde hayatını kaybeden ünlü aktör Cary Grant, 1982 senesinde hayatını kaybeden İsveçli aktris Ingrid Bergman, 1967 senesinde hayatını kaybeden İngiliz aktör Claude Rains, Leopoldine Konstantin, Louis Calhern, Reinhold Schünzel, Moroni Olsen ve Ivan Triesault rol alıyor. Başarılı bir film noir örneği olan “Notorious“, 2 Milyon Dolarlık bütçeye sahip. Ek olarak, filmdeki ‘Alicia Huberman’ karakteri için Vivien Leigh‘in istenmiş, fakat Hitchcock, Bergman konusunda kesin kararlıymış.

İngiliz Korku Sineması’nın usta yönetmeni Alfred Hitchcock‘un en iyilerinden biri olan “North by Northwest“, 1959 senesinde gösterime girdi. Senaryosu Ernest Lehman tarafından yazılan film, 4 Milyon Dolar gibi bir bütçeyle çekildi. En İyi Senaryo, En İyi Set Dekorasyonu ve En İyi Düzenleme dallarında Oscar adayı olan yapımda 1986 senesinde yaşamını yitiren İngiliz aktör Cary Grant, Oscar Ödüllü Amerikan aktris Eva Marie Saint, üç defa Oscar’a aday gösterilen aktör James Mason, Martin Landau, Robert Ellenstein, Edward Platt, Jessie Royce Landis, Josephine Hutchinson, Philip Ober gibi isimler rol alıyor. Çekimleri Amerika’da tamamlanan filmin orjinal süresi 131 dakika.

İngiliz Korku Sineması’nın bir numaralı yönetmeni Alfred Hitchcock, 1980 senesinde yaşamını yitirene dek onlarca yapıma imza atmış ve yüzlerce filme ilham kaynaklığı yapmıştır. Usta yönetmenin 1940 senesinde sinemaseverlere sunduğu drama filmi “Rebecca“, Hitchcock’un en iyileri arasında yer alıyor. Daphne Du Maurier’in romanından Robert E. Sherwood ile Joan Harrison tarafından uyarlanan filmin yapımcı koltuğunda David O. Selznick oturuyor. Sanat yönetmenliği Lyle R. Wheeler, düzenlemeleri W. Donn Hayes, müzikleriyse Franz Waxman tarafından yapılan filmde 1989 senesinde kaybettiğimiz Oscar Ödüllü İngiliz aktör Laurence Olivier, Japonya doğumlu aktris Joan Fontaine, 1972 senesinde yaşamını yitiren aktör George Sanders, Avustralya doğumlu aktris Judith Anderson, Nigel Bruce, C. Aubrey Smith ve Reginald Denny rol alıyor. Yaklaşık 1,5 Milyon Dolarlık bütçeyle tamamlanan film En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu, En İyi Yönetmen, En İyi Sanat Yönetimi, En İyi Düzenleme, En İyi Görsel Efekt, En İyi Senaryo ve En İyi Müzik dallarında Oscar adayı olurken En İyi Film Oscarı’nı kazandı.

“The Birds“, “Rope“, “Vertigo“, “Rear Window” ve tabii ki “Psycho” ile İngiliz Korku Sineması’nın babası olarak kabul edilen Alfred Hitchcock, 1899 ile 1980 tarihleri arasında yaşadı. Yönetmenin 1966 senesinde çektiği gerilim filmi “Torn Curtain” (Esrar Perdesi), 6 Milyon Dolarlık bütçeyle Almanya (Berlin), Amerika (Los Angeles, Kaliforniya) ve Danimarka’da (Kopenhag) çekildi. Senaryosu Brian Moore, Willis Hall ve Keith Waterhouse tarafından yazılan yapımda 2008 senesinde yaşamını yitiren Oscar Ödüllü Amerikan aktör Paul Newman, Oscar Ödüllü İngiliz aktris Julie Andrews, Tamara Toumanova, Wolfgang Kieling, Lila Kedrova ve Hansjörg Felmy gibi isimler rol alıyor. Türkçe’ye ‘Esrar Perdesi’ olarak çevrilen film, ağır ilerleyişine rağmen seyredilmesi şart olan bir Hitchcock klasiği.

Korku/ gerilim filmlerinin ustası İngiliz yönetmen Alfred Hitchcock‘un bilinmeyenlerinden biri olan “Topaz“, 1969 senesinde vizyona girdi. Leon Uris’in kitabından uyarlanan 140 dk’lık film, 4 Milyon Dolar gibi bir bütçeyle çekildi. Ne İngiliz, ne de Amerikan seyircisinden beklediği ilgili görebilen Hitchcock, filmde rol alması için anlaştığı, ancak çeşitli sebepler yüzünden birlikte çalışamadığı Paul Newman‘a küsmüş ve bir daha aktörle çalışmamıştır.
Uluslararası sorunlar ve örgütler üzerinden klasik bir Hitchcock kurgusu olan film, Sovyetler’den Amerika’ya, oradan da Küba’ya giderek örtbas edilen mevzuları ortaya çıkarıyor.

Arthur La Bern’in kitabından uyarlanan sinema filmi “Frenzy“, 1972 senesinde (ülkemizde 1974) vizyona girdi. İngiliz yönetmen Alfred Hitchcock‘un çektiği gerilim yapımında İngiliz aktör Jon Finch, 2002 senesinde hayatını kaybeden İngiliz aktör Barry Foster, İngiliz aktör Alec McCowen, İngiliz aktris Billie Whitelaw ve aktris Anna Massey rol alıyor. 2 milyon Dolar gibi bir bütçeyle İngiltere’de çekilen film, dilimize ‘Cinnet’ olarak çevrildi. Filmin tanıtım videosunu buradan izleyebilirsiniz.

Fantezilerini hayata geçirmek arzusuyla bir bayan arkadaş arayan karakterimiz, içindeki sado-mazoşist dürtüleri bastıramaz ve suç işlemeye başlar.

1899’da İngiltere’de dünyaya gelen Alfred Hitchcock, “Psycho” (Sapık), “The Birds” (Kuşlar), “Rear Window” (Karşı Pencere) gibi yapımlarla korku/ gerilim sinemasına yepyeni bir boyut kazandırmış değerli bir yönetmendir. 80 yaşında Los Angeles’da vefat eden Hitchcock’un 1934 senesinde çektiği “The Man Who Knew Too Much” adlı yapımın yeniden çevrimi olan 1956 çıkışlı sinema filmi “The Man Who Knew Too Much“, En İyi Şarkı dalında (Doris Day’in söylediği “Whatever Will Be, Will Be”) Oscar Ödülü kazandı. John Michael Hayes’in senaryosunu yazdığı 2 buçuk milyon dolarlık filmde Amerikan aktör James Stewart ve Amerikan aktris/ müzisyen Doris Day rol alıyor.