Bu imaj maskenin önü mü yoksa arkası mı? Şizofrenler biliyor. Fotoğraf: Thomas Papathomas
Bir maskeye karşıdan bakarak önüne ya da arkasına baktığınızı söylemek tahmin ettiğinizden çok daha zor olabilir. “Oyuk maske” efekti olarak adlandırılan etki yüzünden insan beyni algıladığı imajın iç bükey mi yok dış bükey mi olduğunu ayırt edemez.Ama ilginç bir şekilde herkes maskenin şeklini anlamakta zorlanmamaktadır. Yeni araştırmalar göstermektedir ki, şizofrenler bu efektten etkilenmemektedir. Sonuç olarak bu illuzyon şizofreni tespitinde yeni bir test olanağı sunmaktadır.Çalışmada, gönüllülerin, FMRI tarayıcılar kontrol edilirken, çeşitli fotoğraflara bakmaları istenmiştir. Bu fotoğraflardan bazıları normal yüz fotoğrafları iken bazıları ise “oyuk maske” efekti ile tersine çevrilmiş fotoğraflardır. Katılımcılardan şizofren olduğu bilinenlerin hepsi bahsi geçen fotoğraflar arasındaki farkı tespit ederken kontrol denekleri hiç bir farklılık hissetmeden %99 oranında kandırılmışlardır.Toplumun %1’lik bir kesimini etkileyen şizofreninin zaten bazı görsel illuzyonlara karşı farkındalık yarattığı bilinmektedir. Hannover Tıp Fakültesi’nden Danai Dima, “oyuk maske” efekti farkındalığının şizofrenlerin görsel verileri gözleri ile toplaması ve alınan verileri işlemelerinin normal insanlardan farklı olduğunun bir göstergesi olduğunu söylemektedir.Dima, şizofrenin neredeyse bir asır önce keşfedildiğini ve farklı “zihinsel etkiler” ile açıklandığını, fakat bu yaklaşımın artık yavaş yavaş beyin bölgeleri arasındaki bağlantı ile açıklanmaya doğru kaydığını belirtmektedir.Kendinizi test etmek için linkteki video’yu da inceleyebilirsiniz. (Video: Hollow-mask illusion)Journal reference: NeuroImage (DOI: 10.1016/j.neuroimage.2009.03.033)
