İnternette “sızma”, uykuya dalma ya da bir zeytinyağı türü değil. Çoğu internet kullanıcısının bildiği gibi bir albümün, filmin ya da kitabın, belirlenmiş olan tarihten önce, elektronik ortama yüklenmesi ve dağıtılması “leaking” yani “sızma” olarak adlandırılıyor. Yayıncılar, film ve müzik şirketleri bu durumdan her ne kadar muzdarip olsalar da, ellerinden gelen, piyasaya çıkartmaya hazırlandıkları eserlerin internete sızmasını engellemekte yeterli olmuyor. Bu durumun sanatçıların ve sanatın yararına mı, zararına mı olduğu tartışıladursun bazı sanatçılar, eserlerini internet üzerinden ücretsiz olarak dağıtıyor, paylaşıma destek veriyor.Radiohead de çalışmalarının internete sızması konusundan muzdarip gruplardan biri. Biriydi demek aslında daha doğru olacak ama bu konuya gelmeden önce grubun sondan önceki üç albümüne bir göz atalım… Yıl 2000, Radiohead’in merakla beklenen albümü “Kid A” piyasaya çıkmadan 3 ay önce internete düştü. 2001’de “Amnesiac”ın ilk mikslerinin kopyaları stüdyadan çalındı ve albüm daha tamamlanamadan radyolarda çalınmaya başladı. 2003’e gelindiğinde ise “Hail to the Thief” yine planlanan tarihten aylarca önce elektronik ortamdaki yerini aldı. Bu arada internete sızmasaydı satış rakamları azalır mıydı, artar mıydı tartışmalarını başka platformlara bırakacağımız “Hail to the Thief” albümünün piyasaya çıktığı ilk hafta 300.000 sattığını belirtmekte de yarar var. Bu üç albümün de öyle ya da böyle daha piyasaya çıkmadan önce Radiohead hayranlarının büyük çoğunluğunun eline geçmiş olduğunu tahmin etmek zor olmasa gerek. Şimdi yani 2007 yılında Radiohead bu dezavantajı kendi lehine çevirecek stratejik bir hamleyle tüm piyasayı şaşkına çevirmiş durumda.Radiohead’in “In Rainbows” isimli son albümü grubun önceki 3 albümünün tersine internete sızmadı. 10 Ekim 2007 tarihinde grup tarafından internet üzerinden satışa sunuldu. Hem de fiyat etiketinde “gönlünden ne koparsa” yazısıyla. Gönlümüzden hiçbir şey kopmuyorsa ya da paramız yoksa bile, oradaki fiyat kısmına “0” yazıp “submit” ederek albümü indirebiliyoruz. Sızan albümlerden hiç kazanç elde edemeyen Radiohead’in bu işten ne kadar kazanacağı merak konusu. Gruba yakın kaynakların söylediğine göre “In Rainbows”, ilk iki günde 1.2 milyon kere indirilmiş ve albüm satış fiyatı ortalama 1 pound olmuş. Bir internet sitesi tarafından albümü indiren 3000 kişi arasında yapılan bir araştırmaya göre 1000 kişi albümü ücretsiz olarak indirmiş ve ortalama fiyat 4 pound olarak belirlenmiş. Tüm bunlara ek olarak, internet radyosu Last Fm’in 7-14 Ekim haftası en çok dinlenen 10 şarkı listesindeki tüm şarkılar Radiohead’in son albümüne ait.Radiohead’in plak şirketi EMI ile anlaşması sona ermiş durumda. Ama yine de böyle bir hareket tüm plak şirketlerinin yüzüne tokat gibi çarpmış olmalı. Grup Aralık ayında özel bir “discbox” çıkartmayı planlıyor. içinde 8 ekstra parça, kitapçıklar, vinil plaklar, vs. yer alacak olan bu kutu 40 pounda satılacakmış. 2008 Ocak ayında da albümün CD olarak piyasaya sürülmesi düşünülüyormuş. Dağıtımın hangi şirket tarafından yapılacağı henüz bilinmiyor.Müzik piyasasında “gönlünden ne koparsa” Radiohead’e ait bir fikir değil. Bu konsepti ilk başlatan Songslide isimli bir site. Bu siteye kaydolan bağımsız sanatçıların albüm ya da şarkıları dinleyicinin belirlediği bir fiyatla satılıyor. İnternet üzerinden bedava dağıtmanın geçmişi ise bayağı eski. Plak şirketine kızan ve bir sözleşme yüzünden yaptırıma mağruz kalmayacak olan bazı gruplar albümlerini internet üzerinden dağıtıyor. Bunun en ünlü örneği geçtiğimiz yaz Rock’n Coke’da izlediğimiz Smashing Pumpkins. Grup, “Machina II” isimli albümlerini plak şirketleri Sony’nin satış kaygısıyla piyasaya çıkartmak istememesi üzerine kendi resmi sitesinden ücretsiz olarak piyasaya sürdü. Bizden de Yakup aynı şekilde son albümü “Kaos”u internetten dağıtıyor. Tüm albümlerini resmi sitesinde bulabileceğiniz Brian Jonestown Massacre gibi bağımsız birçok grup da büyük şirketlerle anlaşma imzalayamadıkları için, aynı şekilde dinleyicilere ulaşmaya çalışıyorlar. Bir de tabii Nine Inch Nails var. Bütün şarkılarının mikslenmeye hazır layer’lı halleri resmi sitelerinde bulunabiliyor. Bu olaylar yakın gelecekte piyasayı tamamen değiştirecek. Ama nasıl değiştirecek bunu kestirmek şu an için çok zor görünüyor.