bildirgec.org

“Mulholland Dr.”, “The Elephant Man”, “Lost Highway” gibi filmlerle kendini kanıtlamış olan David Lynch‘in yönettiği sinema filmi “Blue Velvet” (dilimize “Mavi Kadife” diye çevrildi) 1986 senesinde vizyona girdi. Senaryosunu yine Lynch’in yazdığı film, 6 Milyon Dolar gibi bir bütçeyle tamamlandı. ‘En İyi Yönetmen’ dalında Oscar’a aday gösterilen yapımda, 2010 senesinde hayatını kaybeden Amerikan aktör Dennis Hopper, İtalyan aktris/ yönetmen Isabella Rossellini, Amerikan aktör Kyle MacLachlan, aktris Laura Dern, Hope Lange, Dean Stockwell ve Brad Dourif gibi isimler yer alıyor.

Kendi halinde bir çocuk olan Jeffrey, bir akşam komşu bahçede insan kulağı bulur. Bu şüpheli durumu kasabanın Şerif’i John Williams’a aktaran Jeffrey, Şerif’in kızı Sandy ile arkadaşlığını geliştirir ve bir süre sonra yetkililerin umursamadığı kesik kulak olayını araştırmaya karar verirler. Babasından aldığı bilgileri Jeffrey’e ileten Sandy sayesinde olaya hakim olan genç adam, sonunda eve girmeye karar verir.

Sinema denilen olay sırf David Lynch için icat edilmiştir diyen fanatik bir izleyen gurubuna sahip olmakla birlikte David Lynch’in kişisel bir sinema diline sahip olduğunu sanat budalalığı sosuyla harmanlanmış kendini tatmin etmekten öte gidemeyen bir mastürbatör sinema yaptıgını ileri süren Anti-David lynch taraftarı sinema seyircisi de bulunmaktadır.İlk cümlemin sınırları zorladığının farkında olmakla birlikte David Lynch ağabeyimize sevgimizin bir göstergesi olarak algılanmasını rica eder affınıza sığınırız.David lynch sinemasını anlamak için öncelikle konvansiyonel sinema kalıplarından uzaklaşmak gerektigini düşünüyorum. Çünkü David Lynch en kaba anlatımıyla konvansiyonel sinemanın bize sunduğu hiyerarşik hikaye anlatımını paramparça ediyor ve de hikaye üzerine yoğunlaşmıyor. Resim sanatıyla olan ilgisindendir ki Lynch için önemli olan görüntüdür. Son filmi Inland Empire‘de çekimler esnasında senaryoyu oluşturdugunu düşünürsek ne anlatmak istedigim daha net anlaşılır.
Günümüzde her istegine her an ulaşabilen insana eleştiri sunar Lynch… Filmlerini anlamak ya da anlamamak için çaba sarfetmeniz gerekir. Düz (aşagılama kesinlikle yoktur) Hollywood sinemasın hikaye kalıplarını reddeder. Beyin Mikseri lakabını sırf bu nedenden ötürü almış olduğu aşikardır…Çagdaş dünyanın zalimligi altında ezilen insan ruhlarının karanlık öykülerini anlatır en genel tanımıyla lakin hangi hikayeyi anlattığı değil nasıl anlattığı önemlidir. Her ne kadar hikayede bir devamlılık, zaman mekan sorunsalı ve de anlam karmaşası içinde bir bataklığa sürünsekte filmin büyüsüne kendimizi kaptırırız…

kısa bir süre önce bildirgeç‘e inland empire adlı yapımıyla konuk olan David Lynch hakkında :

david lynch

1946 yılında Amerika’da doğan Lynch aslen ünlü bir ressam ve (her ne kadar kullanmasada) bir mobilya tasarımcısıdır.Pennsylvania Güzel Sanatlar Akademisi ve American Film Ensitütüsünde öğrenim gördükten sonra beyaz perdeye siyah-beyaz çektiği Eraserhead (1977) ile hünerini yansıttı.aslında bu ilk filmi değildi.Eraserhead’den önce aşağıdaki eserlere imzasını atmıştır.

• Six Figures Getting Sick (1966)
• The Alphabet (1968)
• The Grandmother (1970)
• The Amputee (1974)
  Eraserhead’den sonra yükselişini sürdüren yönetmen
• The Elephant Man (1980)
• Dune (1984) ve
• Blue Velvet (1986)
  çalışmalarıyla sinema dünyasında kendisini kabul ettirdi.Fakat durmaya niyeti olmayan Lynch, 1997 tarihli yapımı Lost Highway ve 2001 tarihli yapımı Mulholland Dr. ile kariyerinin doruk noktalarından birisine ulaştı.
  
  lost highway
  
  mulholland dr.

  birçok insan(tıpkı benim gibi) onu bu son iki yapıtıyla tanıdı ve beğendi.Andrei Tarkovsky‘nin şiirsel anlatımını ve Michael Haneke‘nin gerçeklik arayışını aynı potada eritmeyi başaran yönetmen

filmlerinde kısık sesli gürültü, karanlık ve çürümüş şeylerle dolu mekanlar, bozulmuş karakterler, polarize edilmiş bir dünya (melekler, şeytan, Meryem Ana heykelleri, fahişeler), etrafta çürümüş ceset ya da kafa tasları

kullanmasıyla rahatsız edici ve cesur bir anlatım biçimini kullanmaktadır….
yönetmenin diğer çalışmaları kronolojik sıralamayla aşağıdaki gibidir:

• Inland Empire (2006)
• The Short Films of David Lynch (2002)
• Rabbits (2002)
• Does That Hurt You? (2002)
• Darkend Room (2002)
• Mulholland Dr. (2001)
• Straight Story, The (1999)
• The Straight Story (1999)
• Lost Highway (1997)
• Lumière et compagnie (1995)
• Twin Peaks: Fire Walk with Me (1992)
• Wild at Heart (1990)
• Blue Velvet (1986)
• Dune (1984)
• Elephant Man, The (1980)
• Eraserhead (1977)
• Amputee, The (1974)
• Grandmother, The (1970)
• Alphabet, The (1968)
• Six Figures Getting Sick (1966)
  ünlü yönetmen hakkında kaynaklar: imdb – wiki(tr) – wiki(en) – film.gen.tr – sinemafanatik – beyazperde – bildirgec – hafif – ekşisözlük – daha fazlası için
  bu arada yönetmenin Lost Highway’i üzerine S.Zizek‘in yapmış olduğu ve kitaplaştırdığı çalışmasına buradan ulaşabilirsiniz.
  son bi tavsiye : sinema dünyasının görüp görebileceği en iyi yönetmenler sıralamasında ilk 10 içerisinde daima varolacağını düşündüğüm Lynch’in eserlerinden kendinizi mahrum etmeyin,çok şey kaybedersiniz 😉