İnternette “sızma”, uykuya dalma ya da bir zeytinyağı türü değil. Çoğu internet kullanıcısının bildiği gibi bir albümün, filmin ya da kitabın, belirlenmiş olan tarihten önce, elektronik ortama yüklenmesi ve dağıtılması “leaking” yani “sızma” olarak adlandırılıyor. Yayıncılar, film ve müzik şirketleri bu durumdan her ne kadar muzdarip olsalar da, ellerinden gelen, piyasaya çıkartmaya hazırlandıkları eserlerin internete sızmasını engellemekte yeterli olmuyor. Bu durumun sanatçıların ve sanatın yararına mı, zararına mı olduğu tartışıladursun bazı sanatçılar, eserlerini internet üzerinden ücretsiz olarak dağıtıyor, paylaşıma destek veriyor.Radiohead de çalışmalarının internete sızması konusundan muzdarip gruplardan biri. Biriydi demek aslında daha doğru olacak ama bu konuya gelmeden önce grubun sondan önceki üç albümüne bir göz atalım… Yıl 2000, Radiohead’in merakla beklenen albümü “Kid A” piyasaya çıkmadan 3 ay önce internete düştü. 2001’de “Amnesiac”ın ilk mikslerinin kopyaları stüdyadan çalındı ve albüm daha tamamlanamadan radyolarda çalınmaya başladı. 2003’e gelindiğinde ise “Hail to the Thief” yine planlanan tarihten aylarca önce elektronik ortamdaki yerini aldı. Bu arada internete sızmasaydı satış rakamları azalır mıydı, artar mıydı tartışmalarını başka platformlara bırakacağımız “Hail to the Thief” albümünün piyasaya çıktığı ilk hafta 300.000 sattığını belirtmekte de yarar var. Bu üç albümün de öyle ya da böyle daha piyasaya çıkmadan önce Radiohead hayranlarının büyük çoğunluğunun eline geçmiş olduğunu tahmin etmek zor olmasa gerek. Şimdi yani 2007 yılında Radiohead bu dezavantajı kendi lehine çevirecek stratejik bir hamleyle tüm piyasayı şaşkına çevirmiş durumda.Radiohead’in “In Rainbows” isimli son albümü grubun önceki 3 albümünün tersine internete sızmadı. 10 Ekim 2007 tarihinde grup tarafından internet üzerinden satışa sunuldu. Hem de fiyat etiketinde “gönlünden ne koparsa” yazısıyla. Gönlümüzden hiçbir şey kopmuyorsa ya da paramız yoksa bile, oradaki fiyat kısmına “0” yazıp “submit” ederek albümü indirebiliyoruz. Sızan albümlerden hiç kazanç elde edemeyen Radiohead’in bu işten ne kadar kazanacağı merak konusu. Gruba yakın kaynakların söylediğine göre “In Rainbows”, ilk iki günde 1.2 milyon kere indirilmiş ve albüm satış fiyatı ortalama 1 pound olmuş. Bir internet sitesi tarafından albümü indiren 3000 kişi arasında yapılan bir araştırmaya göre 1000 kişi albümü ücretsiz olarak indirmiş ve ortalama fiyat 4 pound olarak belirlenmiş. Tüm bunlara ek olarak, internet radyosu Last Fm’in 7-14 Ekim haftası en çok dinlenen 10 şarkı listesindeki tüm şarkılar Radiohead’in son albümüne ait.Radiohead’in plak şirketi EMI ile anlaşması sona ermiş durumda. Ama yine de böyle bir hareket tüm plak şirketlerinin yüzüne tokat gibi çarpmış olmalı. Grup Aralık ayında özel bir “discbox” çıkartmayı planlıyor. içinde 8 ekstra parça, kitapçıklar, vinil plaklar, vs. yer alacak olan bu kutu 40 pounda satılacakmış. 2008 Ocak ayında da albümün CD olarak piyasaya sürülmesi düşünülüyormuş. Dağıtımın hangi şirket tarafından yapılacağı henüz bilinmiyor.Müzik piyasasında “gönlünden ne koparsa” Radiohead’e ait bir fikir değil. Bu konsepti ilk başlatan Songslide isimli bir site. Bu siteye kaydolan bağımsız sanatçıların albüm ya da şarkıları dinleyicinin belirlediği bir fiyatla satılıyor. İnternet üzerinden bedava dağıtmanın geçmişi ise bayağı eski. Plak şirketine kızan ve bir sözleşme yüzünden yaptırıma mağruz kalmayacak olan bazı gruplar albümlerini internet üzerinden dağıtıyor. Bunun en ünlü örneği geçtiğimiz yaz Rock’n Coke’da izlediğimiz Smashing Pumpkins. Grup, “Machina II” isimli albümlerini plak şirketleri Sony’nin satış kaygısıyla piyasaya çıkartmak istememesi üzerine kendi resmi sitesinden ücretsiz olarak piyasaya sürdü. Bizden de Yakup aynı şekilde son albümü “Kaos”u internetten dağıtıyor. Tüm albümlerini resmi sitesinde bulabileceğiniz Brian Jonestown Massacre gibi bağımsız birçok grup da büyük şirketlerle anlaşma imzalayamadıkları için, aynı şekilde dinleyicilere ulaşmaya çalışıyorlar. Bir de tabii Nine Inch Nails var. Bütün şarkılarının mikslenmeye hazır layer’lı halleri resmi sitelerinde bulunabiliyor. Bu olaylar yakın gelecekte piyasayı tamamen değiştirecek. Ama nasıl değiştirecek bunu kestirmek şu an için çok zor görünüyor.
