Antropolog bir babayla, psikolog ve yazar bir annenin kızı olan 1929 doğumlu Amerikalı anarşist ve feminist yazar Ursula Kroeber Le Guin‘in fantastik ve bilim kurgu türündeki kült kitabı Mülksüzler 1975’de bilim kurgu dünyasının iki büyük ödülü olan Hugo ve Nebula ödüllerini almıştır.Kitap genel hatlarıyla ikili bir dünya sistemi içinde geçer. Bir tarafta kapitalist ve devletçilerin gezegeni olan Urras, diğer tarafta ise Odo’cu anarşistlerin gezegeni Anarres vardır. Odo, anarşist toplumun kurucusu olan ve kitaptaki olaylardan kuşaklar öncesinde yaşamış bir kadındır ve Anarresliler toplum içinde Odo’cu felsefeye göre hareket ederler.
Bir gün Anarresli bir bilim adamı olan Shevek, Urras’a doğru yola çıkar. Gördükleri karşısında hangi dünyanın daha yaşanılası olduğunu sorgulamaya başlar. Kitap da aslında genel olarak taban tabana zıt bu iki toplum yapısının çeşit çeşit yönleriyle kıyaslanmasından oluşmaktadır. Anarres’te “sonsuz vaat, sonsuz dikkat” anlayışı vardır. İnsanlar çalışmaktadır, kadınlar erkeklerle eşit toplumsal statüye sahiptir ve bireyler özgürdür. Kimse aç ya da açıkta değildir. Ancak Anarres verimsiz ve kurak topraklara, kötü bir iklime sahiptir. Urras ise kapitalist ve totaliter bir devlete sahip olduğu halde, doğa güzellikleri ve zenginlikleriyle insanı büyülemektedir. Ancak burada da kadınlar önemli görevlere gelememekte, çalışmamakta ve cinselliklerini erkeklerle güç mücadelesinde bir araç olarak kullanmaktadır. (Shevek’in Urraslı eşi Takver bu kadınlara “beden satıcısı” demektedir.) Kolay yaşama olanaklarına rağmen her şey o kadar maddesel, boş ve yapaydır ki; Shevek geliştirdiği bilimsel teoriyi Anarresliler -Urraslıların işine yaraması sakıncalı olabilir diye- yayımlamadığı için geldiği Urras’ta da beklediğini bulamaz.
Okuyucuyu aşk, ahlak, sorumluluk, bağlılık, toplumsal yaşantı, cinsellik, özgürlük, bilimsel düşünce, anarşizm, kapitalizm ve daha bir çok konuya dair sorgulamalara iten mükemmel bir başyapıt.Şöyle yazıyor kitabın arka kapağında:“
Vermediğiniz şeyi alamazsınız,kendinizi vermeniz gerekir.Devrimi satın alamazsınız.Devrimi yapamazsınız.Devrim olabilirsiniz ancak…
“
Ursula K. Le Guin
Ve Ursula K. Le Guin şöyle tanıtıyor bizlere kitabınıKesinlikle gözden kaçırılmaması gereken, siyasi göndermelerle bezenmiş, her katmandan okuyucu bulabilen mükemmel bir kapitalizm eleştirisi…