yorumlar
bir de mp3 indirenlere kafam girsinciler var. bak adamlar ne güzel ‘mp3’ten nasıl para kazanırız, kazanabilir miyiz’i oturup düşünmüşler ve mp3 selinin önüne baraj kurmayıp suya yön vermeye karar vermişler.
radiohead dinleyicisi çok sadık bir tayfadır.. radiohead de bunun bilincindedir.. dinleyicisini tanımakta ve güvenmektedir.. çok delikanlıca ve esaslı bir girişim.. kimseyle polemiğe kavgaya tartışmaya girmeden bu hareketi yapmaları cesaret isteyen bir yenilik.. ve bir çok fikre öncü olacak cinsten gibime geliyor.. dünya değişiyor.. açık kaynaklılık her yerden yükseliyor adım adım, ağır ağır.. bu konuda öncülüğü almalarına çok sevindim..
mp3 indirenlere kafam girsinciler film, dizi, e-kitap ve porgram indirenlere neresini girdirecek? vahşigapitalist piyasa radiohead in bu hareketini hiç umursamayıp “ben değişmem arkidiş, çok istiyosan sen değiş”mi diyecek? piyasanın hangi yönde değişeceğini kestirenler yeni bil geyts mi olacak?kedi, bu sefer de meraktan ölürsen kaldı 8 canın, devam.
radiohead in zarar edeceği söyleniyor inşallah olmaz üzülürüz sonra…
radyohed tabii ki zarar edecek, mevzu tavır mevsuzu, para tırtıklamak değil,..ufak bir bilgi, sızan bir şarkı radyoda çalınırsa o radyonun anasını ağlatırlar. cd’ciden “abi bi mp3 yapim geri getiricem” diye cd alıp pleylist yapan bizim eksen gibi radyolara sökmez tabii de (şimdi nedir bilmiyorum da indiriyorlardır muhtemelen).. nasıl white stripes, sızan bir şarkıyı çalan radyocuya cehennem azabı yaşattı geçen aylarda,.. mümkün mü intermete sızan bir şarkının radyolarda rotation’a girmesi..
Radiohead yeterince kazanmış; varsın zarar etsin. Yıllarca dinledim bu sarsakları, ok computerden sonra giderek uzaklaştım. Ama yinede yeni albümlerinden sevdiğim parçalar mevcuttur. Bence mp3ler bedava olsun; konserlerden ve sahne performanslarından para kazansınlar. Tabi müzik yapımcılarının hiç işine gelmeyecek bir durum.
yine de tavır alkışlanası…
En iyi reklam internette olur kimse korsan vs diye yakınmasın korsanı kimlerin desteklediğini de çok iyi biliyoruz.Televizyonlarda korsan’a hayır diye bağıranlar el altından destek veriyorlar bunlar tamamen reklamdır. Korsanları yakalamak isteyen hemen gider yakalar kimseyi enayi yerine koymasınlar gitsinler kadıköye yoldan çevirirler zaten onu ” Abi CD Lazım mı?” diye , Polisde biliyor kimin ne yaptığını isteseler elleri ile koymuş gibi bulurlar.Açıkcası ben inanmıyorum stüdyodan şarkıların çalınması meselesine çok basit geldi bana, bu kadar kolay oluyorsa neden herkesin albümü studyodan çalınmıyor?
1-Gerçekten ya hadi çalındı diyelim şarkılar, Amerika gibi bir yerde radyoda yayınlanmasına nasıl izin veriliyor.2- en iyi reklam net’te yapılandır’a da katılıyorum. Pahalı albüm yapacaklarına mp3 olarak da satış yapsınlar hem maliyeti daha az olur hem de korsanla onun kanalından mücadele edilir.
geçtiğimiz yıllarda Türkiye’nin mühim müzisyenlerinden Demirhan Baylan isimli bir zat, web sitesi üzerinden bişey dedi dinleyicilerine; “deli fatmanin bilmeceleri” isimli bir albüm çıkaracağını, albümün ilk 100 örneğini kendisinin basacağını ve 60 ytl karşılığında projesine destek olmak isteyenlere vereceğini, albüm kapağında projeye destek olan 100 kişinin ismi olacağını.. ve sonra bu 100 kişiden elde ettiği parayla, albümü 5000 tane bastırıp, dağıtacağını..işte size tavır, işte size tokat..ama olamadı tabi, 74 kişide kaldı destekçiler.. sadece bu 74 kişiye ulaştı söz konusu albüm..konuyla ilgili açıklamayı birinci şahsın ağzından sadece ekşi sözlükte okuma şansınız var artık, çünkü sitesi de kapanmış durumda..
albümü indirmek için sayfada ilerleyip “katkı payı” kısmına gelince bir süre takıldım kaldım. acaba ayıp oluyor mu adamlara diye saçma sapan bir endişeye kapıldım. ne de olsa adamların mekanına gelmişiz, o kadar kendimize ait bilgi girmişiz falan. neticede bu harbi tavır karşısında ben de doğru kişisel bilgiler girdim. (delikanlıyız hesabı) kendi kendime düşündüm ulan ya tom yorke falan arayıp “ayıp olmuo mu şeym on yu” derse ne diyeceğim gibi şeyler geçti aklımdan komik komik. senelerdir ordan, burdan, şurdan indir allah şarkı çekiyoruz, ilginçtir ilk defa böyle bir hissiyat içerisine girdim. tabi bu çok kısa sürdü. yazdım sıfırı indirdim şarkıyı. ama yine bu bu yöntemi tam sindiremedim. ben yine emule falan kullanırım arkadaş neme lazım.
korsan piyasa da zati sanatçıların bilgisi dahilinde bir piyasadır. izmir de eskiden fuar zamanı ibrahim abi gelince, kaset trajlarını sorardı. işte şu şu kadar bu bu kadar diye dinledikten sonra, korsanlar ne durumda derdi. saflık işte kafamız basmazdı o zamanlar. şimdi anlıyoz gerçeği. bu yapımcı zartofozları 10 kuruşluk maliyeti olan manyetik yahut CD disklere 10 ytl isteyince piyasa biraz zorlanıyor. orjinal album almak istemiyorum 10 ytl ye. 1 ytl ye satsınlar ferhat güzel’in albümünü bile alırım.
şirketlerin yönettiği piyasadır, vergisiz temiz
zardanadam‘ ın Kalbim Yok albümü de ilk internetten yayınlandı. hatta kargo ile eve teslim de yapılıyor. diğer albümler de mp3 olarak sitede mevcut.
yakup son albümünü web sitesi üzerinden yayınladı. kurban demolarını/şarkıların albüm kaydı öncesi kayıtlarını yayınladı hep internetten.
daha önceden para ödeyerek aldığımız albümlerininin paralarını geri verirler mi acaba? iade butonu da var mıydı “0” yazdığın sayfada tamilim?
radiohead’den alınan kişisel bakım ürünleri, yatak ve ambalajı açık albümler iade alınmıyormuş maalesef sarkac beykardeşim.bu arada gelene giden tekme tokat giren, “sıfırcı” pitchfork da trend dalgasını hemmen yakalamış ve albüm değerlendirme köşesinde puanlamayı okuyucuya bırakmış.
Bilgi için teşekkürlersamandağ biberisamandağ biber hapısamandağ biberi hapısamandağ biberi zayıflama